Podemos και Καταλανούς θα επιλέξει μάλλον ο Σάντσεθ

Πρωτιά (122 έδρες) των Σοσιαλιστών του πρωθυπουργού Σάντσεθ προκύπτει από τις κάλπες (μετρημένο πάνω από 90% των ψηφοδελτίων) επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις. Οι αριστεροί Podemos με 42 έδρες αναμένεται να είναι ο κυβερνητικός εταίρος των Σοσιαλιστών παρότι χρειάζονται και τρίτο εταίρο για να σχηματίσουν κυβέρνηση, ώστε να υπερβούν το όριο των 175 εδρών. Ο τρίτος εταίρος αναμένεται να είναι αριστερό κόμμα της Καταλονίας. Οι συντηρητικοί χάνουν πολύ έδαφος (65 έδρες), το νεοφιλελεύθερο Ciudadanos κέρδισε 57 έδρες, ενώ για πρώτη φορά εισέρχεται στη Βουλή το ακροδεξιό κόμμα Vox (24 έδρες).

Μετά την «άλωση» της Ανδαλουσίας, που ήταν παραδοσιακά προπύργιο των σοσιαλιστών, το ακροδεξιό Vox συνεχίζει την ανοδική πορεία του. Σε αυτό, εκτός από την λιτότητα, συμβάλλουν η καταλανική κρίση, η οποία, μαζί με τα σκάνδαλα, έριξε τον Ραχόι και ανέδειξε πρωθυπουργό τον Σάντσεθ, αλλά και το γεγονός ότι μετά τις πολιτικές του Σαλβίνι στην Ιταλία, η Ισπανία έγινε η κύρια είσοδος μεταναστών και προσφύγων στην Ευρώπη.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ο απερχόμενος πρωθυπουργός Σάντσεθ, ο μόνος μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα που ήρθε σε διμερή συμφωνία με την Μέρκελ για την επαναπροώθηση προσφύγων, ήταν το φαβορί στις δημοσκοπήσεις. Το νέο κοινοβούλιο όμως που θα προκύψει από τις σημερινές εκλογές αναμένεται να είναι το πιο κατακερματισμένο που υπήρξε ποτέ στην Ισπανία.

Η ακροδεξιά απειλή

Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Σάντσεθ έκανε τα πάντα για να αναδείξει τους κινδύνους από την επανεμφάνιση της Ακροδεξιάς (Vox) σε μια χώρα που κυβερνήθηκε από αυτήν μέχρι τον θάνατο του Φράνκο, το 1975, και έκτοτε ήταν απούσα από την πολιτική σκηνή. Το μέχρι πρότινος περιθωριακό Vox προκάλεσε κυριολεκτικά πολιτικό σεισμό, όταν πριν έξι μήνες κατάφερε να συγκεντρώσει το 11% στις εκλογές στην Ανδαλουσία. Η συμμετοχή του μάλιστα σε κυβερνητικό συνασπισμό έδιωξε του Σοσιαλιστές από την τοπική κυβέρνηση, την οποία έλεγχαν από την πτώση του Φράνκο.

Η εξέλιξη αυτή μόνο τυχαία δεν είναι. Το Vox είναι ένα αντιμεταναστευτικό κόμμα και η Ανδαλουσία, αυτή η νότια επαρχία της Ισπανίας, είναι το πρώτο ευρωπαϊκό έδαφος στο οποίο φτάνουν οι παράτυποι μετανάστες και πρόσφυγες που ακολουθούν την δημοφιλέστερη πλέον «δυτική οδό». Τα exit polls δείχνουν ότι ακόμα κι αν συνασπιστούν το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, οι νεοφιλελεύθεροι Ciudadanos και το ακροδεξιό Vox δεν μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση.

Ο Σάντσεθ πρόβαλε αυτόν τον κίνδυνο σε μια προσπάθεια να συσπειρώσει τους σοσιαλιστές και αριστερόστροφους ψηφοφόρους. Παραλλήλως όμως αρνήθηκε να αποκλείσει το ενδεχόμενο μιας συνεργασίας με τους νεοφιλελεύθερους Ciudadanos. Από την άλλη πλευρά, ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος, ο διάδοχος του Ραχόι Πάμπλο Κασάδο, μεταξύ άλλων κατηγορεί τον Σάντσεθ σαν τον «Δούρειο Ίππο» των Καταλανών και των Βάσκων εθνικιστών.

Με Καταλανούς

Ο εθνικιστικός λόγος του Vox όπως και η προσέγγισή του από το Λαϊκό Κόμμα σπρώχνει τους Καταλανούς στην στήριξη του Σάντσεθ. Το Vox, άλλωστε, οφείλει μεγάλο μέρος της αύξησης της επιρροής του, πέρα από την αντιμεταναστευτική πολιτική του, στην διακηρυγμένη θέση του να απαγορευτούν τα αυτονομιστικά κόμματα της Καταλονίας. Μέσα σε αυτό το κλίμα οι σημερινές εκλογές στην Ισπανία, πέρα από κρίσιμες, παραμένουν θολές όσον αφορά τις μετεκλογικές συμμαχίες.

Ο Σάντσεθ θα επιθυμούσε να μην πέσει και πάλι στην ανάγκη των Καταλανών βουλευτών και για τον λόγο αυτό άφησε ανοιχτή την πόρτα στους νεοφιλελεύθερους Ciudadanos, παρότι ο επικεφαλής των Ciudadanos έχει αποκλείσει οποιαδήποτε συνεργασία με τους Σοσιαλιστές. Μία συνεργασία, άλλωστε, των Σοσιαλιστών με τους νεοφιλελεύθερους,  θα δημιουργούσε πρόβλημα στους Podemos, σε ό,τι αφορά την δική τους συμμετοχή σε μία τέτοια συμμαχία. Γι’ αυτό και όλα δείχνουν πως ο πρωθυπουργός Σάντσεθ θα κινηθεί στην πεπατημένη.