Διπλωματική κρίση ΗΠΑ-Ρωσίας προκαλεί το “Σύνδρομο της Αβάνας”

Το “Σύνδρομο της Αβάνας” που πλήττει Αμερικανούς διπλωμάτες και κατασκόπους συνεχίζει να απασχολεί την CIA και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καθώς οι πάσχοντες υποφέρουν από πονοκεφάλους, ζάλη, ναυτία και άλλα συμπτώματα. Ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς προειδοποίησε τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών ότι θα αντιμετωπίσουν «συνέπειες» εάν η υπηρεσία του βρει αποδείξεις ότι αυτές κρύβονται πίσω από το Σύνδρομο.

Επισημαίνεται, ότι συνεχίζονται και οι απελάσεις Ρώσων διπλωμάτων από τις ΗΠΑ καθώς άλλοι 27 Ρώσοι και οι οικογένειές τους πρόκειται να απελαθούν από τις ΗΠΑ και θα αναχωρήσουν στις 30 Ιανουαρίου, σύμφωνα με ανακοίνωση του πρεσβευτή  της Ρωσίας στην Ουάσινγκτον Ανατόλι Αντόνοφ.

Υπενθυμίζεται ότι η  κυβέρνηση Μπάιντεν απέλασε 10 Ρώσους διπλωμάτες τον Απρίλιο, εξαιτίας των κυβερνοεπιθέσεων και των παρεμβάσεων στις αμερικανικές εκλογές που η Ουάσινγκτον προσάπτει στη Μόσχα. Ο Μπερνς έθεσε το θέμα του “Συνδρόμου της Αβάνας”, σύμφωνα με τη Washington Post, στη συνάντηση του με τους επικεφαλής των δύο κορυφαίων υπηρεσιών πληροφοριών κατά την επισκεψή του στη Μόσχα στις αρχές του Νοεμβρίου.

Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι οι διπλωμάτες τους πέφτουν θύματα στοχευμένων επιθέσεων που περιλαμβάνουν περίεργους ήχους, οδηγώντας σε συμπτώματα παρόμοια με εκείνα που εμφανίζονται μετά από διάσειση, ή μικρό εγκεφαλικό τραύμα. Γιατροί, ερευνητές του FBI και Υπηρεσίες Πληροφοριών των ΗΠΑ ερευνούν την υπόθεση, προσπαθώντας να συνδέσουν τα ευρήματά τους, ενώ και αυτοί φωτογραφίζουν ως υπεύθυνη για τις ασύμμετρες αυτές επιθέσεις τη Ρωσία.

Οι επικεφαλής υπηρεσιών του Στειτ Ντιπάρτμεντ, του υπουργείου Άμυνας και της CIA έχουν  παρακινήσει υπαλλήλους να αναφέρουν πιθανούς εγκεφαλικούς τραυματισμούς –που υπέστησαν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό– και σε ορισμένες περιπτώσεις απομάκρυναν από τις θέσεις τους διευθυντές, οι οποίοι έδειχναν αδιαφορία για αυτές τις υποθέσεις.Υπενθυμίζεται, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε τον Οκτώβριο νόμο για να βοηθήσει τους κρατικούς υπαλλήλους των ΗΠΑ που έχουν πέσει θύματα του μυστηριώδους “Συνδρόμου της Αβάνας” .

Οι παρενέργειες

O υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίκεν πήρε και αυτός πρωτοβουλίες διορίζοντας το Νοέμβριο  έναν υψηλόβαθμο στέλεχος, τον Τζόναθαν Μουρ, για να συντονίσει την ειδική ομάδα του τμήματος για την συγκεκριμένη υπόθεση. Το “Σύνδρομο της Αβάνα”, εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε διπλωμάτες των ΗΠΑ στην πρωτεύουσα της Κούβας το 2016, παρουσιάστηκε στην Κίνα, στη Βιέννη και πριν ένα μήνα και στην Κολομβία.

Ένας εξουθενωτικός και διαπεραστικός ήχος που παρέπεμπε σε ξύσιμο μίας επιφάνειας έπιασε στον ύπνο έναν Αμερικανό διπλωμάτη. Πετάχτηκε από το κρεβάτι του ξενοδοχείου του στην Αβάνα της Κούβας, προσπαθώντας να εντοπίσει την προέλευσή του.Φαινομενικά επικρατούσε ησυχία, αλλά ο ίδιος ένιωθε ότι το κεφάλι του είχε κυριεύσει ένα κομπρεσέρ. Όταν απομακρυνόταν από το συγκεκριμένο σημείο ένιωθε καλύτερα. Τη στιγμή, όμως, που επιχειρούσε να ξαναπλησιάσει, η ίδια αίσθηση επανερχόταν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.

Κάποια εικοσιτετράωρα αργότερα του παρουσιάστηκε μία ανεξήγητη απώλεια ακοής, αλλά και έντονα προβλήματα στην ομιλία. Παρόμοια συμπτώματα, τα οποία συνοδεύονταν από αυτή την μυστηριώδη αίσθηση παρουσίασαν και δεκάδες άλλοι Αμερικάνοι πολίτες, στην πλειονότητά τους διπλωμάτες.

