Η πιο διεφθαρμένη χώρα στο κατώφλι του ΝΑΤΟ και της ΕΕ

Τον Μάιο του 2016, 56 Σλαβομακεδόνες πολιτικοί αισθάνθηκαν μια τεράστια ανακούφιση όταν ο ομοϊδεάτης τους πρόεδρος της Δημοκρατίας, Γκιόργκι Ιβάνοφ, τους απάλλαξε από κατηγορίες για εμπλοκή σε πολιτικά σκάνδαλα. Τον Μάρτιο του 2018, 30 άτομα, μεταξύ των οποίων υπουργοί και βουλευτές αντιμετώπισαν κατηγορίες για συμμετοχή σε τρομοκρατικές επιθέσεις. Μόλις τον Μάιο του 2018 ο πρώην πρωθυπουργός Γκρουέφσκι και ο νυν Ζάεφ αντιμετώπισαν κατηγορίες διαφθοράς. Ο πρώτος καταδικάστηκε και ο δεύτερος αθωώθηκε. Με την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, οι Έλληνες αριστεροί βουλευτές έδωσαν εισιτήριο ένταξης στην ΕΕ στο πλέον διεφθαρμένο κράτος της Ευρώπης.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια η ΠΓΔΜ βρίσκεται στην 107η στη διαφθορά παγκοσμίως ανάμεσα σε 180 χώρες. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα είναι 59η. Ακόμα και η τριτοκοσμική Αλβανία -που επίσης αδημονεί να ενταχθεί- είναι λιγότερο διεφθαρμένο κράτος από την ΠΓΔΜ, δηλαδή στην 91η θέση. Κοντολογίς, φαίνεται ότι η ΠΓΔΜ κρατάει τα πρωτεία της πλέον διεφθαρμένης χώρας στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Από τα στοιχεία της βάσης δεδομένων του Trading Economics η νοτιοανατολική Ευρώπη είναι επικίνδυνα διεφθαρμένη τόσο η ενταγμένη όσο και η ανένταχτη. Μπορεί κανείς να πάρει μια ιδέα για τα διάφορα οικονομικά εγκλήματα στην ΠΓΔΜ μόνο τα τελευταία χρόνια από το Τμήμα Οικονομικού Εγκλήματος και Συνεργασίας (ECCD) του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ακόμα και η -εξαιρετικά φιλική στην ΠΓΔΜ- πρόσφατη αναφορά της Κομισιόν αναφέρει πως αν και η χώρα έχει πετύχει κάποιο βαθμό προετοιμασίας στην καταπολέμησή της “οι οριστικές δικαστικές αποφάσεις σχετικά με υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου παραμένουν περιορισμένες” ενώ η “διαφθορά παραμένει διαδεδομένη σε πολλούς τομείς και εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα“.

Fast track εντάξεις

Πέρυσι, Σλαβομακεδόνας δημοσιογράφος της κρατικής τηλεόρασης της γείτονος σχολίασε στην Ελληνίδα βουλευτίνα Σία Αναγνωστοπούλου: “Σήμερα η Ευρώπη κλείνει ξανά τις πόρτες στις χώρες των Βαλκανίων. Επισήμως λέγεται ότι οι πόρτες είναι ανοιχτές, βλέπουμε όμως πολύ καλά ότι οι χώρες αυτές έχουν ακόμη πολύ δρόμο για να ενταχθούν στην ΕΕ”.

Η κα Αναγνωστοπούλου είχε συμφωνήσει μαζί του κατηγορώντας την Ευρώπη “που προσπαθεί να επωφεληθεί από τις συγκρούσεις μεταξύ των κρατών και να δημιουργήσει μία άλλη αφήγηση για τα Βαλκάνια. Εμποδίζοντας την ένταξη της πΓΔΜ στην ΕΕ υποσκάπτεται η Συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και την πΓΔΜ. Εγώ θεωρώ ότι τα βαλκανικά κράτη πρέπει να είναι μέλη της ΕΕ, διότι η Βαλκανική χερσόνησος είναι πρώτα απ’ όλα ευρωπαϊκή χερσόνησος. Η ιστορία τους, το παρόν τους και το μέλλον τους είναι ευρωπαϊκά. Επομένως όλα τα κράτη της Ευρώπης πρέπει να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, γιατί αν αποκλείσουν την Αλβανία, την πΓΔΜ από το ευρωπαϊκό μέλλον, εμποδίζουν το ευρωπαϊκό μέλλον γενικά. Διότι έτσι ο εθνικισμός, ο σωβινισμός στην Ευρώπη, που σήμερα είναι πραγματικότητα στην Ευρώπη, θα τραφούν από αυτήν την υπόθεση”.

Ο ευρωβουλετής Δημήτρης Παπαδημούλης θεωρεί ότι, μετά το 2004, οι διευρύνσεις της ΕΕ “γίνονται με το σταγονόμετρο”. Ο δε απογοητευμένος πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς ήθελε να εξηγήσει στους Ευρωπαίους ομολόγους του “ότι για γεωστρατηγικούς και γεωπολιτικούς λόγους, η σημερινή κατάσταση απαιτεί τη βοήθεια στις δύο χώρες της περιοχής και όχι την αναβολή”. Η δε εσωτερική κατάσταση απαιτεί σταθερότητα και ασφάλεια και όχι νέα προβλήματα, ανέφερε πέρυσι, μετά την απόφαση των Ευρωπαίων να καθυστερήσουν τις διαδικασίες ένταξης της ΠΓΔΜ.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών μπέρδευε τον ρόλο ύπαρξης της ΕΕ με εκείνου του ΝΑΤΟ. Διότι μόνο το τελευταίο προωθεί υποτίθεται την ασφάλεια ενώ η Ένωση δεν είναι αμυντικός οργανισμός. Για την ένταξη -τυπικά- πρέπει να ληφθούν υπόψη οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ισορροπίες. Σύμφωνα με τα δύο τελευταία ευρωβαρόμετρα η διεύρυνση της ΕΕ καταγράφεται ως η πιο αντιδημοφιλής πολιτική της ΕΕ.

