Αφεντικό και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ο Ερντογάν; – Τι ρόλο παίζει η Μόσχα

Να ενισχύσει την παρουσία του και στον νότιο Καύκασο επιδιώκει ο Ερντογάν, ο οποίος εμφανίζεται ως αφεντικό στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κάνει λόγο για αρμενική «κατοχή» που πρέπει να τερματιστεί. Ο Τούρκος πρόεδρος είναι ο μόνος ηγέτης που δεν έχει ζητήσει άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών, την ώρα που η Άγκυρα κατηγορείται για μετακίνηση Σύριων τζιχαντιστών και οπλισμού στο Αζερμπαϊτζάν.

Από το πρωί, συνεχίζονται οι επιθετικές ενέργειες στο θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι οποίες ξεκίνησαν την Κυριακή από τον στρατό των Αζέρων, και οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν ότι αναπτύσσουν πλέον βαρύ πυροβολικό. Τη Δευτέρα, οι μάχες, οι οποίες καταλαμβάνουν για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1990, όλο το μήκος των συνόρων κλιμακώθηκαν απότομα.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανέφερε ότι 27 στρατιώτες του σκοτώθηκαν τη Δευτέρα και άλλοι 31 την Κυριακή, στις μάχες με τις επιτιθέμενες αζέρικες δυνάμεις, ενώ οι τραυματίες είναι περίπου 200. Αργά το βράδυ της Δευτέρας ανακοίνωσε πάντως άλλους 26 νεκρούς στρατιώτες. Η τοπική κυβέρνηση υποστηρίζει, ωστόσο, ότι ανέκτησε κάποια από τα εδάφη που κατέλαβαν οι επιτιθέμενοι Αζέροι, την Κυριακή. Από την πλευρά του, το Αζερμπαϊτζάν δεν δίνει επίσημες πληροφορίες για τυχόν θύματα μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων του. Περιορίζεται απλώς στη ανακοίνωση, ότι σκοτώθηκαν συνολικά επτά άμαχοι και τραυματίστηκαν 30.

Επικίνδυνη κλιμάκωση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ

Παραλλήλως το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν υποστηρίζει ότι οι δυνάμεις του έχουν καταλάβει πολλά στρατηγικής σημασίας υψώματα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Μάλιστα ο εκπρόσωπός του ανέφερε, ότι σε μία από τις μάχες σκοτώθηκε και ο διοικητής του αερομεταφερόμενου αρμένικου τάγματος επίθεσης, Λέρνικ Βαρντανιάν. Κάτι που το Γερεβάν διέψευσε ως «παραπληροφόρηση».

Ωστόσο, η σημερινή κλιμάκωση επί του πεδίου με τη χρήση πυραύλων και πυροβολικού αυξάνει τους κινδύνους για τους αμάχους και φέρνει πιο κοντά το ενδεχόμενο μιας γενικευμένης σύρραξης. Μια εξέλιξη που θα οδηγούσε σχεδόν αναπόφευκτα και στην εμπλοκή των ισχυρών ανταγωνιστικών δυνάμεων στην περιοχή, της Ρωσίας και της Τουρκίας. Η Μόσχα έχει συνάψει, άλλωστε, αμυντική συμμαχία με το Γερεβάν, ενώ η Άγκυρα τάσσεται ανοιχτά υπέρ του Μπακού. Ο ίδιος ο Ερντογάν έχει δηλώσει, εξάλλου, ότι θα υποστηρίξει με κάθε μέσο το Αζερμπαϊτζάν.

Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας γενικευμένης σύρραξης, σχεδόν όλες οι χώρες, με εξαίρεση την Τουρκία, ζητούν την άμεση κατάπαυση του πυρός. Την Τρίτη, συνεδριάζει εκτάκτως και κεκλεισμένων των θυρών το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για να εξετάσει τις εξελίξεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η έκτακτη συνεδρίαση γίνεται με πρωτοβουλία της Γερμανίας και της Γαλλίας, την οποία υποστήριξαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Η Ρωσία επανέλαβε και σήμερα την έκκλησή της για τον τερματισμό των εχθροπραξιών, με τον εκπρόσωπο του Πούτιν να επισημαίνει ότι «την παρούσα στιγμή καλούμε όλες τις πλευρές, πρωτίστως, τις πλευρές που εμπλέκονται στην διένεξη να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση». Με το «πρωτίστως» ο Πεσκόφ αναφέρεται στους αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στο Αζερμπαϊτζάν, αφήνει όμως να εννοηθεί ότι η έκκληση αφορά και άλλους.

