Αποκρυπτογραφώντας το γεωπολιτικό δόγμα Τραμπ

Τελικά, αποδείχθηκε ότι η αδιανόητη απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία δεν ήταν καπρίτσιο ενός ασταθούς χαρακτήρα, ούτε κάποια γκάφα ολκής. Είναι μία έμπρακτη κυνική προειδοποίηση προς τους Ευρωπαίους και τους άλλους δυτικούς συμμάχους για την αλλαγή γεωπολιτικού δόγματος των ΗΠΑ και εν τέλει ολόκληρης της Δύσης.

Η επίσημη δικαιολογία της κίνησης Τραμπ ήταν πως ουσιαστικά «οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους έχουν νικηθεί, άρα εμείς δεν χρειαζόμαστε πια εκεί». Το σοκ που προκάλεσε η απόφαση ήταν τέτοιο, που δεν επέτρεψε στους αναλυτές να ερμηνεύσουν αυτήν τη δικαιολογία, η οποία προφανώς και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Γιατί όλοι γνωρίζουν ότι μπορεί το Ισλαμικό Κράτος να έχασε τα εδάφη που ήλεγχε, αλλά οι μαχητές, του παρότι έχουν νικηθεί, παραμένουν μάχιμοι και αποφασισμένοι να μεταφέρουν όπου μπορέσουν τον τρόμο. Άρα, είναι επικίνδυνοι για τα δυτικά συμφέροντα και ιδιαίτερα για την Ευρώπη, αλλά ο Τραμπ φεύγει, έστω και με αργό ρυθμό…

Άλλωστε, φαίνεται ότι η αμερικανική αποχώρηση γίνεται σε πλήρη συνεννόηση με τη Μόσχα. Ο Σενέρ Λεβέντ έγραψε στο hellasjournal.com ότι η Ρωσία επέβαλε πλήρως τους όρους της στον Ερντογάν στη Συρία. Συγκεκριμένα, απαίτησε «να παραιτηθεί της επίθεσης στο Μάνμπιτς. Να διώξει τους ένοπλους τζιχαντιστές από το Ίντλιμπ. Να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Συρίας. Να εφαρμόσει τις διμερείς συμφωνίες που έκαναν. Η είσοδος των δυνάμεων του συριακού καθεστώτος στο Μάνμπιτς την περασμένη βδομάδα και η ανάρτηση της σημαίας τους εκεί αποτέλεσε σημαντική ένδειξη των εξελίξεων που θα συμβούν στο εξής. Κατέρρευσαν τα σχέδια επίθεσης της Τουρκίας».

Στην ουσία η δικαιολογία για την απόφαση της αμερικανικής αποχώρησης ήρθε να φωτίσει το νέο γεωπολιτικό δόγμα που διατύπωσε αδρά ο πρόεδρος Τραμπ κατά την αιφνιδιαστική τρίωρη επίσκεψή του στους Αμερικανούς στρατιώτες της αεροπορικής βάσης Αλ Άσαντ, δυτικά της Βαγδάτης. Το νέο δόγμα διαμορφώνεται από τις εξής συντεταγμένες:

1. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν τον ρόλο του «παγκόσμιου χωροφύλακα».
2. «Δεν μου αρέσει να στέλνω γράμματα σε γονείς και να τους πληροφορώ ότι ο γιος σας ή η κόρης σας πέθανε». «Δεν μου αρέσει να το κάνω. Το κάναμε για πολύ καιρό αυτό».
3. Οι Νατοϊκοί και άλλοι σύμμαχοι πρέπει «να αρχίσουν να κάνουν πολλή δουλειά από μόνοι τους και να πληρώνουν γι’ αυτό».
4. Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν στο Ιράκ και «θα το χρησιμοποιήσουμε ως βάση αν θελήσουμε να κάνουμε κάτι στη Συρία».
5. «Νομίζω ότι πολύς κόσμος θα αρχίσει να έρχεται προς τον δικό μου τρόπο σκέψης. Είναι καιρός για εμάς να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε το κεφάλι μας».

Τέρμα τα αστεία

Τόσο η απόφαση της απόσυρσης από τη Συρία, όσο και η δικαιολογία περί ήττας των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, υπό το πρίσμα των παραπάνω, ξεκαθαρίζει απόλυτα τις προθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ και το νέο γεωπολιτικό δόγμα που επιδιώκει να επιβάλλει στους δυτικούς. Το μήνυμα που τους στέλνει είναι σαφές: «Οι ΗΠΑ σταματούν να σας προστατεύουν με τεράστιο κόστος σε χρήμα και ζωές. Αναλάβετε τις ευθύνες σας. Τέρμα τα αστεία … Φεύγω από τη Συρία και δείτε τι θα κάνετε εκεί. Δείτε τι θα κάνετε στη Λιβύη και όπου αλλού».

Και εδώ, όπως θα διευκρινίσει εμπράκτως εφόσον χρειαστεί, ο Τραμπ δεν εννοεί φτιάξτε τον ευρωστρατό, αλλά βάλτε λεφτά και στρατεύματα στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ δεν θα ανεχθούν τη στρατιωτική χειραφέτηση της Ευρώπης υπό τη Γερμανία, ούτε την απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Βερολίνο.

