Από τον πόλεμο δια αντιπροσώπων σε απευθείας αναμέτρηση

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός  –

Είναι σημεία των καιρών να συζητούν οι δύο στρατιωτικές υπερδυνάμεις για εκτόξευση και κατάρριψη πυραύλων δημοσίως, με τον Αμερικανό πρόεδρο μάλιστα να προτιμάει το Twitter! Εάν σε κάτι έχει δίκιο ο Τραμπ είναι ότι οι σχέσεις Ουάσιγκτον-Μόσχας δεν ήταν ποτέ σε χειρότερο σημείο, ακόμα και εάν συγκριθούν με τον Ψυχρό Πόλεμο. Τότε τουλάχιστον, υπήρχαν κανόνες και κανάλια επικοινωνίας, τα οποία περιόριζαν δραστικά το ενδεχόμενο η δυναμική της αντιπαράθεσης να ξεφύγει από τον έλεγχο των πρωταγωνιστών. Σήμερα, η άσκηση πολιτικής μέσω δημοσίων δηλώσεων και Twitter συρρικνώνει τα περιθώρια της διπλωματίας και των συμβιβασμών.

Επί της ουσίας, η σπουδή της Δύσης να υιοθετήσει την καταγγελία ότι το καθεστώς Άσαντ έκανε χρήση χημικών στην πολιορκημένη Ντούμα προκαλεί ερωτηματικά. Κι αυτό, επειδή δεν έχει προηγηθεί η παραμικρή έρευνα. Πολύ περισσότερο που το καθεστώς Άσαντ δεν είχε κανένα όφελος από τη χρήση χημικών. Ήταν ζήτημα ελάχιστου χρόνου ο τελευταίος θύλακος στη Ντούμα να πέσει στα χέρια του συριακού στρατού. Η Δαμασκός, άλλωστε, γνωρίζει πως η χρήση χημικών έχει χρησιμοποιηθεί ως λόγος για πυραυλικές επιθέσεις εναντίον της.

Τα ερωτηματικά πολλαπλασιάζονται από την δημοσιοποίηση της πρόθεσης του Τραμπ να απαντήσει με πυραυλική επίθεση πριν οι ειδικοί του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων φθάσουν στην περιοχή για έρευνα. Εκφράσθηκε, μάλιστα, από ρωσικής πλευράς η υποψία μήπως με την πυραυλική επίθεση επιχειρηθεί να καταστραφούν οι αποδείξεις πως πρόκειται για προβοκάτσια.

Η προειδοποίηση της Μόσχας

Υπενθυμίζουμε πως πριν ένα χρόνο, πάλι με αφορμή υποτιθέμενη χρήση χημικών όπλων από το καθεστώς Άσαντ, 59 πύραυλοι είχαν εκτοξευθεί από αμερικανικά πλοία στη Μεσόγειο εναντίον της συριακής βάσης Σαϊράτ. Τότε, μάλιστα, οι Ρώσοι είχαν προειδοποιηθεί εγκαίρως και είχαν εγκαταλείψει τη βάση. Αυτή τη φορά, όμως, η Μόσχα δεν πήγε πάσο. Δεν περιορίσθηκε μόνο στο να καταγγείλει πως πρόκειται για προβοκάτσια. Λόγω και της όξυνσης του ψυχροπολεμικού κλίματος, αντέδρασε.

Ο Ρώσος πρεσβευτής στον Λίβανο προειδοποίησε πως εάν οι ΗΠΑ εκτοξεύσουν πυραύλους εναντίον συριακών στόχων, τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα θα τους καταρρίψουν, αφήνοντας, μάλιστα, ευθεία απειλή ότι θα πληγούν και τα κέντρα εκτόξευσης. Με άλλα λόγια, για πρώτη φορά ο πόλεμος δια αντιπροσώπων που διεξάγεται τα τελευταία χρόνια στη Συρία τείνει να μετεξελιχθεί σε άμεση σύγκρουση των δύο στρατιωτικών υπερδυνάμεων.

Έτσι φθάσαμε στο πρωτοφανές μήνυμα-πρόκληση του Τραμπ «Ρώσοι ετοιμαστείτε. Οι πύραυλοι θα αρχίσουν να έρχονται, όμορφοι, νέοι και έξυπνοι! Η Μόσχα απάντησε, αποφεύγοντας να ρίξει λάδι στη φωτιά. Εκπρόσωπος δήλωσε ότι οι έξυπνοι πύραυλοι πρέπει να στοχεύουν τρομοκράτες και όχι μία νόμιμη κυβέρνηση. Ο δε πρόεδρος Πούτιν εξέφρασε την ανησυχία του για την κατάσταση που διαμορφώνεται και την ελπίδα του να επικρατήσει η κοινή λογική και να επιλεγεί ο δρόμος των εποικοδομητικών σχέσεων.

