Αλλάζουν δρομολόγιο οι δουλέμποροι; – Τι δείχνει η κρίση στην Ισπανία

Μία από τις σοβαρότερες μεταναστευτικές κρίσεις αντιμετωπίζει η Ισπανία, καθώς στον θύλακα της Θέουτα, ο οποίος βρίσκεται στην αφρικανική ακτή, έχουν εισέλθει τα τελευταία εικοσιτετράωρα χιλιάδες μετανάστες από το Μαρόκο. Ο Σάντσεθ ακύρωσε την επίσκεψή του στο Παρίσι, εξαιτίας αυτών των εξελίξεων, οι οποίες αποδίδονται στη δυσαρέσκεια του Μαρόκου για την πολιτική της Μαδρίτης έναντι του κινήματος Πολισάριο, αλλά και στους αυξημένους ελέγχους κατά της παράνομης μετανάστευσης στην κεντρική και ανατολική Μεσόγειο.

Το μεσημέρι της Τρίτης, μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου, ο Σάντσεθ υποσχέθηκε «να αποκαταστήσει την τάξη στα σύνορα», τα οποία παραβιάστηκαν από περισσότερους από έξι χιλιάδες παράνομους μετανάστες, προερχόμενους από το Μαρόκο. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, αναφερόμενος στην κατάσταση, έκανε μάλιστα λόγο για «σοβαρή κρίση για την Ισπανία και για την Ευρώπη». Ο Σάντσεθ ανακοίνωσε επίσης ότι μεταβαίνει εκτάκτως σήμερα στη Θέουτα, αλλά και στη Μελίγια, τον δεύτερο ισπανικό θύλακα στο βόρειο Μαρόκο, τα σημεία που αποτελούν και τα μοναδικά χερσαία σύνορα της Ευρώπης με την Αφρική και γίνονται συχνά στόχος επίδοξων παράνομων μεταναστών.

Δίνοντας λεπτομέρειες για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, ο Ισπανός υπουργός Εσωτερικών, Φερνάντο Γκράντε Μαριάσκα, ανακοίνωσε ότι η Μαδρίτη έστειλε πίσω στο Μαρόκο τους 2.700 από τους περίπου 6.000 μετανάστες που μπήκαν τη Δευτέρα, στη Θέουτα. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι έχουν σταλεί στον θύλακα άλλοι 200 αστυνομικοί για να προστεθούν στους 1200 που βρίσκονται ήδη εκεί και είναι επιφορτισμένοι με τη φύλαξη των συνόρων.

Μααροκινή εισβολή στην Ισπανία 

Νωρίτερα, σε ανακοίνωσή του, υπεραμυνόταν της απόφασης να σταλούν πίσω χιλιάδες παράνομοι μετανάστες, τονίζοντας ότι πρόκειται για ενέργεια που είναι «σύμφωνη με το νόμο και τις διεθνείς συνθήκες, καθώς και με τις συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα με το Μαρόκο». Υπογράμμιζε μάλιστα ότι οι επαναπροωθήσεις θα συνεχιστούν, κάτι που είναι σύμφωνο και με την αυστηροποίηση που ζήτησε ο πρωθυπουργός Σάντσεθ.

Ο Ισπανός υπουργός Εσωτερικών εκτίμησε πάντως, ότι ανάμεσα στους έξι χιλιάδες μετανάστες που έφτασαν τη Δευτέρα στη Θέουτα, μπορεί να βρίσκονται 1.500 ανήλικοι, αν και έκρινε ότι είναι «πολύ νωρίς» για να αναφέρει  συγκεκριμένο αριθμό. Νεώτερες πληροφορίες αναφέρουν πάντως ότι οι αφίξεις ήταν συνολικά οκτώ χιλιάδες το πρωί της Δευτέρας και ότι επαναπροωθήθηκαν τέσσερις χιλιάδες παράνομοι μετανάστες.

Αν και το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζεται στη Θέουτα, εισβολή, μικρότερη σε αριθμό, έγινε και στον άλλο ισπανικό θύλακο, τη Μελίγια (400 χιλιόμετρα ανατολικά), όπου το πρωί της Τρίτης πέρασαν τα σύνορα 86 παράνομοι μετανάστες. Η πλειονότητα των “εισβολέων” είναι Μαροκινοί, ανάμεσά τους υπάρχουν, ωστόσο, και άτομα που προέρχονται από χώρες της υποσαχάριας Αφρικής.