Η Ουάσιγκτον βάφτισε το φαινόμενο αυτό “ακουστικές επιθέσεις”, ενώ η συνδικαλιστική ένωση Αμερικανών διπλωματών το ονόμασε “ηχητική παρενόχληση”. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε τότε καταγγέλλει μεν “συγκεκριμένες”  ή “στοχευμένες επιθέσεις” αλλά τις χαρακτήρισε “αγνώστου φύσεως”. Κάποια από τα πιο έμπειρα στελέχη και τους πιο διακεκριμένους επιστήμονες της CIA στρατολογήθηκαν για την έρευνα και κατανόηση της νέας αυτής απειλής.

Το κοινό σημείο

Το κοινό σε όλες τις περιπτώσεις ήταν ότι ο εσωτερικός αυτός θόρυβος, που γινόταν αντιληπτός μόνο από πάσχοντες, περιοριζόταν σε έναν πολύ συγκεκριμένο και περιορισμένο χώρο. Πολλοί τον παρομοίασαν με λέιζερ ή ακουστικά κύματα. Διπλωμάτες που ασθένησαν είπαν ότι υπέφεραν από ενοχλητικές αισθήσεις ήχων και κραδασμών, που έχουν περιγράφει με διάφορους τρόπους: κάποιες φορές σαν τον θόρυβο που κάνουν τα τζιτζίκια, σαν μεταλλικά φύλλα που θροΐζουν, ή και σαν τον ήχο που κάνουν βότσαλα που κυλούν γύρω από μια μεταλλική χοάνη.

Αμερικανοί γιατροί που εξέτασαν τους διπλωμάτες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η “επίθεση” προκάλεσε αλλαγές στην λειτουργία του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες, όμως, προβληματίστηκαν από το γεγονός ότι δεν υπάρχουν συσκευές που μπορούν να προκαλέσουν ραγδαία εξελισσόμενη βαρηκοΐα χωρίς να ακούγονται. Αντιθέτως, οι λεγόμενες υποηχητικές συσκευές, περιορίζονται συνήθως στην ναυτία, χωρίς, όμως, να είναι σε θέση να επηρεάσουν στο παραμικρό την ακοή. Όσο για τα κανόνια ήχου, «η λειτουργία τους είναι απολύτως προφανής και είναι εύκολο να απομακρυνθεί κανείς από αυτά».

Αν και αόρατο, το νέο αυτό υπερόπλο στον ασύμμετρο πόλεμο έπληξε 16 εργαζομένους της αμερικανικής πρεσβείας μόνο στην Αβάνα. Αυτοί και οι σύζυγοί τους υπέστησαν σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, βλάβες στην υγεία τους κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην κουβανική πρωτεύουσα

Κάποιοι από αυτούς που νόσησαν επέλεξαν να παραμείνουν στην Κούβα, ενώ άλλοι επαναπατρίστηκαν στις ΗΠΑ και αναγκάστηκαν να κάνουν χρήση ακουστικών βαρηκοΐας. Υπήρξε και η περίπτωση ενός Καναδού διπλωμάτη, ο οποίος νόσησε. Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως τα συμπτώματα ήταν απώλεια ακοής, ναυτία, πονοκέφαλοι, διαταραχές της ισορροπίας αλλά και ήπια εγκεφαλική βλάβη και προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Κρούσματα και στην Κίνα

Οι εμπλεκόμενοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι τα θύματα δέχθηκαν επίθεση στα σπίτια τους, αλλά και σε ξενοδοχείο. Ένα από τα περιστατικά έλαβε χώρα στον επάνω όροφο του παραθαλάσσιου ξενοδοχείο Capri. Οι επιθέσεις συνήθως πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Παρά τις έρευνες που ακολούθησαν, η κατάσταση παρέμεινε επί μήνες ασαφής. Οι ερευνητές εξέφρασαν αρκετές θεωρίες. Έβαλαν στο στόχαστρο την κυβέρνηση της Κούβας και μια μη κυβερνητική αντιεξουσιαστική ομάδα των δυνάμεων ασφαλείας της.

Η κατάσταση περιπλέχθηκε όταν το ίδιο φαινόμενο έκανε την εμφάνισή του και στην Κίνα. Τα συμπτώματα των διπλωματών στην Κίνα ήταν παρόμοια με εκείνα της Αβάνας. Οι διπλωμάτες που αποχώρησαν από την Κίνα εργάζονταν στο αμερικανικό προξενείο στη νότια πόλη Γκουανγκζού. Σύμφωνα με τους New York Times, συνάδελφοί τους και μέλη των οικογενειών τους υποβλήθηκαν σε εξετάσεις από ιατρική ομάδα του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Το 2018 μία έρευνα από τον Ντάγκλας Σμιθ Μία έρευνα του Κέντρου για τραυματισμό εγκεφάλου και θεραπείας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ανέφερε  ότι τα συμπτώματα αυτά κατά πάσα πιθανότητα προκλήθηκαν από «μικροκύματα». Η σταδιακή έκθεση στα μικροκύματα προκαλεί συμπτώματα που προσιδιάζουν σε ξεκάθαρη περίπτωση εγκεφαλικής διάσεισης, αποκλείοντας το ενδεχόμενο δηλητηρίασης ή ιού. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε βαριά εγκεφαλική βλάβη ή απώλεια ακοής, ενώ ακόμα επηρεάζει τη συμπεριφορά του ατόμου.