Μόνο το 42% των Ευρωπαίων επιθυμούν να ενταχτούν νέες χώρες στην Ένωση. Πέρυσι ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν φαίνεται να το έλαβε υπόψιν του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παίζονται παιχνίδια και από τους αρνητές της διεύρυνσης. Οι διευρύνσεις ανέκαθεν εργαλειοποιούνταν. Αλλά είναι αυτή πράγματι μια πρακτική που εναρμονίζεται με την Ευρώπη που ευαγγελίζονται οι του ΣΥΡΙΖΑ;

Τόσο η ΠΓΔΜ όσο και η Αλβανία απέχουν μακράν από τα πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης (δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, μειονότητες, θεσμοί) και το κοινοτικό κεκτημένο. H ιστορία της διεύρυνσης της ΕΕ αποκαλύπτει τις επιπλοκές που φέρνουν οι fast track εντάξεις ήδη από την δεκαετία του 1980 με κορυφαίο παράδειγμα την Ανατολική Ευρώπη. Και τα προβλήματα των Δυτικών Βαλκανίων δεν θεραπεύονται κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων και ούτε μια χώρα θα γίνει χώρα με μια ενταξιακή τζίφρα.

Ποιά Αλβανία;

Για τον δε Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα το εισιτήριο για ένταξη είναι σαν “αντικαταθλιπτικό χάπι” για τις κοινωνίες που επιδιώκουν να ενταχτούν. Ο Ράμα -που περιστοιχίζεται από ύποπτες υπουργικές προσωπικότητες- είχε δηλώσει ότι η Αλβανία πρέπει να προσπαθήσει να χαράξει τον δικό της δρόμο και όχι να εστιάζει μόνο στη συνεργασία με την ΕΕ και τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, διότι σύμφωνα με τον ίδιο, “ένα πράγμα είναι η ανάπτυξη μιας χώρας και ένα άλλο πράγμα η περιφερειακή συνεργασία“.

Πράγματι. Η ενταξιακή ατζέντα της Αλβανίας συμβαδίζει με συνεργασίες εξαιρετικά επικίνδυνες για την ευρύτερη περιοχή. H Αλβανία, που πέρυσι την επισκέφθηκε ο Ρούντολφ Τζουλιάνι, φιλοξενεί χιλιάδες μαχητές Μουτζαχεντίν όπως είχε καταγράψει ο Αλβανός δημοσιογράφος Olsi Jazexhi. Ο Νίκος Κοτζιάς θεωρεί ότι το καρότο της ένταξης θα αδειάσει την Αλβανία από φανατικούς ισλαμιστές;

O Ράμα, που διατηρεί στενές επαφές με την Άγκυρα, είχε ξεδιπλώσει σε ομιλία του στο Ινστιτούτο Ebert Stiftung του Βερολίνου τα μεγαλόπνοα σχέδιά του για τη Μεγάλη Αλβανία. Χειραγωγεί χαρακτηριστικά την ένταξη στην ΕΕ για να ενισχύει την εξουσία του ενώ να θυμίσουμε ότι το 2017 απείλησε με προσάρτηση του Κοσόβου εάν η χώρα του δεν ενταχθεί στην ΕΕ! Όσον αφορά τους πρόσφυγες, αλήθεια πιστεύει η Αθήνα ότι η Αλβανία είναι χώρα που μπορεί και θέλει να φιλοξενήσει πρόσφυγες στο έδαφός της; Τα ευρω-ευχολόγια περί αλληλεγγύης δεν αρκούν.

Η ένταξη στην ΕΕ δεν αποτελεί πανάκεια για τη θεραπεία της διαφθοράς. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Βουλγαρία δισεκατομμύρια ευρώ εξανεμίζονται από μηχανισμούς που επιδίωξαν την ένταξη και την μετέπειτα κατασπατάληση ευρωπαϊκού χρήματος. Με την ένταξη των χωρών αυτών η ΕΕ θα ανοίξει άλλα δύο “πηγάδια” ρίψης πολλών δισεκατομμυρίων σε προγράμματα περιφερειακής υποτίθεται ανάπτυξης. Ας μην ξεχνιέται και το πιο πρόσφατο παράδειγμα της Ρουμανίας. Όσον αφορά τον εθνικισμό, σίγουρα τα ακροδεξιά και εθνικιστικά κινήματα ακμάζουν υπέροχα και στα καλύτερα φιλελεύθερα δημοκρατικά σπίτια. 

Το περίεργο είναι ότι στα ελληνικά κέντρα εξουσίας, ανεξαρτήτως αριστερής, φιλελεύθερης ή συντηρητικής τοποθέτησης αδυνατούν να καταλάβουν ότι η soft conditionality δεν λειτουργεί με την ταχύτητα που φαντασιώνονται. Η ΕΕ είναι πιο σύνθετη από τα πολιτικά συμβούλια και τις φιέστες των ελληνικών πολιτικών κομμάτων.