Afd: Η Νέα Δεξιά ήρθε για να μείνει στη Γερμανία (upd)

Το μοναδικό κόμμα που είναι εκτός των μετεκλογικών σεναρίων για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Γερμανία είναι το AfD (Εναλλακτική για την Γερμανία). Αν και η Εναλλακτική θεωρείται αποσυνάγωγος του πολιτικού συστήματος στην Γερμανία, το σημερινό εκλογικό αποτέλεσμα έδειξε πως το κόμμα της Νέας Δεξιάς έχει πλέον “ριζώσει”, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις πως θα ήταν μία παροδική “φούσκα”.

Το AfD κατάφερε να προκαλέσει κρίση ταυτότητας στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, όπως έδειξε το “σκάνδαλο της Θουριγγίας”, τον Φεβρουάριο του 2020. Ήταν τότε που η πρώην επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και εκλεκτή της Μέρκελ, Άνεγκρετ Κραμπ Καρενμπάουερ, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί, όταν τοπικά στελέχη του CDU είχαν ψηφίσει από κοινού για πρωθυπουργό του κρατιδίου με την Εναλλακτική και τους Φιλελεύθερους, σπάζοντας το μεταπολεμικό ταμπού.

Μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η γερμανική Ακροδεξιά (ακόμα και η “αστική” ή “σοβαρή) ήταν παραδοσιακά στο περιθώριο του πολιτικού συστήματος, τουλάχιστον μέχρι το 1989. Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου και η γερμανική ενοποίηση που ακολούθησε, ήταν μία χρυσή ευκαιρία, αρχικά για το “σκληρό” πρόσωπο της ακροδεξιάς: Τις νεοναζιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν μέχρι τότε στην Δυτική Γερμανία και άρχισαν να στρατολογούν νεαρά μέλη από τις υποβαθμισμένες συνοικίες της πρώην κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας.

Ένα κύμα βίας είχε συγκλονίσει τα πρώτα χρόνια της ενοποιημένης Γερμανίας, με μία σειρά αιματηρών επεισοδίων. Τα πιο συνηθισμένα περιστατικά ήταν ο ξυλοδαρμός μεταναστών και η βεβήλωση εβραϊκών νεκροταφείων. Η “πολιτική στέγη” των γερμανικών νεοναζιστικών συμμοριών ήταν το NPD (Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας) που τελικώς δεν ξεπέρασε το 2% σε πανεθνική κλίμακα. Ο πιο επιφανής υποστηρικτής του NPD είναι το πρώην ιδρυτικό στέλεχος της ακροαριστερής τρομοκρατικής οργάνωσης “Φράξια Κόκκινος Στρατός”, ο Χορστ Μάλερ, ένας πρώην αντάρτης πόλεων που μετατράπηκε σε νεοναζί.

Οι “Γερμανοί Ρεπουμπλικάνοι”

Στις απαρχές της, η γερμανική Ακροδεξιά έμοιαζε υπερβολικά εξτρεμιστική για να καταφέρει να αποκτήσει ευρεία απήχηση. Έχοντας στρατολογήσει λούμπεν και συχνά εγκληματικά στοιχεία, με πολλά μέλη της να είναι ταυτόχρονα πληροφοριοδότες των μυστικών υπηρεσιών, μπόρεσε τελικώς να επαναλάβει την μεσοπολεμική ιστορία μόνο ως φάρσα. Όμως, σύντομα εμφανίστηκε μία νεότερη εκδοχή της γερμανικής Ακροδεξιάς, που δεν σχετίζονταν με μαχαιροβγάλτες σκίνχεντς, το κόμμα των “Γερμανών Ρεπουμπλικάνων”.

Οι Γερμανοί Ρεπουμπλικάνοι μπορούν να θεωρηθούν ως οι σημερινοί πρόγονοι της Εναλλακτικής. Τα μέλη τους δεν θύμιζαν τις συμμορίες χούλιγκαν του NPD, αλλά περισσότερο το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο. Η ηγεσία τους καταδίκαζε την χρήση βίας και δήλωνε σεβασμό στο γερμανικό Σύνταγμα. Ζητούσαν έλεγχο της μετανάστευσης, μειώσεις των φόρων, προστασία της μητρότητας, αλλά μία θέση τους είχε προκαλέσει πανευρωπαϊκό σάλο: Διεκδικούσαν την επαναφορά της Γερμανίας στα σύνορα του 1937, δηλαδή την προσάρτηση εδαφών της Πολωνίας, της Τσεχίας και της τότε Γιουγκοσλαβίας.

