Δεν τα έσπασαν οι “παλιόφιλοι” – Ο Ερντογάν έχει τον τρόπο του με τον Τραμπ

Όλα τα ανοιχτά θέματα των ταραγμένων αμερικανοτουρκικών σχέσεων, τα οποία δεν είναι και λίγα, τέθηκαν στην συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Μια συνάντηση στην οποία η αμερικανική κυβέρνηση πήγε με την ελπίδα ότι θα πείσει την Άγκυρα να μην ενεργοποιήσει τους ρωσικούς S-400 και ο Ερντογάν με γκρίνιες και παράπονα για την πολιτική των ΗΠΑ έναντι των Κούρδων της Συρίας.

Η συνάντηση έγινε σε μια περίοδο που οι κυβερνητικές υπηρεσίες των δύο χωρών αντιμετωπίζουν οι μεν τις δε με «εχθρότητα» και για τον λόγο αυτό πολιτικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι η παρτίδα θα σωθεί και πάλι, μόνον χάρη στις προσωπικές σχέσεις των δύο ηγετών. Και μάλλον έπεσαν μέσα, καθώς σε αντίθεση με το κλίμα που επικρατεί στο Κογκρέσο ο Τραμπ υποδέχθηκε τον Ερντογάν ως έναν “παλιόφιλο” και έπλεξε το εγκώμιο του ίδιου και της Εμινέ για το πόσο τους εκτιμούν στην περιοχή.

Οι δύο πρόεδροι τα είπαν μπροστά στις κάμερες, σε διευρυμένη συνάντηση και στην κοινή συνέντευξη τύπου και όπως φαίνεται υπήρξε μια προσέγγιση που αλλάζει το τεταμένο κλίμα της προηγούμενης περιόδου. Αν και από ό,τι φαίνεται η αγορά από την Άγκυρα των ρωσικών S-400 παραμένει πρόβλημα, ο Τραμπ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι οι δύο χώρες θα καταφέρουν να επιλύσουν αυτήν την περίπλοκη κατάσταση.

Κράτα με να σε κρατώ 

Από την άλλη ο Ερντογάν ανέφερε ότι ο Τραμπ τον διαβεβαίωσε ότι η Τουρκία μπορεί να προμηθευτεί πυραύλους Patriot σε κανονικές τιμές,συνεχίζοντας έτσι τις μπηχτές προς τον Ομπάμα για το ναυάγιο της προμήθειάς τους νωρίτερα και δικαιολογώντας (το έχει πει και ο Τραμπ) την στροφή της Άγκυρας προς τους S-400.

Σύμφωνα με δήλωση του Τραμπ προς δημοσιογράφους στην συνάντηση άνοιξε και η συζήτηση για το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών νέας γενιάς F-35, από το οποίο η Ουάσινγκτον απομάκρυνε την Τουρκία με αφορμή την αγορά αγορά των S-400. «Για αυτό είμαστε εδώ. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις. Κάτι θα βρούμε» είπε ο Τραμπ, κάνοντας ειδική αναφορά στην παρουσία στην συνάντηση πέντε Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών, καθώς και των υπουργών Εξωτερικών και Εμπορίου, Μάικ Πομπέο και Γουίλμπουρ Ρος.

Συνεχίζοντας την αλληλοστήριξη, στην κοινή συνέντευξη Τύπου, ο Τραμπ χαρακτήρισε σημαντικό εταίρο στο ΝΑΤΟ την Τουρκία και εξέφρασε την ικανοποίησή του που η Άγκυρα βρίσκεται κοντά στο στόχο να αυξήσει τη συμβολή της στη Συμμαχία στο 2% του ΑΕΠ της. Από την πλευρά του, ο Ερντογάν επέκρινε τις πρόσφατες δηλώσει του Μακρόν, ο οποίος χαρακτήρισε «κλινικά νεκρό», επικαλούμενος την απρόβλεπτη συμπεριφορά των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ.

