Σφοδρές μάχες στο Σουδάν – Τραυματίστηκαν δύο Έλληνες στο Χαρτούμ

Κλιμακώνεται η πολεμική σύγκρουση στο Σουδάν μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν που είναι και πρόεδρος του Συμβουλίου Κυριαρχίας και των δυνάμεων RSF του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, γνωστού ως Χεμέντι, που είναι αντιπρόεδρος. Ο Μπουρχάν εκτελεί καθήκοντα προέδρου μετά το πραξικόπημα και την ανατροπή του Ομάρ Μπασίρ το 2019, ο οποίος βρίσκονταν στην εξουσία από το 1989. Το 2021 συμφώνησε σε έναν οδικό χάρτη για την πολιτική μετάβαση, που όμως εκ των πραγμάτων φαίνεται πως δεν τηρείται. Η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου στη χώρα και όπως έγινε γνωστό από τον μητροπολίτη Σάββα, δύο Έλληνες έχουν τραυματιστεί βαριά, από ρουκέτα που έπεσε δίπλα τους, έξω από την εκκλησία του Χαρτούμ όπου έκαναν Ανάσταση. 

Η μαρτυρία του μητροπολίτη Νουβίας και Σουδάν Σάββα στην ΕΡΤ: «Ήρθαν δυο Έλληνες και μας ειδοποίησαν ότι πρέπει να σταματήσουμε γιατί έξω από το ναό έχει πολλά τάνκ, πολύ στρατό και είναι επικίνδυνη η κατάσταση. Συντομεύσαμε τη λειτουργία όμως είχαμε ένα δυσάρεστο γεγονός καθώς αυτοί οι Έλληνες βγαίνοντας έξω από την εκκλησία και κατευθυνόμενοι προς το σπίτι τους, γιατί μένουν μέσα στην ελληνική κοινότητα, έπεσε δίπλα τους μια ρουκέτα και τους τραυμάτισε πολύ σοβαρά. Είναι στο νοσοκομείο, περιμένουμε να δούμε αν θα τους χειρουργήσουν ή όχι.

»Χτυπάνε τη Μητρόπολη με σφαίρες, υπάρχουν ελληνικές σημαίες απ’ έξω και ποτέ δεν έχει γίνει ξανά αυτό. Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη από παντού βγαίνουν καπνοί. Προφανώς έχουν χτυπήσει υπουργεία γιατί γύρω από τη Μητρόπολη είναι τα υπουργεία εξωτερικών, εσωτερικών, δικαιοσύνης, το παλάτι. Προφανώς χτυπάνε τα υπουργεία απ’ ότι φαντάζομαι γιατί δεν μπορείς να βγεις έξω είναι πολύ επικίνδυνο.»

Μάχες, όπως αναφέρουν τα τοπικά μέσα και τα διεθνή πρακτορεία, διεξάγονται και στις δύο πλευρές της πρωτεύουσας, στο αεροδρόμιο και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι αναφέρθηκαν και πτήσεις μαχητικών αεροσκαφών στο κέντρο του Χαρτούμ. Τα διεθνή πρακτορεία κάνουν αναφορές σε νεκρούς άμαχους, με βάση μαρτυρίες κατοίκων, χωρίς να είναι δυνατόν να διασταυρωθούν οι πληροφορίες. Οι διπλωματικές αντιπροσωπείες έχουν πάει σε καταφύγια και προτρέπουν τους πολίτες να μην βγαίνουν έξω.

Η πολιτική μετάβαση, όπως και στη γειτονική Λιβύη, δύο χρόνια τώρα είναι γράμμα κενό, καθώς από τη μία ο στρατηγός-πρόεδρος Μπουρχάν και από την άλλη ο στρατηγός Ντάγκλο, διεκδικούν την εξουσία με κάθε τρόπο και η χώρα είναι στα δύο, όπως είναι και η πρωτεύουσα Χαρτούμ, που τέμνεται από τον Λευκό και τον Γαλάζιο Νείλο. Στη νότια πλευρά βρίσκονται το προεδρικό μέγαρο και δίπλα ακριβώς η προσωπική οικία του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων, δηλαδή του Μπουρχάν, ενώ στη βόρεια πλευρά βρίσκεται η διοίκηση και το παλάτι του στρατηγού Ντάγκλο ή Χεμέντι.

Διακοπή πτήσεων

Το αεροδρόμιο του Χαρτούμ έκλεισε, καθώς από έκρηξη οβίδας έχουν αναφερθεί δύο θάνατοι. Οι Σαουδαραβικές Αερογραμμές (Saudi Arlines) ανακοίνωσαν ότι αεροσκάφος τους που επρόκειτο να αναχωρήσει από το Χαρτούμ το μεσημέρι για το Ριάντ «ακύρωσε την πτήση του λόγω ατυχήματος», χωρίς να αναφέρεται το ατύχημα σε τι συνίσταται. Εκρήξεις αναφέρθηκαν και σε κεντρικά σημεία του Χαρτούμ, της πόλης Marwa στο βόρειο Σουδάν και της πόλης Αl-Abiad στο νότιο Σουδάν.