Σημειώνεται ότι οι εισερχόμενοι στους ισπανικούς θύλακες από το χερσαίο τμήμα δεν μπορούν να ενταχθούν στις ευεργετικές διατάξεις των διασωθέντων στη θάλασσα και ίσως γι’ αυτό κάποιοι επέλεξαν να εισβάλουν στη Θέουτα, κολυμπώντας. Οι δύο ισπανικοί θύλακες στη βόρεια Αφρική έχουν δεχθεί όμως και στο παρελθόν επιδρομές παράνομων μεταναστών, κυρίως την περίοδο που ο Σαλβίνι είχε κλείσει τα ιταλικά λιμάνια για τα πλοία των ΜΚΟ.

Οι δουλέμποροι και το μέτωπο Πολισάριο

Σήμερα η τάση εξομάλυνσης της κατάστασης που επικρατεί στη Λιβύη, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στην Ανατολική Μεσόγειο μετά τα γεγονότα του Έβρου έπιασε δουλειά η Frontex εκτιμάται ότι στρέφει και πάλι τους δουλέμπορους προς τον δυτικό δρόμο της Ισπανίας. Υπάρχει ωστόσο και η παράμετρος ότι το Ραμπάτ ενοχλήθηκε από την απόφαση της Μαδρίτης να υποδεχθεί, στα μέσα του προηγούμενου μήνα (18 Απριλίου), τον αρχηγό των αυτονομιστών σαχραουί του Μετώπου Πολισάριο, Μπραχίμ Γάλι, προκειμένου να νοσηλευθεί για Covid-19.

Επισήμως οι δύο πλευρές αρνούνται την σύνθεση των δύο γεγονότων, με την υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, Αράντσα Γκονθάλεθ Λάγια, να δικαιολογεί το βράδυ της Δευτέρας την απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης για την υποδοχή του Γάλι, κάνοντας λόγο για ένα ανθρωπιστικό θέμα. Η ίδια ανέφερε μάλιστα ότι Μαροκινοί αξιωματούχοι, τους οποίους δεν κατονόμασε, την «διαβεβαίωσαν, ότι  η συρροή μεταναστών στον ισπανικό θύλακα δεν αποτελεί καρπό της διαφωνίας» με το Ραμπάτ για την παρουσία στην Ισπανία του ηγέτη του Μετώπου Πολισάριο.

Το απόγευμα της Τρίτης πάντως, το Μαρόκο, το οποίο αποτελεί στρατηγικό σύμμαχο της Ισπανίας αποφάσισε να ανακαλέσει την πρέσβη του στη Μαδρίτη  για διαβουλεύσεις. Αιτία η «δυσαρέσκεια» που εξέφρασε η Ισπανία για τη «μαζική είσοδο Μαροκινών μεταναστών στη Θέουτα», όπως ανέφερε σχετικά εκπρόσωπος του μαροκινού υπουργείου Εξωτερικών. Στις εξελίξεις αναφέρθηκαν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, με την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, να κάνει λόγο για μεγάλη και ανησυχητική ροή, καλώντας παραλλήλως το Μαρόκο να εμποδίσει τις «άτακτες αναχωρήσεις» από την επικράτειά του. Η ίδια τόνισε επίσης την ανάγκη να υπάρξουν νόμιμες οδοί για τη μετάβαση ανθρώπων στην Ευρώπη.

Την στήριξη των Ευρωπαίων ηγετών στην Μαδρίτη εξέφρασαν επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με μηνύματά τους στα ισπανικά. Και οι δύο τόνισαν επίσης ότι είναι σημαντικό, στο θέμα της μετανάστευσης, να σφυρηλατούνται σχέσεις «βασισμένες στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και τις κοινές δεσμεύσεις» με χώρες όπως το Μαρόκο. Οι αφίξεις πάντως συνεχίζονται και η ισπανική τηλεόραση δείχνει εικόνες με μετανάστες που φθάνουν κολυμπώντας ή περπατώντας κατά μήκος της παραλίας. Και αυτό, παρά την ανάπτυξη τεθωρακισμένων και στρατιωτών, καθώς και ενισχυμένων δυνάμεων επιβολής της τάξης στην ισπανική πλευρά των συνόρων.