Αλ Σαράα: Από την Αλ Κάιντα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως αρχηγός κράτους!

Η πρώην(;) ακραία ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ –μετεξέλιξη της Αλ Νούσρα που ήταν το συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα– υπό την ηγεσία του αλ-Γκολάνι (πλέον αλ-Σαράα) αφιέρωσε χρόνια στην ενίσχυση του στρατιωτικού της δυναμικού, εδραίωσε την κυριαρχία της απέναντι σε αντίπαλες πολιτοφυλακές στη βορειοδυτική Συρία και συντόνισε επιχειρήσεις με άλλες αντικαθεστωτικές ομάδες στον νότο. Σύντομα θα εξαπέλυε μια αστραπιαία εκστρατεία που θα έβαζε τέλος στη δυναστεία του Άσαντ, με προσδοκία να βάλει τέλος και στον 14ετή εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.

Προχωρώντας στο σήμερα, ο αλ-Γκολάνι έχει αφήσει στην άκρη το ψευδώνυμό του και έχει ανταλλάξει τη στρατιωτική στολή με κοστούμια. Ο Άχμαντ αλ-Σαράα, όπως ονομάζεται πλέον, έφτασε την Κυριακή στη Νέα Υόρκη για να εκπροσωπήσει τη Συρία ως προσωρινός πρόεδρος της χώρας στις υψηλού επιπέδου συνεδριάσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Είναι ο πρώτος Σύρος ηγέτης που το κάνει αυτό από το 1967.

Είναι μια εκπληκτική μεταμόρφωση για έναν άνθρωπο τον οποίο οι ΗΠΑ είχαν επικηρύξει με 10 εκατομμύρια δολάρια το 2018, λόγω των προηγούμενων σχέσεων του με την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, δεσμούς που έκτοτε δηλώνει πως έχει αποκηρύξει. Η επικήρυξη άρθηκε τον Δεκέμβριο, και ο πρόεδρος Τραμπ συναντήθηκε ακολούθως με τον αλ-Σαράα, λαμβάνοντας σειρά μέτρων για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό, συμπεριλαμβανομένης της άρσης των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Συρίας και της ακύρωσης του χαρακτηρισμού της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) ως τρομοκρατικής οργάνωσης.

Τα άλυτα ερωτήματα

Ωστόσο, πολλά άλλα κράτη, καθώς και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, συνεχίζουν να θεωρούν την HTS τρομοκρατική οργάνωση και να διατηρούν το πλέγμα των κυρώσεων που σχετίζονται με τη Συρία, εν μέρει, λόγω ανησυχιών για τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Μια έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε το καλοκαίρι, ανέφερε ανησυχίες κρατών-μελών ότι, «αρκετά στελέχη της HTS και σύμμαχοι, ιδιαίτερα όσοι σε τακτικές θέσεις ή ενταγμένοι στον νέο συριακό στρατό, παρέμειναν ιδεολογικά δεμένοι με την Αλ Κάιντα».

Υπάρχουν επίσης κραυγαλέες περιπτώσεις όπου οι νέοι κυβερνήτες στη Δαμασκό άσκησαν αιματηρές διώξεις εναντίον εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων της Συρίας (Κούρδων, Αλαουιτών, Χριστιανών και Δρούζων), πολλές από τις οποίες παραμένουν από εχθρικές έως καχύποπτες απέναντι στον αλ-Σαράα. Σε αυτό το πλαίσιο, σφοδρές σεχταριστικές συγκρούσεις ξέσπασαν τον Ιούλιο ανάμεσα σε ένοπλες ομάδες Δρούζων και Σουνιτών Βεδουίνων, μέσα και γύρω από τη νότια πόλη Σουγουέιντα, αφήνοντας εκατοντάδες νεκρούς.

Εκεί κυβερνητικές δυνάμεις διέπραξαν εγκλήματα, με τον αλ-Σαράα να δεσμεύεται ότι οι δράστες θα τιμωρηθούν, χωρίς όμως να έχει συμβεί κάτι προς αυτή την κατεύθυνση. Αιματηρές συγκρούσεις σημειώθηκαν και με τους Αλαουίτες στη βορειοδυτική Συρία, αλλά και η βόρεια Συρία έχει δει σποραδικές, αλλά επίμονες ανταλλαγές πυρών, ανάμεσα σε κυβερνητικές δυνάμεις και τις υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF).

Η μετάβαση στο… μέλλον

Η μεταβατική κυβέρνηση προχωρά με έμμεσες εκλογές για την ανάδειξη Λαϊκής Συνέλευσης, προγραμματισμένες για τις 5 Οκτωβρίου. Ωστόσο, οι αρχές ανέβαλαν την ψηφοφορία σε τμήματα της νότιας και βόρειας Συρίας, επικαλούμενες ζητήματα ασφάλειας. Στην πραγματικότητα, όμως, ακόμα κι αν η κυβέρνηση ήθελε να οργανώσει εκλογές σε αυτές τις περιοχές, στερείται του ουσιαστικού ελέγχου για να το πράξει. Αυτό έχει οξύνει τις ανησυχίες για το πόσο αντιπροσωπευτική θα είναι η νέα συνέλευση, δεδομένου ότι το ένα τρίτο των μελών της θα διοριστεί από τον ίδιο τον προσωρινό πρόεδρο!

Ο αλ-Σαράα θα αφιερώσει μεγάλο μέρος του χρόνου του αυτήν την εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, ασκώντας πιέσεις για περαιτέρω άρση κυρώσεων, κρίσιμο βήμα για τη μακρά μεταπολεμική ανάκαμψη της Συρίας. Αναπόφευκτα θα βρεθεί αντιμέτωπος με καυτά ερωτήματα σχετικά με τα σχέδιά του για μετάβαση της χώρας σε ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης, όπως ο ίδιος δεσμεύεται, με επαρκείς εγγυήσεις αυτονομίας για τις περιοχές που κυριαρχούνται από μειονοτικές ομάδες.