Sudan’s capital Khartoum – Neither Egypt nor Ethiopia bombing it, it is gun fight between Sudanese army and the RSF militia! pic.twitter.com/ee1EdABBBd

— Ashok Swain (@ashoswai) April 15, 2023

Πόλεμος με όλα τα μέσα 

Η Πολεμική Αεροπορία του Σουδάν ανακοίνωσε ότι εκτελεί επιχειρήσεις κατά των επιθέσεων της RSF, καθώς οι συγκρούσεις γενικεύονται σε όλη τη χώρα. Πλάνα τηλεοπτικού σταθμού έδειξαν μαχητικό αεροσκάφος να πετάει στον ουρανό του Χαρτούμ, κοντά στο προεδρικό μέγαρο. Από τη μία η κυβέρνηση Μπουρχάν κατηγορεί τις παραστρατιωτικές δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης RSF του Χεμέντι και από την πλευρά του ο Χεμέντι κατηγορεί την κυβέρνηση Μπουρχάν ότι εξαπέλυσε επίθεση σε ένα από τα κεντρικά του στρατόπεδα.

Τα πολιτικά κόμματα στο Σουδάν που είχαν υπογράψει μία αρχική συμφωνία για τη διαχείριση της εξουσίας με τον στρατό της χώρας, αλλά και με τις πανίσχυρες παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) κάλεσαν σήμερα, για την άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών που ξέσπασαν μεταξύ τους. Τα πολιτικά κόμματα προέτρεψαν τόσο τους διεθνείς, αλλά και τους περιφερειακούς παίκτες να βοηθήσουν άμεσα για τον τερματισμό της αιματοχυσίας.

Heavy fighting has erupted in Sudan between the army and a paramilitary group, the Rapid Support Forces. There have been tensions between the two over plans to integrate the RSF into the army. https://t.co/p2v9A6Svgk pic.twitter.com/5Ho9xCCeCN

— CNN (@CNN) April 15, 2023

Ανησυχία ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσίας

Ο Αμερικανός υπουργός των Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν χαρακτήρισε την κατάσταση στο Σουδάν εύθραυστη, αφήνοντας ωστόσο να εννοηθεί ότι υπάρχει ακόμη η δυνατότητα μιας συνολικής μετάβασης σε μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία των πολιτικών κομμάτων. Μιλώντας στο Ανόι, όπου βρίσκεται, ο Μπλίνκεν επισήμανε επίσης ότι «μερικοί παίκτες ασκούν πιέσεις κατά της μετάβασης σε μία πολιτική διαδικασία».

Ο εκπρόσωπος Εξωτερικών της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ ζήτησε τον άμεσο τερματισμό της βίας προκειμένου να συνεχιστούν οι συνομιλίες για τις διαδικασίες πολιτικής μετάβασης, ενώ την ανησυχία της για τις εξελίξεις εξέφρασε και τη Ρωσία. Ωστόσο, πέραν από τις δημόσιες δηλώσεις, κάθε πλευρά υποστηρίζει διαφορετικά συμφέροντα, ώστε να εδραιώσει και να ενισχύσει την επιρροή της στην ευρύτερη περιοχή. Το Σουδάν βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Αιθιοπία για το υπό κατασκευή φράγμα στον Νείλο, το οποίο υποστηρίζεται από κινεζικές και ρωσικές εταιρείες και συμμετέχουν επίσης τουρκικές κατασκευαστικές.

Ο σουδανικός στρατός ανακοίνωσε νωρίτερα ότι η RSF αποπειράθηκε να επιτεθεί σε διάφορες θέσεις των στρατευμάτων του, ενώ η RSF κατηγόρησε τον στρατό ότι αυτός προκάλεσε τις συγκρούσεις που ξέσπασαν Εκπρόσωπος του στρατού δήλωσε στο AFP ότι συγκρούσεις ξέσπασαν νωρίτερα σήμερα στο Χαρτούμ όταν οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, επιτέθηκαν σε βάσεις του στρατού. Οι επιθέσεις αυτές σημειώθηκαν «στο Χαρτούμ και σε άλλα μέρη του Σουδάν», δήλωσε ο στρατηγός Νάμπιλ Αμπντάλα. «Ο στρατός κάνει το καθήκον του για να προστατεύσει την πατρίδα», πρόσθεσε.

