Δευτέρα ΗΠΑ-Ρωσία συζητούν για την Μαύρη Θάλασσα – Μόσχα: Κόμμα πολέμου η Ευρώπη

Ρωσία και ΗΠΑ θα συζητήσουν και την επανέναρξη της πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας και άλλες πτυχές μιας πιθανής ουκρανικής ειρηνευτικής διευθέτησης σε μια συνάντηση στη Τζέντα που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί και την επόμενη εβδομάδα, ανακοίνωσε το Κρεμλίνο την Πέμπτη. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι ελπίζει οι συνομιλίες σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων να συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες.

Η συνάντηση μπορεί να μην πραγματοποιηθεί την Κυριακή, αλλά στις αρχές της επόμενης εβδομάδας σημείωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ . Τα σχέδια για στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης έρχονται σε έντονη αντίθεση με τη διάθεση της Ρωσίας και των ΗΠΑ διεμήνυσε ακόμα ο Πεσκόφ. «Η Ευρώπη μετατράπηκε σε κόμμα πολέμου» ισχυρίστηκε ο Ρώσος αξιωματούχος.

Η πρόταση Τραμπ στον Ζελένσκι

Ο Ντόναλντ Τραμπ κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε χτες με τον Ζελένσκι, του πρότεινε να περάσουν «στην κατοχή» των ΗΠΑ ουκρανικοί σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, εκτιμώντας ότι αυτό θα προσέφερε «την καλύτερη προστασία και την καλύτερη δυνατή υποστήριξη».

Στη διάρκεια της τηλεφωνικής του επικοινωνίας με τον Τραμπ ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε έτοιμος να αναστείλει τις επιθέσεις εναντίον ενεργειακών και μη στρατιωτικών υποδομών στη Ρωσία, μετά τη σχετική δέσμευση του Πούτιν την Τρίτη. «Ένα από τα πρώτα βήματα προς τον τερματισμό του πολέμου θα μπορούσε να είναι η αναστολή των πληγμάτων εναντίον των ενεργειακών υποδομών και άλλων μη στρατιωτικών υποδομών. Υποστήριξα το μέτρο αυτό και (…) είμαστε έτοιμοι να το εφαρμόσουμε», έγραψε ο Ζελένσκι.

Ο ίδιος διευκρίνισε ότι στη συζήτηση με τον Τραμπ αναφέρθηκε το ενδεχόμενο μόνο «ένας πυρηνικός σταθμός, που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή» να περάσει υπό αμερικανικό έλεγχο, δηλαδή αυτός στη Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία.

Από την πλευρά της Ουάσινγκτον οι τόνοι έχουν πέσει σημαντικά σε σχέση με την εχθρότητα με την οποία έγινε δεκτός ο Ζελένσκι στα τέλη Φεβρουαρίου από τον Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε μια «φανταστική» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ζελένσκι, δήλωσε η Κάρολαϊν Λέβιτ εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου. Ο Ζελένσκι έκανε λόγο για μια «θετική, πολύ ουσιαστική και ειλικρινή» συνομιλία. Λίγο αργότερα, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, διαβεβαίωσε ότι δεν δέχθηκε «καμία πίεση» από τον Τραμπ για να κάνει υποχωρήσεις.

Η αμερικανική επίσημη ανακοίνωση για την τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών υπογράμμισε ότι ο Ζελένσκι, τον οποίο η Ουάσινγκτον έχει κατηγορήσει ότι είναι αγνώμων, «ευχαρίστησε» επανειλημμένα τον Τραμπ για τις ενέργειές του. «Είχα μια πολύ καλή τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Ζελένσκι (…) Είμαστε σε καλό δρόμο», τόνισε ο Ρεπουμπλικάνος σε ανάρτησή του στο Truth Social. «Ο πρόεδρος Ζελένσκι ζήτησε συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας (…) και ο πρόεδρος Τραμπ δέχθηκε να συνεργαστεί μαζί του για να δούνε τι είναι διαθέσιμο, κυρίως στην Ευρώπη», πρόσθεσε η Λέβιτ. Η ίδια εξήγησε ότι «η ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών για την άμυνα της Ουκρανίας» «θα συνεχιστεί».

Κινητικότητα για το Ουκρανικό

Οι ΗΠΑ είχαν αναστείλει προσωρινά τη στρατιωτική βοήθεια που παρέχουν στην Ουκρανία και την ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών μέχρι το Κίεβο να δεχθεί μια αμερικανική πρόταση για πλήρη εκεχειρία 30 ημερών, κάτι για το οποίο ο Τραμπ δεν κατάφερε να πείσει τον Πούτιν.

Πολλά ερωτήματα μένουν προς το παρόν αναπάντητα μετά τις συνομιλίες του Τραμπ με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι, κυρίως σε ό,τι αφορά το μέλλον της δυτικής βοήθειας προς το Κίεβο, καθώς ο Ρώσος πρόεδρος έχει ζητήσει την αναστολή της, και το ενδεχόμενο «να μοιραστούν» περιοχές, στο οποίο αναφέρθηκε πρόσφατα ο Αμερικανός πρόεδρος.