Ο ρόλος που έπαιξαν τα Λευκά Κράνη

Το σημαντικότερο είναι ότι η ρωσική πλευρά αυτή τη φορά πέρασε στην επικοινωνιακή αντεπίθεση. Ο στρατηγός Ποζνίχιρ κατήγγειλε ευθέως τα Λευκά Κράνη (μία ΜΚΟ εθελοντών που δραστηριοποιείται μόνο σε περιοχές ελεγχόμενες από αντικαθεστωτικούς ισλαμιστές αντάρτες) ότι σκηνοθέτησαν την επίθεση με χημικά. Κατήγγειλε τη Δύση ότι συμμετείχε σε μία γιγαντιαία εξαπάτηση της διεθνούς κοινής γνώμης, διαμορφώνοντας κλίμα που αγνοεί τα αποδεικτικά στοιχεία.

Κατήγγειλε, επίσης, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας που μίλησε για 500 θύματα, χωρίς να έχει ούτε αρμοδιότητα και χωρίς να επικαλεσθεί το παραμικρό στοιχείο. Απλώς έσπευσε να υιοθετήσει το αφήγημα. Κι αυτό παρότι και οι εκπρόσωποι της Ερυθράς Ημισελήνου και η τοπική αντιπροσωπεία του ΟΗΕ στην περιοχή δήλωσαν άγνοια για την επίθεση με χημικά. Είναι αξιοσημείωτο πως η Μόσχα προσκάλεσε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να στείλει ειδικούς για επιτόπια έρευνα, εγγυόμενη η ίδια την ασφάλειά τους. Στην Ντούμα, άλλωστε, φθάνουν σήμερα και αύριο δύο ομάδες ειδικών του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.

Αν και στο επικοινωνιακό επίπεδο η δυτική υπεροχή είναι συντριπτική, η ρωσική αντεπίθεση έχει δημιουργήσει ρήγματα και στη Δύση. Δεν είναι μόνο η σπουδή να υιοθετηθεί αμέσως μία τόσο σοβαρή καταγγελία, χωρίς να έχει προηγηθεί έρευνα, και όταν προέρχεται από οργανώσεις, οι οποίες επιδιώκουν την επίθεση εναντίον του καθεστώτος Άσαντ. Είναι κυρίως ότι αυτή τη φορά η αντίδραση της Μόσχας ανεβάζει πολύ ψηλά το διακύβευμα.

Ο Τραμπ ρίχνει τους τόνους

Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο πριν ένα χρόνο. Δεν θα ρίξουν οι Αμερικανοί τους πυραύλους τους και θα τελειώσει εκεί η ιστορία. Η προειδοποίηση ότι θα ενεργοποιηθούν τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα απειλεί να οδηγήσει σε μία αναμέτρηση ΗΠΑ-Ρωσίας με απρόβλεπτες επιπτώσεις για τη διεθνή ασφάλεια. Είναι ακριβώς αυτή η εφιαλτική προοπτική που υποχρεώνει ακόμα και τα γεράκια στη Δύση να κάνουν δεύτερες σκέψεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι λίγη ώρα μετά το πολεμοχαρές tweet του, ο πρόεδρος Τραμπ επανήλθε με νέο, επιχειρώντας να ρίξει τους τόνους. Προφανώς του επισημάνθηκε η σοβαρότητα της κατάστασης. Έτσι, στο δεύτερο tweet αφού διαπίστωσε (σωστά) ότι οι αμερικανορωσικές σχέσεις είναι στο χειρότερο σημείο τους, πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει λόγος να συμβαίνει αυτό.

Προσφέρθηκε, μάλιστα, να βοηθήσει τη ρωσική οικονομία και κάλεσε σε σταμάτημα της κούρσας των εξοπλισμών. Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι και άλλο tweet του προέδρου. Απέδωσε την επικρατούσα εχθρότητα προς τη Ρωσία στην ψευδή και διεφθαρμένη έρευνα που διεξάγει ο Μιούλερ εναντίον του, όπως χαρακτηριστικά έγραψε.