Το νέο στρατηγικό δόγμα Τραμπ που εκφράστηκε με την επικείμενη εκβιαστική αποχώρηση από τη Συρία, συνέπεσε με το περιβόητο shutdown, δηλαδή τη δραστική περικοπή δημοσίων δαπανών, δαπανών για τη λειτουργία του κράτους στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα διαρθρωτικό πρόβλημα που επανέρχεται τακτικά. Ο Τραμπ αποφάσισε να το λύσει με ωμό εκβιασμό του Κογκρέσου «δώστε μου το τείχος».

Η διευκρίνιση αυτή γίνεται για να καταστεί αντιληπτό πως υπάρχει εσωτερική συνοχή στους «αυτοσχεδιασμούς» Τραμπ τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όσο και στο εξωτερικό. Στόχος η εξοικονόμηση πόρων, ο δραστικός περιορισμός της αιμορραγίας του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών και η αναστήλωση της μεγάλης πραγματικής οικονομίας μέσα στο εσωτερικό της χώρας, όπου τα κοινωνικά προβλήματα προσλαμβάνουν εκρηκτικές διαστάσεις.

Βέβαια, όλα αυτά, δεν γνωρίζουμε εάν θα καταστήσουν και πάλι τις ΗΠΑ great again, αλλά δεδομένου ότι η παλιά γραμμή επίλυσης των προβλημάτων δεν απέδωσε, ο Τραμπ έχει περιθώριο χρόνου να εφαρμόσει τις ανατρεπτικές του ιδέες. Οι Δυτικοί θα πρέπει να βγάλουν τους παραμορφωτικούς τους φακούς και να δουν την ευρύτερη εικόνα για να μπορέσουν να κατανοήσουν τις νέες παγκόσμιες δυναμικές και εξελίξεις.

Ειδικά στην Ευρώπη, όπου ο κοινωνικός παράγοντας έχει μεγαλύτερη αίσθηση της συλλογικότητας, οι Βρυξέλλες και οι ελίτ δεν πρέπει να αρκεστούν στο κατοστάρικο του Μακρόν, ούτε στην ανοχή κάποιων ελλειμμάτων στους προϋπολογισμούς. Πρέπει εμπράκτως να αλλάξουν ρότα, αλλιώς θα τους το επιβάλει η Μαρίν Λεπέν με τον Σαλβίνι μετά τις ευρωεκλογές.

Δύο υποσημειώσεις

Εδώ αξίζουν δύο υποσημειώσεις: Πρώτον, η συστηματική προσπάθεια των νεοφιλελεύθερων ελίτ να τελειώσουν την ιστορία (το δόγμα του μονόδρομου και των «αγορών») και να επιβάλλουν τον «πολιτικό καθωσπρεπισμό» (politically correct) με παράλληλη κατάργηση της διάκρισης Δεξιάς-Αριστεράς σε μια προσπάθεια διασκέδασης των κοινωνικών ανισοτήτων, φαίνεται ότι τώρα μετατρέπεται σε μπούμερανγκ.

Στην πλειονότητά τους οι αριστεροί ψηφοφόροι μετακινούνται σε κόμματα τύπου Κίνημα 5 Αστέρων ή σε άλλα αντισυστημικά, τα λεγόμενα λαϊκιστικά. Υπερβαίνουν τις ιδεολογικές ταμπέλες, χωρίς όμως να χάνουν τον ταξικό προσανατολισμό τους. Ταυτόχρονα, όμως, τα νέα μαζικά κινήματα, όπως τα Κίτρινα Γιλέκα, πάνε πιο πέρα την ταξική όσμωση των μη προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων και αυτό θα επηρεάσει την πολιτική στο κομματικό επίπεδο.

Δεύτερον, μετά την κατίσχυση του Ντόναλντ Τραμπ γίνεται μια προσπάθεια τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη, αναστήλωσης του φιλελευθερισμού σε μια προσπάθεια διαφοροποίησης από το νεοφιλελευθερισμό, με θεωρητική κορύφωση το πρόσφατο αφιέρωμα του Economist. Αν και επιχειρείται κάποια συστημική αυτοκριτική, είναι πολύ λίγη για να πείσει και να δώσει την προοπτική μιας πραγματικής αναδιανομής μεταξύ του 1% και του 99%.

Συνεπώς, οι εμβαλωματικές πολιτικές όχι μόνο δεν θα έχουν αποτέλεσμα, απεναντίας θα εξοργίσουν τις μάζες στη Δύση. Το obamacare για παράδειγμα δεν στάθηκε αρκετό για να αποτρέψει την άνοδο του Τραμπ, ούτε η μείωση του ΦΠΑ που εξασφάλισε ο Σαμαράς εμπόδισε την επέλαση του ΣΥΡΙΖΑ. Τα κοινωνικά κριτήρια έχουν αλλάξει και οι ελίτ πρέπει να αντιληφθούν την ποσοτική τους διάσταση, αν θέλουν να διατηρηθούν στην εξουσία.