Για χρόνια ηγέτης τους ήταν ο Φραντς Σενχούμπερ, ένας πρώην εθελοντής των SS, ο οποίος είχε γράψει σε βιβλίο του μελαγχολικά πως «ο Χίτλερ πέθανε νωρίς»! Οι “Ρεπουμπλικάνοι” σημείωσαν μία παροδική επιτυχία στις ευρωεκλογές στις αρχές του ’90, αλλά γρήγορα εξαφανίστηκαν από το πολιτικό προσκήνιο. Ο Σενχούμπερ δεν ήταν δημοφιλής στα εργατικά στρώματα, όπως ήταν ο Ζαν Μαρίν Λεπέν στην Γαλλία, ούτε κατόρθωσε να επιτύχει τον εκλογικό θρίαμβο του ηγέτη της αυστριακής ακροδεξιάς Γεργκ Χάϊντερ, ο οποίος είχε επίσης ναζιστικό παρελθόν.

Όμως, με το ποσοστό που σημείωσε και σε αυτές στις εκλογές η Εναλλακτική, σε συνδυασμό με τον ιστορικό χαμηλό των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών, δείχνει ότι ήρθε για να μείνει, ως εκφραστής πλέον του ρεύματος της Νέας Δεξιάς. Σε αντίθεση με τις συμμορίες του NPD και τον πρώην ναζί Σενχούμπερ, το AfD παρουσιάζει ένα πιο μοντέρνο πρόσωπο. Ηγετικό του στέλεχος υπήρξε μία ομοφυλόφιλη, πρώην τραπεζικός της Goldman Sachs, που συζεί εδώ και χρόνια με την σύντροφο της από την Σρι Λάνκα, ενώ το κόμμα διαθέτει μέχρι και “Εβραϊκή Ομάδα” στις τάξεις του. Η Νέα Δεξιά αποστασιοποιείται πλήρως τόσο από τον αντισημιτισμό, όσο και από την ομοφοβία.

Ήρθε για να μείνει η Εναλλακτική

Το AfD εμφανίστηκε ως θεματοφύλακας της γερμανικής ταυτότητας, χωρίς να επιδιώκει την αλλαγή συνόρων, αν και υποστηρίζει αναθεωρητικές απόψεις για την γερμανική ιστορία. Κορυφαίο στέλεχος είχε προκαλέσει σάλο, όταν είχε δηλώσει πως «πρέπει να είμαστε περήφανοι για το έργο των στρατιωτών μας στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους». Το περιοδικό Spiegel είχε εύστοχα αποκαλέσει την Καγκελάριο Μέρκελ «μαμά της γερμανικής Ακροδεξιάς».

Η Άγκελα Μέρκελ πλήρωσε την πολιτική των “ανοιχτών θυρών” που εφάρμοσε στο προσφυγικό ζήτημα, όταν είχε πει το περίφημο «θα τα καταφέρουμε», υποδεχόμενη μεγάλο αριθμό προσφύγων από την Συρία. Υποτίμησε τις αντιδράσεις του γερμανικού πληθυσμού, συμβάλλοντας στον εκλογικό θρίαμβο της Εναλλακτικής τον Σεπτέμβριο του 2017, με το Spiegel να χαρακτηρίζει την είσοδο της στο Κοινοβούλιο ως «ντροπή για την Γερμανία». Οι προσδοκίες πως η επιτυχία της Εναλλακτικής θα ήταν παροδική, δεν επαληθεύτηκαν.

Το κόμμα που ιδρύθηκε το 2013 ως ευρωσκεπτικιστικό και υποστήριζε την επιστροφή στο μάρκο γρήγορα εστίασε (βοηθούμενο από την πολιτική της Μέρκελ) στην παρουσία των μουσουλμάνων μεταναστών στην χώρα, με μία ξενόφοβη και ισλαμοφοβική ρητορική, έναν «αντισημιτισμό χωρίς Εβραίους», όπως έλεγε παλαιότερα ο Σενχούμπερ. Είναι σίγουρα εντυπωσιακή η αντοχή της Εναλλακτικής, την στιγμή που μαίνονταν σκληρές εσωκομματικές αντιπαραθέσεις στο κόμμα, για την υπερβολική δεξιά στροφή τους και για τις διασυνδέσεις πολλών στελεχών του με τον υπόκοσμο των νεοναζί, που “σήκωσαν κεφάλι” τελευταία και πάλι στην Γερμανία.

Εξηγείται, όμως και από την αντίδραση της στην «δικτατορία κατά του κορονοϊού», όπως ήταν ένα χαρακτηριστικό της σύνθημα τον Απρίλιο του 2020. Η Γερμανία έχει ένα υπολογίσιμο ποσοστό αρνητών της μάσκας και του εμβολίου, με την Εναλλακτική να “ψαρεύει” και σε αυτό το κοινό, καθώς επικρίνει με σφοδρότητα την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού και της χρήσης μάσκας, όπως και τις υπερεξουσίες που απέκτησε η Μέρκελ εν μέσω της πανδημίας. Όσον αφορά το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, το ιστορικό χαμηλό του ποσοστού του, θα το φέρει αντιμέτωπο με ένα επώδυνο δίλημμα: να εγκαταλείψει την κεντρώα στροφή της Μέρκελ για να προσεταιριστεί ψήφους του AfD ή να μείνει πιστό στην ίδια γραμμή, κινδυνεύοντας να πιεστεί περαιτέρω από το κόμμα της Νέας Δεξιάς.