Αντικρουόμενες οι πληροφορίες για τις καταστροφές στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις

Ο διευθυντής της CIA δήλωσε ότι η υπηρεσία του μπορεί να επιβεβαιώσει πως «το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα έχει υποστεί σοβαρές ζημιές από τις πρόσφατες-στοχευμένες επιθέσεις…» και ότι θα πάρει χρόνια η αποκατάσταση αρκετών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Σύμφωνα με τον Τζον Ράτκλιφ «η CIA συνεχίζει να συλλέγει πρόσθετες-αξιόπιστες πληροφορίες για να ενημερώνει πλήρως τους αρμόδιους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων… 

Η ανάλυση του Ράτκλιφ έρχεται σε συνέχεια δηλώσεων αξιωματούχων των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών (σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ) που ανέφεραν ότι οι αμερικανο-ισραηλινές επιθέσεις στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις έχουν προκαλέσει «πολύ σημαντική» και «μακροπρόθεσμη ζημιά». Το Ιράν επιβεβαίωσε ότι οι εγκαταστάσεις του υπέστησαν «σοβαρές ζημιές». Αυτές οι εκτιμήσεις ευθυγραμμίζονται με όσα δηλώνει ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ταυτόχρονα, διαφέρουν σημαντικά από τις αναφορές των αμερικανικών MME που επικαλούνται μια (πλέον επιβεβαιωμένη) προκαταρκτική έκθεση της Υπηρεσίας Πληροφοριών Άμυνας (DIA) που αναφέρει ότι η Επιχείρηση “Midnight Hammer”, οι αμερικανικές επιθέσεις σε Φόρντοου-Ισφαχάν και Νατάνζ, είχαν περιορισμένα αποτελέσματα.

Είναι σαφές ότι το ζήτημα έχει πολιτικοποιηθεί και υπάρχουν πολλά αφηγήματα γύρω από αυτό, από πολιτικά κίνητρα, μέχρι κρατική παραπληροφόρηση. Η μόνη αξιόπιστη ενημέρωση μπορεί να έρθει από αξιόπιστους πράκτορες με πρόσβαση σε αυτές τις τοποθεσίες. Άρα, με τα μέχρι τώρα δεδομένα, μόνο προκαταρκτικά μπορούν να εξαχθούν. Να σημειωθεί ότι ακόμα και οι υποκλαπείσες πληροφορίες μπορούν να παραποιηθούν.

Επομένως και οι δύο εκδοχές είναι πιθανές: Και οι βόμβες B-2 να μην είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα και όντως να κατέστρεψαν τεράστιες ποσότητες πυρηνικών υποδομών και υλικών. Ανεξάρτητα από αυτό, θα παραθέσουμε την εκτίμηση των ζημιών όπως ήταν πριν από την έκθεση της CIA (η δε εκεχειρία, που εν μέρει σχεδιάστηκε από τον Τραμπ, φαίνεται να ισχύει).

Έπαινοι από το Ισραήλ

Την Τετάρτη, Ισραηλινοί αξιωματούχοι επαίνεσαν «την επιτυχία των επιθέσεων» στις ιρανικές πυρηνικές υποδομές. «Οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν ότι οι επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ προκάλεσαν “πολύ σημαντική” ζημιά στις πυρηνικές εγκαταστάσεις», ανέφερε το Axios. «Το Ισραήλ, το οποίο ξεκίνησε τον πόλεμο και αντιμετωπίζει μια πολύ πιο άμεση απειλή από το Ιράν από τις ΗΠΑ, είναι σε μεγάλο βαθμό ικανοποιημένο με τα πρώτα αποτελέσματα από την στρατιωτική επίθεση του Τραμπ ».

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με την τύχη του εμπλουτισμένου ουρανίου που έχει παραγάγει το Ιράν. «Μια επαγγελματική αξιολόγηση των ζημιών από τη μάχη απαιτεί χρόνο», δήλωσε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος στο πρακτορείο. «Οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών δεν έχουν καταλήξει σε κανένα συμπέρασμα προς το παρόν. Αλλά δεν πιστεύουμε ότι υπήρξε κάποιο σφάλμα στην επιχείρηση και δεν έχουμε ενδείξεις ότι οι βόμβες δεν λειτούργησαν…».

