Από το Μαρί στη Βηρυτό – Δίδυμες ιστορίες το ίδιο ερωτηματικό

Η τρομερή έκρηξη στη Βηρυτό παρουσιάζει ορισμένες μεγάλες ομοιότητες με την έκρηξη, το 2011, στο Μαρί της Κύπρου. Θυμίζουμε ότι το 2009 ένα “πλοίο από την Περσία”, όπως λέει και το τραγούδι, που μετέφερε επικίνδυνα πυρομαχικά για τη Συρία, ελέγχθηκε από το αμερικανικό ναυτικό στην Ερυθρά Θάλασσα, βρέθηκαν τα πυρομαχικά και επεβλήθησαν μάλιστα κυρώσεις στο Ιράν. Το πλοίο συνέχισε, όμως, την πορεία του και πέρασε ανενόχλητο την διώρυγα του Σουέζ.

Μόνο όταν έφτασε στα ανοιχτά της Κύπρου, οι Αμερικανοί γνωστοποίησαν στην Λευκωσία ότι πρέπει να το συλλάβει επί τη βάσει διαφόρων συμφωνιών που έχει υπογράψει η Κύπρος. Οι κυπριακές αρχές κατέσχεσαν το φορτίο και το αποθήκευσαν στη ναυτική βάση του Μαρί. Δύο χρόνια αργότερα τα πυρομαχικά εξερράγησαν, καταστρέφοντας τις εγκαταστάσεις, σκοτώνοντας 13 ανθρώπους και προκαλώντας μεγάλη οικονομική ζημιά στο νησί.

Η έκρηξη είχε και τεράστιες πολιτικές συνέπειες για την Κύπρο. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας μετατράπηκε σε “πολιτικό πτώμα”. Ολοκλήρωσε μεν τη θητεία του (χωρίς να βάλει υποψηφιότητα επανεκλογής), όμως ο ίδιος και η κυβέρνησή του ήταν στο στόχαστρο των επικρίσεων μέχρι το τέλος ως υπεύθυνοι για την έκρηξη, λόγω πλημμελούς φύλαξης των πυρομαχικών.

Σημειωτέον ότι ο Κύπριος Πρόεδρος είχε εξομολογηθεί στις αρχές της θητείας του στον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ ότι είχε επιφυλάξεις για την ενεργειακή πολιτική του προκατόχου του και για όψεις της εξωτερικής του πολιτικής. Αν και δεν τις είχε αποκηρύξει ανοιχτά, δεν φαινόταν και να βιάζεται να τις συνεχίσει. Μετά, όμως, την έκρηξη δεν είχε κανένα περιθώριο να πράξει διαφορετικά.

Σενάριο σαμποτάζ στο Μαρί

Η έρευνα των κυπριακών αρχών απέδωσε την έκρηξη σε ατύχημα λόγω πλημμελούς φύλαξης των εκρηκτικών. Απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο δολιοφθοράς. Το ίδιο και τα κυπριακά ΜΜΕ. Ιδιαίτερα προεβλήθη τότε ως απόδειξη του συμπεράσματος αυτού το ότι ξένες αντιπροσωπείες επισκέφθηκαν τον τόπο αποθήκευσης των πυρομαχικών και διεπίστωσαν προβλήματα στη φύλαξή τους. Τέτοια προβλήματα σημαίνουν ότι το ατύχημα είναι πιθανότερο, αλλά σημαίνουν όμως και ότι μία δολιοφθορά θα ήταν ευκολότερη.

Αντίθετη ήταν η άποψη ενός Έλληνα αξιωματικού, ειδικού στα εκρηκτικά, που εστάλη να βοηθήσει από την Ελλάδα. Αυτός είχε υποστηρίξει την εκδοχή ότι επρόκειτο για σαμποτάζ. Αναπάντητο παρέμεινε, επίσης, το ερώτημα γιατί η υπερθέρμανση των πυρομαχικών οδήγησε σε έκρηξη όχι ντάλα μεσημέρι, όπως κανείς θα περίμενε φυσιολογικά, αλλά ξημερώματα σχεδόν, την ψυχρότερη στιγμή του 24ώρου δηλαδή. Πολύ αργότερα και μετά την αποχώρησή του ο Δημήτρης Χριστόφιας θα έθετε με ερωτηματικό το ενδεχόμενο η έκρηξη να οφειλόταν σε σαμποτάζ.

Ας σημειωθεί ότι ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν δήλωσε ότι η έρευνα για την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού εξετάζει και το σενάριο της δολιοφθοράς. «Η αιτία δεν έχει ακόμη διακριβωθεί. Υπάρχει η πιθανότητα εξωτερικής ανάμειξης μέσω μιας ρουκέτας, μιας βόμβας ή άλλης ενέργειας», δήλωσε ο πρόεδρος, προσθέτοντας: «Ζήτησα από το Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν να μας δώσει τις αεροφωτογραφίες για να διαπιστώσουμε αν υπήρξε αεροσκάφος ή πύραυλοι», διευκρινίζοντας ότι αν το Παρίσι δεν ανταποκριθεί, τότε ο Λίβανος θα ζητήσει από άλλες χώρες να το πράξουν.