Για την Συρία η εκτίμηση του Τραμπ ήταν ότι η εκεχειρία, παρά τα προβλήματα διαρκεί και ότι και οι Κούρδοι δείχνουν ικανοποιημένοι. Ανέφερε βεβαίως ότι δεν έχει πρόβλημα με τους Κούρδους και έδωσε την πάσα και στον Ερντογάν να υποστηρίξει ότι τέτοιο πρόβλημα δεν έχει ούτε η Τουρκία, δείχνοντας ξανά ως “τρομοκράτες” το PKK και την YPG. Σε αντάλλαγμα ο Ερντογάν επανέλαβε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να πάρουν πίσω τους τζιχαντιστές υπηκόους τους και ο Τραμπ του προσέφερε ως αντίδωρο την προτροπή του προς την Ευρώπη να πληρώσει περισσότερα στην Τουρκία για τους Σύρους πρόσφυγες που φιλοξενεί.

Η ανάρμοστη σχέση και η διπλωματία των γαμπρών

Οι δηλώσεις των δύο ηγετών δείχνουν ότι έχουν μια διάθεση να αφήσουν πίσω τους την πολεμική των τελευταίων εβδομάδων, αλλά αποδεικνύουν και ότι τελικά ο Ερντογάν έχει τον τρόπο του με τον Τραμπ. Μόνο που αυτός ο τρόπος έχει αρχίσει και συζητείται πολύ ανοιχτά στην Αμερική, όπου πλέον η σχέση Τραμπ-Ερντογάν θεωρείται «προβληματική». Οι  αποκαλύψεις μάλιστα για τον ρόλο των γαμπρών τους καθιστούν την σχέση των δύο προέδρων «ανάρμοστη και ανήθικη».

Λάδι στη φωτιά σε αυτή τη συζήτηση έριξε, λίγες ώρες πτιν την συνάντηση, και ο πρώην σύμβουλος  Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Μπόλτον, υποστηρίζοντας σε ομιλία του στο Μαϊάμι, ότι η κόρη και ο γαμπρός του Αμερικάνου προέδρου λειτουργούν παρασκηνιακά και έχουν οικονομικά και προσωπικά συμφέροντα στην Τουρκία. Τις καταγγελίες του μάλιστα για «μυστική και ύποπτη διπλωματία» επιβεβαίωσε και η εφημερίδα New York Times, με ένα ρεπορτάζ που περιγράφει τον ρόλο και την επιρροή που ασκούν ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, και ο γαμπρός ενός Τούρκου μεγιστάνα που συναλλάσσεται εδώ και δεκαετίες με την οικογένεια Τραμπ.

Και ναι μεν ο Ερντογάν δεν πολυδίνει λόγο για τις επιλογές του σε κανέναν, στην Τουρκία και όχι μόνο, ο Τραμπ όμως ελέγχεται από το Κογκρέσο και μάλιστα από μια Βουλή των Αντιπροσώπων στην οποία την πλειοψηφία έχουν πλέον οι Δημοκρατικοί αντίπαλοί του. Παραλλήλως ο Αμερικανός πρόεδρος είναι αντιμέτωπος με την έρευνα για την υπόθεση Μπάιντεν και την καθυστέρηση της βοήθειας προς την Ουκρανία, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αίτημα καθαίρεσής του. Εντελώς συμπτωματικά πάντως, η συνάντηση και οι “γλύκες” με τον Ερντογάν συνέπεσαν με την έναρξη των ανοιχτών ακροάσεων των μαρτύρων στην αμερικανική Βουλή.

Η σημερινή συνάντηση πέρασε κυριολεκτικά από σαράντα κύμματα, καθώς ο Ερντογάν με αφορμή τη στήριξη των Αμερικανών στους Κούρδους της Συρίας απείλησε να την ματαιώσει. Το ίδιο έκανε και όταν η αμερικανική Βουλή ψήφισε μια μη δεσμευτική απόφαση για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Ένα γεγονός που προκάλεσε την οργή της Άγκυρας. Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία, οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν, ωστόσο, να συναντηθούν παρά το γεγονός ότι όλα τα θέματα παρέμεναν ανοιχτά και οι δύο πλευρές έχουν διαμετρικά αντίθετες προσεγγίσεις. Κάτι που ισχύει βεβαίως και μετά την συνάντηση.