Ισραηλινοί αξιωματούχοι άμυνας «αξιολογούν τη σημαντική-μακροπρόθεσμη ζημιά στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», ανέφερε ο αρθρογράφος του ισραηλινού ειδησεογραφικού πρακτορείου Yediot Ahronot, Nαντάβ Εγιάλ. «Ισραηλινοί αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος του εμπλουτισμένου ουρανίου είναι παγιδευμένο, μετά τις μαζικές επιθέσεις των ΗΠΑ, μέσα στις υπόγειες εγκαταστάσεις του Ισφαχάν – και πιθανώς στο Φόρντοου – μετά την καταστροφή των εισόδων. Αυτές οι τοποθεσίες παρακολουθούνται για τυχόν προσπάθειες ανάκτησης». Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών εξακολουθούν να αξιολογούν εάν υπάρχει και άλλο εμπλουτισμένο ουράνιο, πέρα από τα γνωστά 400 κιλά, κρυμμένο αλλού.

Ιράν και Λευκός Οίκος

Το Ιράν παραδέχτηκε χτες το απόγευμα ότι οι πυρηνικές του εγκαταστάσεις επλήγησαν σοβαρά, στο πρώτο δημόσιο σχόλιο από πλευράς του, καθώς εντείνεται η συζήτηση σχετικά με το πόσο πετυχημένοι ήταν οι βομβαρδισμοί.  «Οι πυρηνικές μας εγκαταστάσεις έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, αυτό είναι σίγουρο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Εσμαΐλ Μπαγκάεϊ, στο τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera.

Ο Μπαγκάεϊ δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες και είπε ότι οι αρχές εξακολουθούν να αξιολογούν την κατάσταση. Οι αμερικανικές επιθέσεις, πρόσθεσε, προκάλεσαν ένα «επιζήμιο πλήγμα» στο διεθνές δίκαιο και στη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, την οποία έχει υπογράψει το Ιράν.

Νωρίτερα, ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε δήλωση-αποδιδόμενη στην Ισραηλινή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας: «Το καταστροφικό χτύπημα των ΗΠΑ στο Φόρντοου κατέστρεψε την κρίσιμη υποδομή της εγκατάστασης εμπλουτισμού και την κατέστησε μη λειτουργική… Εκτιμούμε ότι τα αμερικανικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, σε συνδυασμό με τα ισραηλινά πλήγματα σε άλλα στοιχεία του στρατιωτικού-πυρηνικού του προγράμματος, έχουν καθυστερήσει την ικανότητα του να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, κατά πολλά χρόνια».

Σε συνέντευξη Τύπου στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Τραμπ επανέλαβε τη θέση του ότι το Φόρντοου «εξαλείφθηκε» και υπαινίχθηκε ότι ισραηλινές δυνάμεις βρέθηκαν εκεί και το επιβεβαίωσαν: «Το Ισραήλ συντάσσει μια έκθεση σχετικά με αυτό, από όσο καταλαβαίνω, και μου είπαν ότι ήταν ολοκληρωτική εξάλειψη», ανέφερε ο Τραμπ. «Ξέρετε ότι έχουν άτομα που πήγαν εκεί, μετά το χτύπημα, και λένε ότι ήταν ολοκληρωτική εξάλειψη». Όμως, Ισραηλινοί αξιωματούχοι αντέκρουσαν τον ισχυρισμό ότι έχουν πράκτορες  με άμεση πρόσβαση στις τοποθεσίες.

 

Ο Άριε Ντέρι, πρόεδρος του ισραηλινού ακροδεξιού κόμματος Shas του, «αρνήθηκε τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι Ισραηλινοί πράκτορες βρέθηκαν στο Φόρντοου», ανέφερε η Jerusalem Post. Όταν ρωτήθηκε ποια ζημιά προκλήθηκε στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και αν υπήρχε εμπλουτισμένο ουράνιο μέσα στις εγκαταστάσεις, ο Ντέρι είπε: «Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα, επειδή κανείς δεν έχει πάει εκεί ακόμα».

Το CNN

Είναι ακόμα σε εξέλιξη η εκτίμηση των ζημιών στις πυρηνικές εγκαταστάσεις και ο αντίκτυπος των επιθέσεων, επομένως πολλά μπορούν να αλλάξουν με βάση νεότερες πληροφορίες. Ωστόσο, τα πρώτα ευρήματα έρχονται σε αντίθεση με τους επανειλημμένους ισχυρισμούς του Τραμπ και του Αμερικανού υπουργού Άμυνας ότι οι επιθέσεις «εξαφάνισαν πλήρως και ολοκληρωτικά» τις εγκαταστάσεις πυρηνικού εμπλουτισμού του Ιράν.

