Ανακούφιση και για την παγκόσμια ναυτιλία η εκεχειρία στην Γάζα

Αυτό βεβαίως θα εξαρτηθεί από το εάν οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης θα σταματήσουν τις επιθέσεις σε εμπορικά πλοία και θα ξαναρχίσουν ανεμπόδιστα οι διελεύσεις των πλοίων από τη διώρυγα του Σουέζ, από την οποία εκτιμάται ότι – υπό ομαλές συνθήκες – διέρχεται περίπου το 12% έως 15% του παγκόσμιου εμπορίου.

Όπως έχει φανεί μέχρι τώρα, η στάση των Χούθι θα εξαρτηθεί από την πορεία της εφαρμογής της συμφωνίας, που η πρώτη φάση αρχίζει από την Κυριακή (ήδη υπάρχουν ανησυχητικές τελευταίες εξελίξεις για την προοπτική της). Μάλιστα, να σημειωθεί ότι την παραμονή της εκεχειρίας, ο ισραηλινός ανακοίνωσε την αναχαίτιση πυραύλου που εκτοξεύτηκε από την Υεμένη. Ο δε ηγέτης των Χούθι, Αμπντούλ Μαλίκ αλ Χούθι σε δήλωσή του ανέφερε ότι θα παρακολουθούν την εφαρμογή της συμφωνίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς και εάν παραβιαστεί, θα συνεχιστούν οι επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα.

Ήδη, ναυτιλιακοί αναλυτές εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία για τον τερματισμό της ναυτιλιακής κρίσης, που επηρεάζει τις παγκόσμιες μεταφορές, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις επόμενες φάσεις των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της εκεχειρίας.

Παράλληλα, στο επίκεντρο της προσοχής των διεθνών ναυτιλιακών οργανισμών βρίσκεται η τύχη των 25 ναυτικών, διαφόρων εθνοτήτων (17 Φιλιππινέζοι, δύο Βούλγαροι, τρεις Ουκρανοί, δύο Μεξικανοί και ένας Ρουμάνος), μελών του πληρώματος του με σημαία Παναμά οχηματαγωγού πλοίου “Galaxy Leader”, ιαπωνο-ισραηλινών συμφερόντων, που κρατούνται ως όμηροι στην Υεμένη εδώ και 14 μήνες, από τότε που καταλήφθηκε το πλοίο.

Ο Guy Platten, γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, μιλώντας στο έγκυρο ναυτιλιακό site “Splash” υπογράμμισε ότι οι ναυτικοί από το “Galaxy Leader” «δεν ξεχνιούνται» και η απελευθέρωσή τους θα είναι αντικείμενο οποιασδήποτε διαρκούς συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.

Οι επιθέσεις των Χούθι

Οι άγνωστοι μέχρι πρότινος Χούθι ήρθαν στο προσκήνιο μετά τις 19 Οκτωβρίου 2023, όταν ανακοίνωσαν ότι θα ξεκινήσουν επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων, συνδεδεμένων με το Ισραήλ, σε αλληλεγγύη προς τους Παλαιστίνιους στη Γάζα. Ωστόσο, από το Νοέμβριο του 2023 υπολογίζεται ότι στόχευσαν, άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε ανεπιτυχώς, με οπλισμένα drones ή και πυραύλους, περισσότερα από 100 πλοία διαφόρων σημαιών και συμφερόντων, υποχρεώνοντας τα περισσότερα εμπορικά πλοία που ταξίδευαν μεταξύ Ασίας και Ευρώπης να αλλάξουν δρομολόγιο και να αποφεύγουν την Ερυθρά Θάλασσα, διαπλέοντας τη Νότιο Αφρική.

Πάντως, από τις αρχές της νέας χρόνιας δεν έχουν καταγραφεί επιθέσεις σε εμπορικά πλοία. Εξαίρεση αποτέλεσε μια επίθεση εναντίον του αμερικανικού αεροπλανοφόρου “USS Harry S. Truman” και συνοδευτικών πολεμικών πλοία στη βόρεια Ερυθρά Θάλασσα, που γνωστοποιήθηκε, στις 15 Ιανουαρίου, από τον στρατιωτικό εκπρόσωπο των Χούθι, αλλά δεν επιβεβαιώθηκε από τις ΗΠΑ. Τα πολεμικά πλοία βρίσκονται στην περιοχή από τις αρχές του 2024 συγκροτώντας μια δύναμη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, για την προστασία των εμπορικών πλοίων, αλλά και την πραγματοποίηση αεροπορικών επιχειρήσεων σε βάσεις και υποδομές των Χούθι.

Ωστόσο, εδώ και καιρό έχει επισημανθεί ότι τα αποτελέσματα της επιχείρησης δεν ήταν τα αναμενόμενα, καθώς όχι μόνο δεν περιορίστηκαν οι επιθέσεις των Χούθι στα πλοία, αλλά αντίθετα οι αντάρτες της Υεμένης διατήρησαν την δυνατότητά τους να κάνουν επιθέσεις με πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, (όπως προαναφέραμε με τελευταία την παραμονή της εκεχειρίας).

Συνέπειες για την ναυτιλία

Στην θάλασσα, η δράση των Χούθι (συμμάχων του Ιράν) επικεντρώθηκε στο στενό Μπάμπ ελ-Μαντέμπ, μεταξύ Υεμένης και Τζιμπουτί, στην ανατολική ακτή της Αφρικής. Αυτό είχε ως συνέπεια να μειωθούν δραματικά οι διελεύσεις πλοίων από τη διώρυγα του Σουέζ, από την οποία εκτιμάται ότι διέρχεται περίπου το 12% έως 15% του παγκόσμιου εμπορίου, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 30% της συνολικής παγκόσμιας κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων. Επιπλέον, διέρχεται από αυτή την θαλάσσια οδό περίπου το 7% έως 10% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και το 8% του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Για την αποφυγή αυτής της “καυτής” ζώνης οι ναυτιλιακές εταιρείες υποχρεώθηκαν να αλλάξουν πορεία στα πλοία τους και να κάνουν τον γύρο της Αφρικής περνώντας από το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, ακολουθώντας μια διαδρομή που καταργήθηκε πριν από 150 χρόνια όταν κατασκευάστηκε η διώρυγα του Σουέζ. Αυτό, όμως, αυξάνει το ταξίδι από την Ασία στη βόρειο Ευρώπη κατά 3.000 ναυτικά μίλια και 10 ημέρες πλεύσης στη διαδρομή από τη Σαγκάη προς το ολλανδικό λιμάνι του Ρότερνταμ.

Οι εκτιμήσεις από την πλατφόρμα εμπορευμάτων Xeneta έδειξαν ότι κάθε ταξίδι μετ’ επιστροφής από τον “γύρο της Αφρικής” έχει ως αποτέλεσμα πρόσθετο κόστος καυσίμων έως και ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Η μετακύληση των αυξημένων εξόδων από τους εμπόρους λιανικής και τους κατασκευαστές στους πελάτες αποτέλεσε, τους τελευταίους μήνες, ένα ακόμα πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία και μάλιστα στη διάρκεια μιας εκτεταμένης περιόδου κρίσης κόστους ζωής.

Για αυτό, με τις τελευταίες εξελίξεις εκφράζεται αισιοδοξία ότι με την ομαλοποίηση της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα θα δοθεί ένα σημαντικό “χέρι βοήθειας” στην παγκόσμια οικονομία.