Διχασμένη η Δύση για το Ουκρανικό – Σε δύσκολη θέση η Ευρώπη

Ωστόσο, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ανησυχούν ότι η Ρωσία δεν θα υποχωρήσει βραχυπρόθεσμα και θεωρούν ότι η συνέχιση της στήριξης προς την Ουκρανία είναι πιο αποτελεσματική προσέγγιση. Ειδικότερα, εκπρόσωποι των Βαλτικών χωρών και της Ανατολικής Ευρώπης υποστηρίζουν ότι η ιδέα για την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών αυτή τη στιγμή δεν είναι ρεαλιστική, επισημαίνοντας ότι η Μόσχα δεν φαίνεται να έχει σοβαρές προθέσεις για υποχώρηση.

Τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θεωρούν ότι για να συνεχίσει η Ουκρανία να αμύνεται αποτελεσματικά, πρέπει να αυξηθεί η παροχή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας. Παράλληλα, εκτιμούν ότι μόνο έτσι μπορεί να πιεστεί ο Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Τούρκοι αναλυτές επισημαίνουν δε ότι η πολιτική Τραμπ επικεντρώνεται σε μια πιο απομονωτική στρατηγική, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές στη δυναμική του ΝΑΤΟ και στις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης.

Ο Τραμπ, δίνοντας το στίγμα της δεύτερης θητείας του, άφησε να εννοηθεί ότι θα αναλάβει πιο τολμηρές πρωτοβουλίες στην εξωτερική πολιτική. Στην ομιλία του στο Νταβός, ανέφερε την αύξηση των αμυντικών δαπανών των μελών του ΝΑΤΟ σε επίπεδο 5%, παρουσιάζοντας έναν μη ρεαλιστικό αριθμό. Παρ’ όλα αυτά, με αυτή η δήλωση δείχνει ότι σκοπεύει να συνεχίσει τις έντονες επικρίσεις του προς τους Ευρωπαίους συμμάχους για το ζήτημα της κατανομής του κόστους ασφαλείας.

Στο επίκεντρο αυτών των επικρίσεων βρίσκεται ο στόχος του ΝΑΤΟ να διαθέτει το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα. Η διοίκηση Τραμπ επιμένει ότι η ασφάλεια της Ευρώπης στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στους ώμους των ΗΠΑ και διαμηνύει πως εάν οι σύμμαχοι δεν τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, ενδέχεται να ληφθούν αποτρεπτικά μέτρα.

Από την πλευρά τους, οι ευρωπαϊκές χώρες ανησυχούν ότι η στάση του Τραμπ μπορεί να προκαλέσει νέες εντάσεις στις διατλαντικές σχέσεις. Οι υπαινιγμοί της αμερικανικής διοίκησης για κυρώσεις ή οικονομικές επιβαρύνσεις προς χώρες που διατηρούν χαμηλές αμυντικές δαπάνες, θεωρούνται ότι εγκυμονούν κινδύνους για τη συλλογική αρχιτεκτονική ασφάλειας και τη γεωπολιτική σταθερότητα.

Ανησυχούν οι Ευρωπαίοι 

Η αναζωπύρωση των συζητήσεων για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ φέρνει ξανά στην επιφάνεια τις διαφωνίες μεταξύ Ουάσιγκτον και ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Η διοίκηση Τραμπ θεωρείται πως θα παραμείνει επιφυλακτική απέναντι στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, εάν οι υπάρχοντες σύμμαχοι δεν αναλάβουν τις ευθύνες τους για την άμυνα. Για τον λόγο αυτό, εκτιμάται ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα αξιολογηθεί από την Ευρώπη ως μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, ενώ βραχυπρόθεσμα δεν αναμένεται σημαντική πρόοδος.

Κάποιοι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν τονίσει πως, εάν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα τα ζητήματα των αμυντικών δαπανών, η ένταξη της Ουκρανίας μπορεί να συναντήσει εμπόδια από την Ουάσιγκτον. Μια άλλη ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών αφορά την προσέγγιση του Τραμπ προς τη διεθνή τάξη, που την θεωρούν απειλητική. Τονίζεται ότι η διεθνής εμπορική και διπλωματική τάξη, η οποία βασίστηκε στους κανόνες που θεμελιώθηκαν από τις ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να αποδυναμωθεί από τα προστατευτικά μέτρα του Τραμπ.

Η στάση της Ευρώπης στον ανταγωνισμό ισχύος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας αποτέλεσε ένα συχνό θέμα συζήτησης στο Νταβός. Επισημαίνεται ότι εάν η Ευρώπη αναζητήσει εναλλακτικές για να προστατεύσει τα οικονομικά και στρατηγικά της συμφέροντα, η στρατηγική συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ θα αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις.

Από την άλλη, η ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ αναμένεται να φέρει μια “απομονωτική” εξωτερική πολιτική για τις ΗΠΑ, αν και η νέα διοίκηση φαίνεται να υποστηρίζει τη συνέχιση των περιφερειακών συμμαχιών ενάντια στην Κίνα.