Την Τρίτη, το CNN ανέφερε ότι η Επιχείρηση Midnight Hammer «δεν κατέστρεψε τα βασικά στοιχεία του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος και πιθανότατα το καθυστέρησε μόνο κατά μερικούς μήνες». Το άρθρο βασίστηκε σε «μια πρώιμη αξιολόγηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών». Σύμφωνα με το CNN, «η αξιολόγηση δημιουργήθηκε από την Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας, τον βραχίονα πληροφοριών του Πενταγώνου… Βασίζεται σε μια αξιολόγηση ζημιών μάχης που διεξήγαγε η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ μετά τις αμερικανικές επιθέσεις…».

«Δύο αξιωματούχοι επιφορτισμένοι με την αξιολόγηση της επίθεσης δήλωσαν ότι το ιρανικό απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου δεν καταστράφηκε», συνέχισε το CNN. «Ένας εξ αυτών είπε ότι οι φυγοκεντρητές είναι σε μεγάλο βαθμό “άθικτοι”. Μια άλλη πηγή ανέφερε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών εκτίμησαν ότι το εμπλουτισμένο ουράνιο μετακινήθηκε από τις εγκαταστάσεις, πριν από τις αμερικανικές επιθέσεις». «Έτσι, η εκτίμηση (της DIA) είναι ότι οι ΗΠΑ καθυστέρησαν το πρόγραμμα για μερικούς μήνες, το πολύ», πρόσθεσε. Και άλλα ΜΜΕ επιβεβαίωσαν το σχετικό ρεπορτάζ του CNN.

Οργή Τραμπ

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο Τραμπ, ο Ρούμπιο και ο Χέγκσεθ απέρριψαν το ρεπορτάζ του CNN: «Η Επιχείρηση “Midnight Hummer” έριξε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ουσιαστικά δεκαετίες πίσω, επειδή δεν νομίζω ότι θα το ξανακάνουν ποτέ», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Τώρα, αν ρίξετε μια ματιά στις φωτογραφίες, αν ρίξετε μια ματιά στο πώς είναι όλα μαύρα και ξέρετε ότι η φωτιά και το θειάφι είναι όλα υπόγεια επειδή είναι γρανίτης και όλα είναι υπόγεια για 75 μέτρα γύρω από την τρύπα όπου χτύπησε και είναι μαύρη από φωτιά».

«Μοιράζονται ολόκληρες τις πληροφορίες, ή μόνο το μέρος που θέλουν;» ρώτησε ρητορικά ο Χέγκεθ. «Και όταν παρουσιάζουν μια προκαταρκτική έκθεση που θεωρείται χαμηλής αξιολόγησης; Ξέρετε τι σημαίνει χαμηλή αξιολόγηση; Χαμηλή εμπιστοσύνη στα δεδομένα αυτής της έκθεσης. Γιατί υπάρχει χαμηλή εμπιστοσύνη; Επειδή όλα τα στοιχεία για το τι μόλις βομβαρδίστηκε από 12 βόμβες των 30.000 λιβρών είναι θαμμένα κάτω από ένα βουνό, κατεστραμμένα και εξαφανισμένα».

«Πρώτα απ’ όλα αυτοί οι ισχυρισμοί είναι από μία πηγή από την υπηρεσία Πληροφοριών», τόνισε ο Ρούμπιο. «… Δεύτερον, να ένα γεγονός: Αυτή η εγκατάσταση μετατροπής – δεν μπορείς να φτιάξεις πυρηνικό όπλο χωρίς εγκατάσταση μετατροπής – δεν μπορούμε καν να βρούμε πού βρίσκεται, πού βρισκόταν παλιά στον χάρτη. Δεν μπορούμε επειδή όλο αυτό έχει μαυρίσει. Έχει εξαφανιστεί. Έχει καταστραφεί. Στη συνέχεια, ρίξαμε 12 από τις ισχυρότερες βόμβες στον πλανήτη ακριβώς μέσα στην τρύπα, σε δύο σημεία. Όλα κάτω από αυτό το βουνό είναι σε κακή κατάσταση».

