Ανεβαίνει η γεωπολιτική εντροπία στην Ανατολική Μεσόγειο

Κόσοβο, Σερβία, Γεωργία, Τουρκία, Κύπρος, Γάζα, Συρία, Υεμένη, Ορμούζ. Στα σημεία των εντάσεων στο πανάρχαιο γεωπολιτικό τόξο στην Ανατολική Μεσόγειο, κλιμακώνεται, αν δεν εξαντλείται η διπλωματική διαδικασία, καθώς οι παίκτες -μεγάλοι και μικροί- συσχετίζουν το ένα με το άλλο, ανεβάζοντας την εντροπία του συστήματος, δηλαδή το μέτρο της αταξίας του.

Η εντροπία που στη φυσική αναγνωρίζεται σαν θέση ισορροπίας ενός συστήματος, εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της θεωρίας του χάους και του τυχαίου και από τις κοινωνικές-πολιτικές επιστήμες. Έτσι, η προσπάθεια να επιβληθεί τάξη στην αταξία της περιοχής απαιτεί την αύξηση της κοινωνικής ενέργειας (διάβαζε στρατιωτικές ενέργειες). Αυτοί που υπηρετούν την τάξη είναι οι ρεαλιστές και αυτοί που υπηρετούν το χάος είναι οι φανατικοί.

Δεν έχει επισημοποιηθεί εάν πράγματι οι πρόεδροι Τραμπ και Πούτιν συμφώνησαν στην αλλαγή συνόρων μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας. Πάντως, λίγο μετά, ο Κοσοβάρος πρόεδρος Χασίμ Θάτσι πρότεινε την «διόρθωση» των συνόρων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, με μια συμφωνία ανταλλαγής εδαφών, καθώς σε τρεις Δήμους στη νότια Σερβία κατοικούν πρωτίστως Αλβανοί που μπορούν να ενταχθούν στο Κόσοβο!

Μία ενδεχόμενη διχοτόμηση του Κοσόβου θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο και για άλλες περιοχές της Ευρώπης, όπως είναι η Καταλωνία, η Κύπρος, αλλά και η Θράκη, αν συνεχιστεί η αύξηση του μουσουλμανικού πληθυσμού και η μείωση του ελληνικού, επισημαίνει σε ανάλυσή του ο Μιχάλης Ιγνατίου. Αυτό, με την έννοια ότι μια μέρα η Τουρκία, επικαλούμενη την πληθυσμιακή σύνθεση και το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, να ισχυριστεί ότι οι μουσουλμάνοι, που η ίδια θεωρεί Τούρκους, αποτελούν την πλειοψηφία και έχουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.

Η δήλωση Μεντβέντεφ

Στην Κύπρο δεν υπάρχει προς το παρόν τέτοιο ζήτημα, όμως οι θεωρίες λιβανοποίησης της νήσου είναι παλιές. Κάποιοι θεωρούν ότι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ίσως θα ήταν μία λύση για την προστασία του ελληνικού στοιχείου στο νησί, ενώ κάποιοι άλλοι ότι μία τέτοια διευθέτηση θα άνοιγε τον δρόμο για την εξάλειψή του.

Κατά διαβολική σύμπτωση, ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ έκανε λόγο για Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου! Σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, προειδοποίησε την ηγεσία του ΝΑΤΟ να μην εντάξει τη Γεωργία στη Συμμαχία, διότι μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε «τρομερή σύγκρουση». Στο πλαίσιο αυτών των δηλώσεων αναρωτήθηκε «μπορεί να προσκαλέσουν το Κόσοβο να ενταχθεί στη Συμμαχία ή την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου; Θα βελτιώσει αυτό την κατάσταση στον κόσμο;».

Δεν είναι γνωστό εάν αυτά τα ζητήματα περιλαμβάνονται στην επιστολή που απέστειλε ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ στον Βλαντιμίρ Πούτιν με τον ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή Ραντ Πολ, Το σίγουρο, όμως, είναι πως όλη αυτή η ένταση στο σύστημα σχετίζεται με το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου που αλλάζει τα δεδομένα, τόσο για την Τουρκία που μένει εκτός, όσο και για τη Ρωσία που θα χάσει μεγάλο κομμάτι της μεγάλης ευρωπαϊκής αγοράς.

Διπλή αχίλλειος πτέρνα

Η πρόσφατη δήλωση Ισραήλ-Αιγύπτου πως θα υπερασπιστούν την ΑΟΖ της Κύπρου, οι απειλές Ερντογάν πως θα νοικιάσει νέο γεωτρύπανο και θα κάνει δικές του έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, η κατάρρευση της τουρκικής λίρας, η νέα ανάφλεξη στη Γάζα με κλιμάκωση της βίας, οι εξελίξεις στη Συρία, η απειλή της Τεχεράνης να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ από όπου διέρχεται το 30% του πετρελαίου που διακινείται από τη θάλασσα, αποτελούν κινήσεις στη μεγάλη σκακιέρα.

Η Ελλάδα παρακολουθεί αυτές τις εξελίξεις έντρομη, καθώς η δεκαετία της κρίσης έχει τραυματίσει καίρια την αποτρεπτική της ισχύ, αλλά και γιατί φέρει μια διπλή αχίλλειο πτέρνα:

• Πρώτον, το Καστελόριζο που δυνητικά ενώνει την ελληνική με την κυπριακή ΑΟΖ και αποτελεί κεντρικό στόχο της τουρκικής πολιτικής.
• Δεύτερον, η κυπριακή ΑΟΖ, στην οποία η Τουρκία ετοιμάζει δική της έρευνα.

Η πρόσφατη τραγωδία στο Μάτι ήρθε να επιβεβαιώσει τις αδυναμίες του κράτους, ενεργοποιώντας τις φοβίες και το «σύνδρομο των Ιμίων». Είναι πρώτη εθνική προτεραιότητα, στη συνεχώς μεταβαλλόμενη αρχιτεκτονική των γεωπολιτικών συστημάτων, η Ελλάδα να προετοιμαστεί άμεσα για τα χειρότερα και να ανακτήσει τάχιστα την αμυντική της ισχύ έναντι οιουδήποτε κόστους.