Ρωσία και Ουκρανία κατηγόρησαν η μία την άλλη για παραβίαση της συμφωνίας, αφού ρωσικά drones στόχευσαν υποδομές σε όλη την Ουκρανία κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ η Μόσχα κατηγόρησε την Ουκρανία ότι έπληξε μια αποθήκη πετρελαίου στη νότια Ρωσία. «Δώσαμε εντολή στις ομάδες μας να επιλύσουν τεχνικά ζητήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή και την επέκταση της μερικής εκεχειρίας», δήλωσε ο Ζελένσκι.

Τις επόμενες ημέρες προγραμματίζεται να πραγματοποιηθούν συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία. Στόχος είναι αρχικά να επεκταθεί η εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα, στη συνέχεια να επιτευχθεί πλήρης κατάπαυση του πυρός, ενώ στο τελικό στάδιο να ξεκινήσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, μια προοπτική που μοιάζει μακρινή.

Νέο βέτο Όρμπαν

Τη συνέχιση της στρατιωτικής και αμυντικής υποστήριξης της Ουκρανίας, με στόχο την επίτευξη της ειρήνης «μέσω της ισχύος», επαναλαμβάνουν οι 26 ευρωπαίοι ηγέτες, πλην της Ουγγαρίας, στα συμπεράσματά τους. Παράλληλα, καλούν τη Ρωσία να επιδείξει «πραγματική πολιτική βούληση» για τον τερματισμό του πολέμου. Σύμφωνα με το κείμενο που υιοθετήθηκε και «υποστηρίχθηκε σθεναρά» από τους 26 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων και το οποίο επισυνάπτεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επισημαίνονται τα εξής:

Επιβεβαιώνεται η συνεχής και αταλάντευτη υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Η ΕΕ διατηρεί την προσέγγισή της «ειρήνη μέσω της ισχύος», η οποία απαιτεί από την Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, στρατιωτικά και αμυντικά. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη, σε συντονισμό με ομοϊδεάτες εταίρους και συμμάχους, να παρέχει περαιτέρω ολοκληρωμένη υποστήριξη στην Ουκρανία και τον λαό της, καθώς ασκεί το εγγενές δικαίωμά της στην αυτοάμυνα κατά του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την υποστήριξή του για μια «συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη» που βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου και χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες για την επίτευξη μιας τέτοιας ειρήνης. Υπενθυμίζει τις αρχές που καθόρισε στις 6 Μαρτίου 2025, οι οποίες θα πρέπει να καθοδηγούν τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την κοινή δήλωση της Ουκρανίας και των ΗΠΑ μετά τη συνάντησή τους στη Σαουδική Αραβία στις 11 Μαρτίου 2025, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, των ανθρωπιστικών προσπαθειών και της επανάληψης της ανταλλαγής πληροφοριών των ΗΠΑ και της βοήθειας για την ασφάλεια. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Ρωσία να επιδείξει πραγματική πολιτική βούληση για τον τερματισμό του πολέμου.

Μια αξιόπιστη οδός προς την ειρήνη πρέπει να περιλαμβάνει προσπάθειες ανθρωπιστικής βοήθειας, ιδίως την ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, την απελευθέρωση αμάχων και την επιστροφή όλων των παιδιών της Ουκρανίας και άλλων αμάχων που απελάθηκαν παράνομα και μεταφέρθηκαν στη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Η ΕΕ παραμένει έτοιμη να εντείνει την πίεση στη Ρωσία, μεταξύ άλλων μέσω περαιτέρω κυρώσεων και ενισχύοντας την επιβολή των υφιστάμενων μέτρων.

Με την επιφύλαξη της νομοθεσίας της ΕΕ, τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας θα πρέπει να παραμείνουν ακινητοποιημένα έως ότου η Ρωσία σταματήσει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας και την αποζημιώσει για τη ζημιά που προκλήθηκε από αυτόν τον πόλεμο. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συμβάλουν στην ειρηνευτική διαδικασία και θα συμβάλουν στη διασφάλιση μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης για την Ουκρανία, η οποία είναι προς το συμφέρον τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ευρώπης συνολικά.

Μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία, η οποία σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία για να αποτρέψει τη μελλοντική ρωσική επιθετικότητα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει τις προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει από την άποψη αυτή μαζί με ομοϊδεάτες και εταίρους του ΝΑΤΟ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν στις εγγυήσεις ασφαλείας, ιδίως υποστηρίζοντας την ικανότητα της Ουκρανίας να αμύνεται αποτελεσματικά, βάσει των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων και δυνατοτήτων τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να λάβει ταχέως όλα τα απαραίτητα μέτρα για τον προεφοδιασμό της χρηματοδότησης στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης της Ουκρανίας και της πρωτοβουλίας G7 ERA.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της στρατιωτικής υποστήριξης της ΕΕ στην Ουκρανία, ιδίως της Ύπατης Εκπροσώπου για τον συντονισμό της αυξημένης υποστήριξης από τα κράτη μέλη και άλλα συμμετέχοντα κράτη, σε εθελοντική βάση, ιδίως σε πυρομαχικά πυροβολικού μεγάλου διαμετρήματος και πυραύλους, καθώς και στο στοιχείο στρατιωτικών αναγκών της πρωτοβουλίας G7 ERA. Καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν επειγόντως τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας.

Όλη η στρατιωτική υποστήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.