Ανεβαίνει η θερμοκρασία στα Δυτικά Βαλκάνια – Ο Mr ΝΑΤΟ στην περιοχή

Η εσπευσμένη επίσκεψη του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σε Τίρανα και Σκόπια είναι ενδεικτική της έκρυθμης κατάστασης, λόγω της κλιμακούμενης έντασης στο Κοσσυφοπέδιο. Είχε και στόχο, όμως, να υπογραμμίσει το ενδιαφέρον (ενεργειακό, στρατιωτικό) της Δυτικής Συμμαχίας για τα Δυτικά Βαλκάνια, αποθαρρύνοντας αντίστοιχες φιλοδοξίες της Ρωσίας. Η Αλβανία και το Μαυροβούνιο, είναι τα νεοτέρα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, η Βόρεια Μακεδονία είναι υπό ένταξη και το Κοσσυφοπέδιο είναι αμερικανικό προτεκτοράτο. Ο κίνδυνος νέας βαλκανικής ανάφλεξης αυτή τη φορά  προέρχεται από τον αλβανικό εθνικισμό και μεγαλοϊδεατισμό.

«Είμαστε έτοιμοι να σας καλωσορίσουμε και η χώρα σας να γίνει το 30ο μέλος της Συμμαχίας», δήλωσε ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ στους δημοσιογράφους στα Σκόπια, μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ. Μάλιστα, ο Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι η Βόρεια Μακεδονία σχεδιάζει να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ της μέχρι το 2024, από το 1% που είναι τώρα.

Η διαδικασία ένταξης της γειτονικής χώρας στην Ατλαντική Συμμαχία ξεκίνησε με την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών και με το ελληνικό Κοινοβούλιο να είναι το πρώτο, που την επικύρωσε. Μέχρι τώρα, 13 κοινοβούλια από τα 29 κράτη-μέλη έχουν επικυρώσει το Πρωτόκολλο Προσχώρησης. Μόλις επικυρωθεί από όλους, η Βόρεια Μακεδονία θα γίνει και επισήμως, πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ.

Σημαντική είναι συμμετοχή του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας στην προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων της Βόρειας Μακεδονίας, στις επιχειρησιακές απαιτήσεις του ΝΑΤΟ. Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία, έχει το έλεγχο του εναερίου χώρου της (όπως και της Αλβανίας και του Μαυροβουνίου), όπως ρητά προβλέπεται από την Συμφωνία των Πρεσπών, περιορίζοντας τον αντίστοιχο ρόλο, σε στρατιωτικό-συμμαχικό επίπεδο, της Τουρκίας.

Ο Γ.Γ του ΝΑΤΟ, πριν επισκεφτεί τα Σκόπια ήταν στα Τίρανα. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα, αναφερόμενος στην εσωτερική πολιτική κρίση της Αλβανίας, είπε ότι «η πολιτική βία από οργανωμένες ομάδες είναι απαράδεκτη». Ουσιαστικά στήριξε την αλβανική κυβέρνηση. Και πρόσθεσε ότι, οι νατοϊκές επενδύσεις στην Αλβανία, για την αεροπορική βάση στην Κουτσόβα, στο νότο της χώρας, θα συνεχιστούν ανεξάρτητα από τις εξελίξεις. Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ, δείχνουν μια ‘περίεργη’ ανοχή στα εθνικιστικά σχέδια των αλβανικών κυβερνήσεων.

Η Σερβία ανησυχεί

Η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, είναι ανησυχητική, λόγω των εξελίξεων στο Κοσσυφοπέδιο και της διαμάχης Πρίστινας-Βελιγραδίου. Επανέρχονται δυναμικά, τα σενάρια για αλλαγή των συνόρων, που ενδεχομένως να προκαλέσει ένα ντόμινο αναταράξεων και αλλαγών στα Βαλκάνια. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του προέδρου του Κοσσυφοπεδίου Χασίμ Θάτσι, που υπήρξε και ο πολιτικός ηγέτης του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσόβου: «πρέπει να γίνει διόρθωση των ιστορικών αδικιών. Η ένωση (των σερβικών δήμων) Πρέσεβο, Μεντβέγια και Μπουγιάνοβατς με το Κοσσυφοπέδιο μπορεί να συμβεί στην προγραμματισμένη, για τον Ιούλιο σύνοδο του Βερολίνου».

Δηλώσεις αυτού του είδους προκαλούν την έντονη αντίδραση της Σερβίας, αλλά και της Ρωσίας. Επισημαίνουμε ότι, στη Νότια Σερβία, υπάρχουν στις τρεις προαναφερθείσες κοινότητες η πλειονότητα του πληθυσμού είναι Αλβανοί. Εκεί, μάλιστα, δρούσε το ξεχωριστό τμήμα του UCK (Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου) το 1999, όπως και στη Βόρεια Μακεδονία, όπου στο 40% των εδαφών (συνορεύουν με το Κοσσυφοπέδιο) κατοικούν Αλβανοί.

Η ένταξη των περιοχών Πρέσεβο, Μεντβέγια και Μπουγιάνοβατς στο Κοσσυφοπέδιο, έχει γίνει αντικείμενο διαπραγματεύσεων με το Βελιγράδι, στο πλαίσιο της πρότασης για την ανταλλαγή εδαφών. Δηλαδή να παραχωρηθεί στην Σερβία η περιοχή πάνω από τον ποταμό Ibar και το Βόρειο Κοσσυφοπέδιο που κατοικείται κυρίως από Σέρβους. Και φυσικά, υπάρχει και το πάγιο αίτημα των Κοσοβάρων για την ένωσή τους με την Αλβανία.

Οι διαπραγματεύσεις υποστηρίζονται από τις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον. Ασφαλώς, αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε, θα γιγαντωθεί ο αλβανικός εθνικισμός που θα προωθήσει την ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας, ενώ θα ενεργοποιηθούν αποσχιστικά και αλυτρωτικά οράματα, που τώρα βρίσκονται σε ημιλανθάνουσα κατάσταση, περιμένοντας απλά την κατάλληλη ευκαιρία για να εκδηλωθούν. Η σταθερότητα στα εύφλεκτα Βαλκάνια παραμένει ζητούμενο, εφόσον είναι υπό διαπραγμάτευση το συνοριακό καθεστώς.