Νέα Συρία ψάχνει ο Ερντογάν 

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δεν διευκρίνισε, πάντως, αν αυτοί “οι άλλοι” είναι η Αρμενία, με την οποία η Ρωσία έχει κοινό αμυντικό χώρο, και πιθανότατα δεν θα έκανε κίνηση μόνη της, ή άλλες περιφερειακές δυνάμεις, που θα επεδίωκαν μια ενδεχόμενη εμπλοκή. Συγκεκριμένα η Τουρκία, η οποία, πέραν της δηλωμένης πρόθεσής της να στηρίξει το Μπακού, κατηγορείται για την αποστολή οπλισμού, στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων και τζιχαντιστών μισθοφόρων από τη Συρία.

Οι πληροφορίες από τη Συρία (συμπεριλαμβανομένου του αξιόπιστου Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) για την αποστολή Σύριων μισθοφόρων στο Αζερμπαϊτζάν, χαρακτηρίστηκαν ως «ανοησία» από τον σύμβουλο του Αζέρου προέδρου Ιλχάμ Αλίγιεφ. Το Γερεβάν, ωστόσο, επέμεινε στις καταγγελίες του. Πρόσθεσε μάλιστα, ότι εκτός από τους μισθοφόρους, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι τζιχαντιστές που παριστάνουν τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες στη Συρία, υπάρχουν και Τούρκοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες που πολεμούν στο πλευρό των Αζέρων. Ανέφερε τέλος, ότι η Τουρκία παρέχει στο Αζερμπαϊτζάν μη επανδρωμένα αεροσκάφη και μαχητικά αεροσκάφη.

Το Μπακού διέψευσε και αυτούς τους ισχυρισμούς, ενώ η Άγκυρα δεν προχώρησε σε καμία αντίδραση. Ο Ερντογάν πάντως, δεν επανέλαβε απλώς ότι θα βοηθήσει με κάθε μέσο τον Αλίγιεφ. Ζήτησε από την Αρμενία να αποχωρήσει αμέσως από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, για να τερματιστεί η αρμένικη «κατοχή», όπως είπε, και μαζί με αυτήν και η κρίση! Ο Τούρκος πρόεδρος επιτέθηκε και στην “ομάδα του Μινσκ”, που υπό τη Ρωσία, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, διαμεσολαβεί ανάμεσα στο Γερεβάν και το Μπακού, για την επίλυση των διαφορών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Απέτυχαν για σχεδόν 30 χρόνια είπε για να προσθέσει ότι το Αζερμπαϊτζάν «έπρεπε να πάρει τα πράγματα στα χέρια του, είτε του αρέσει είτε όχι». Ο Ερντογάν δεν έκανε καμία αναφορά στο αν η Τουρκία έχει, σε αυτή τη φάση της σύγκρουσης, κάποια συμμετοχή. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι αναζητά χώρο, αν όχι μέσα, δίπλα στην “ομάδα του Μινσκ”.

Ό,τι δεν είπε πάντως ο Ερντογάν, το είπε ο Ακάρ. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, με την γνωστή μέθοδο της αντιστροφής, δήλωσε ότι η Αρμενία είναι αυτή που πρέπει να αποσύρει τους «μισθοφόρους και τρομοκράτες» (!) από την περιοχή για να επέλθει η σταθερότητα. Αγνόησε βεβαίως το γεγονός, ότι η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι Αρμένιοι, οι οποίοι απορρίπτουν την κυριαρχία των Αζέρων και έχουν δημιουργήσει εκεί ένα “de facto” κράτος από το 1991, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.