«Νέες ζημιές που προκλήθηκαν από τις αεροπορικές επιδρομές της 23ης Ιουνίου φαίνονται στις εικόνες της 24ης Ιουνίου, με κρατήρες κατά μήκος των δρόμων πρόσβασης που οδηγούν στις εισόδους των σηράγγων και στο υπόγειο συγκρότημα Φόρντοου», εξήγησε η Maxar Technologies. «Πολλαπλοί κρατήρες είναι ορατοί σε πολλά από τα ανοίγματα των σηράγγων και πολλά κτίρια κατά μήκος του βορειοανατολικού περιμετρικού δρόμου έχουν καταστραφεί. Ένας επιπλέον κρατήρας φαίνεται στη μέση του δρόμου πρόσβασης στα βορειοδυτικά της εγκατάστασης».

Το μυστήριο του Φόρντοου

Τι απομένει μέσα στο Φόρντοου είναι άγνωστο. Όπως αναφέραμε προηγουμένως, προηγούμενες δορυφορικές εικόνες έδειξαν στοιχεία ότι το Ιράν μπορεί να είχε λάβει μέτρα για να σφραγίσει την εγκατάσταση πυρηνικού εμπλουτισμού, τις ημέρες που προηγήθηκαν των αμερικανικών επιθέσεων, προκειμένου να προστατευτεί.

Ο David Albright, πρόεδρος και ιδρυτής του Ινστιτούτου Επιστήμης και Διεθνούς Ασφάλειας, προσέφερε ορισμένες πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις ζημιές στο Natanz: «Ήμασταν περίεργοι για τις αναφορές ότι λίγοι φυγοκεντρητές καταστράφηκαν στο υπόγειο της Νατάνζ μετά τις ισραηλινές και αμερικανικές επιθέσεις και ήθελα να παρουσιάσω περισσότερα από την αξιολόγηση των ζημιών από τις βόμβες μας», ανέφερε.

«Το συμπέρασμα είναι ότι αυτές οι αναφορές είναι δύσκολο να γίνουν πιστευτές. Ο κρατήρας της βόμβας MOP βρίσκεται πάνω από την αίθουσα με τους φυγοκεντρητές. Οι κρατήρες διείσδυσης γης που δημιούργησαν οι Ισραηλινοί βρίσκονται επίσης πάνω από την αίθουσα με τους φυγοκεντρητές. Οι εικόνες μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση αυτού του αποτελέσματος.

Η πρώτη εικόνα δείχνει τον χώρο εμπλουτισμού Natanz με κρατήρα διείσδυσης MOP. Η δεύτερη εικόνα προέρχεται από την πρώιμη κατασκευή των υπόγειων αιθουσών εμπλουτισμού Νατάνζ, πριν οι αίθουσες θαφτούν. Οι κύριες αίθουσες βρίσκονται στο κέντρο της εικόνας και έχουν γκριζωπό χρώμα. Σήμερα, οι φυγοκεντρητές βρίσκονται στη μεγάλη αίθουσα κάτω δεξιά και το κέντρο του κόκκινου κύκλου είναι το σημείο όπου χτύπησε το MOP, εντός των ορίων της αίθουσας με τις φυγοκεντρητές».

Ο Τζέφρι Λιούις, καθηγητής στο Ινστιτούτο Μίντλμπουρι και μέλος του προσωπικού του Κέντρου Μελετών Μη Διάδοσης James Martin (CNS), προσέφερε μια λιγότερο αισιόδοξη άποψη, επισημαίνοντας ότι το Ιράν έχει πολλά μέρη όπου μπορεί να εργαστεί στο πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του. «Ακόμα κι αν οι ΗΠΑ είχαν καταστρέψει το Φόρντοου, το Ιράν διατήρησε μια σειρά από άλλες υπόγειες εγκαταστάσεις που δεν βομβαρδίστηκαν ποτέ», ανέφερε. Σημείωσε επίσης ότι τα σήματα που συλλέχθηκαν από τις ιρανικές πληροφορίες σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα, θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι αλλοιωμένα.

Οπότε, αντί επιλόγου, να επισημάνουμε ότι η διερεύνηση του τι πραγματικά βρίσκεται στα βάθη του Φόρντοου θα χρειαστεί πολύ χρόνο…