Την ίδια ώρα οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του Ντάγκλο κατηγορούν τον επίσημο στρατό ότι προκάλεσε τις συγκρούσεις που μαίνονται αυτήν την ώρα στο Χαρτούμ. «Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης αιφνιδιάστηκαν το πρωί από την άφιξη σημαντικής δύναμης του στρατού, η οποία πολιόρκησε το στρατόπεδό τους στην Σόμπα, εξαπολύοντας επίθεση με όλων των ειδών τα όπλα, βαριά και ελαφρά», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η παραστρατιωτική οργάνωση, η οποία απαρτίζεται από πρώην πολιτοφύλακες του πολέμου του Νταρφούρ. Η RSF πρόσθεσε ότι δεν βάζει στο στόχαστρο αμάχους και κάλεσε τους πολίτες να σταθούν στο πλευρό της.

Συγκρούσεις χωρίς τέλος

To Σουδάν αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της αφρικανικής ηπείρου, τη δεύτερη μεγαλύτερη αραβική και η δέκατη έκτη μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως. Το Σουδάν μέχρι την ανεξαρτητοποίησή του ήταν υπό την κατοχή της Αιγύπτου και Βρετανική αποικία. Η ανεξαρτησία του δόθηκε και εγγυήθηκε ταυτόχρονα από τις δυο χώρες όταν η Αίγυπτος παραιτήθηκε από τις διεκδικήσεις της το 1954. Έκτοτε βρίσκεται σε συνεχείς εμφύλιες συγκρούσεις, που πολιτικά καταλήγουν σε πραξικοπήματα και νέα πραξικοπήματα για την ανατροπή των προηγούμενων.

Από το 2003 στο δυτικό Σουδάν, στην περιοχή του Νταρφούρ, μαίνεται διαμάχη μεταξύ των ντόπιων Αφρικανών κατοίκων και Αράβων νομάδων βορινότερων περιοχών. Λόγω της μείωσης των εδαφών των βοσκότοπων στις βόρειες περιοχές, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, μεγάλος αριθμός νομάδων, υπό την προστασία της κυβέρνησης του Σουδάν, αποφάσισε να μετακινηθούν προς το Νταρφούρ, εκτοπίζοντας με τη βία τους ντόπιους. Η αντίδραση των κατοίκων ήρθε με τη δημιουργία ένοπλων αντάρτικων ομάδων.

Στις 5 Μαΐου του 2006, μια ομάδα ενός από τα μεγαλύτερα τότε αντάρτικα σώματα της περιοχής, του Σουδανικού Απελευθερωτικού Στρατού (SLA), που βρισκόταν υπό την ηγεσία του Μίνι Μινάουι υπέγραψε ειρηνευτική συμφωνία με την κυβέρνηση του Χαρτούμ στην πρωτεύουσα της Νιγηρίας Αμπούτζα, η οποία έμεινε γνωστή ως Συμφωνία του Μαΐου. Κανένα άλλο από τα αντάρτικα σώματα του Νταρφούρ δεν προχώρησε σε συμφωνία ειρήνευσης, ενώ και ο ίδιος ο Μινάουι το 2011 δήλωσε πως η Συμφωνία απέτυχε πλήρως και ξεκίνησε ξανά νέες μάχες κατά της κυβέρνησης.

 

Στις 5 Ιουλίου του 2005 επικυρώθηκε, με βάση ειρηνευτική συμφωνία, ένα προσωρινό Σύνταγμα, το οποίο ανεστάλη το 2019. Τον Δεκέμβριο του 2005 υπογράφηκε το Σύνταγμα του Νοτίου Σουδάν, το οποίο αποσχίστηκε από το Σουδάν στις 9 Ιουλίου 2011 και έγινε ανεξάρτητο. Το Σουδάν αναγνώρισε το νέο κράτος. Οι προηγούμενες εμφύλιες συγκρούσεις ήταν το 2021 με δεκάδες νεκρούς.

Οδηγίες του υπουργείου Εξωτερικών

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση με οδηγίες για τους Έλληνες πολίτες που βρίσκονται στην αφρικανική χώρα. Αναλυτικά η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών: «Το Υπουργείο Εξωτερικών λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση ασφαλείας στο Σουδάν, συνιστά στους Έλληνες πολίτες να αποφεύγουν τα μη απολύτως αναγκαία ταξίδια στη χώρα αυτή. Παράλληλα συνιστάται στους Έλληνες πολίτες που βρίσκονται ήδη εκεί να ενημερώνονται τακτικά για τις εξελίξεις, να αποφεύγουν περιττές μετακινήσεις και να τηρούν τα μέγιστα δυνατά μέτρα ασφαλείας. Η Ελλάδα δεν διαθέτει διπλωματική Αρχή στο Σουδάν, αρμόδια είναι η Πρεσβεία μας στο Κάιρο (τηλέφωνα επικοινωνίας (00202) 27955915, (00202) 27959443, (00202)27951074 και τηλέφωνο έκτακτης ανάγκης 00201 220940119)».