Δυτικοί απόστρατοι πιλότοι εκπαιδεύουν Κινέζους

Ο πρώην πιλότος AV-8B Harrier II του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ, Ντάνιελ Έντμουντ Ντούγκαν, συνελήφθη στην Αυστραλία, κατηγορούμενος ότι εργαζόταν στην Κίνα, εκπαιδεύοντας Κινέζους πιλότους της Aεροπορίας του Nαυτικού σε επιχειρήσεις από αεροπλανοφόρα. Το κατηγορητήριο αναφέρει επίσης ότι ο Ντούγκαν συμμετείχε στην εκπαίδευση Κινέζων αεροπόρων και στη Νότια Αφρική.

Επίσης, αναφέρει ότι αυτό το πρόγραμμα περιλάμβανε πιθανώς την παράνομη προμήθεια τουλάχιστον ενός εκπαιδευτικού ναυτικού αεροσκάφους T-2 Buckeye. Το Τ-2 αν και αποσύρθηκε από το αμερικανικό ναυτικό χρησιμοποιείται από την ελληνική Πολεμική Αεροπορία για την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης των Ικάρων σε αεριωθούμενα.

Οι κατηγορίες εναντίον του Ντούγκαν, που υπήρξε επικεφαλής εκπαιδευτής τακτικής του Σώματος Πεζοναυτών, περιλαμβάνονται σε κατηγορητήριο που χρονολογείται από το 2017, αλλά το οποίο μόλις τώρα αποσφραγίστηκε από ομοσπονδιακό δικαστήριο στην Ουάσιγκτον. Ο Ντούγκαν κρατείται επί του παρόντος στην Αυστραλία, όπου συνελήφθη από την Ομοσπονδιακή Αστυνομία τον Οκτώβριο μετά από αίτημα του FBI. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, οι Αμερικανοί εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι ο Ντούγκαν «παραβίασε τους νόμους των ΗΠΑ για τον έλεγχο των όπλων και συμμετείχε σε συνωμοσία». Ο Ντούγκαν αρνήθηκε ότι παραβίασε οποιονδήποτε νόμο στις ΗΠΑ ή αλλού.

Ο Ντούγκαν μετακόμισε στην Αυστραλία όταν αποστρατεύτηκε, ιδρύοντας μια επιχείρηση με την επωνυμία “Top Gun Australia”, η οποία αυτοχαρακτηρίστηκε “εταιρεία πτήσεων περιπέτειας”. Στην ιστοσελίδα της, ο Ντούγκαν περιέγραψε τον εαυτό του ως “πρώην αξιωματικός του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ για περισσότερα από 12 χρόνια”. Ανέφερε, δε, ότι πέταξε σε αποστολές για την υποστήριξη της Επιχείρησης Southern Watch από το Κουβέιτ και από το USS Boxer. «Ως άριστα εκπαιδευμένος πιλότος μαχητικών αεροσκαφών, πετούσε τακτικά με AV-8 Harrier από αεροπλανοφόρα σε όλο τον κόσμο».

Ο Ντούγκαν παρείχε εκπαίδευση στις αρχές της δεκαετίας του 2010 μέσω μιας ακαδημίας εκπαιδευτικών πτήσεων στη Νότια Αφρική που είχε επίσης παρουσία στην Κίνα. Το περίεργο είναι ότι η ακαδημία δεν κατονομάζεται. Ωστόσο, το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας είχε αποκαλύψει ότι Βρετανοί είχαν εμπλακεί στην παροχή εκπαίδευσης πιλότων στον κινεζικό στρατό μέσω της Test Flying Academy της Νότιας Αφρικής ή TFASA, ενός ιδιωτικού εκπαιδευτικού κέντρου στο Δυτικό Ακρωτήριο.

Η εξαγωγή του Τ-2Β

Δεδομένου ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ TFASA και Κίνας, πολύ πιθανόν το κατηγορητήριο να αναφέρεται σε αυτήν. Όμως, μεταξύ άλλων μη κατονομαζόμενων συνεργατών στο κατηγορητήριο είναι μια κινεζική εταιρεία που παρείχε επίσης στρατιωτική εκπαίδευση στην Κίνα, καθώς και ένας ακόμη πρώην πιλότος των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Ο  Ντούγκαν μετακόμισε στην Κίνα το 2014. Σύμφωνα με το προφίλ του στο LinkedIn, άρχισε να εργάζεται στο Qingdao το 2017 ως διευθύνων σύμβουλος της AVIBIZ Limited, που περιγράφεται ως “μια ολοκληρωμένη εταιρεία συμβούλων αερομεταφορών με έμφαση στην ταχέως αναπτυσσόμενη και δυναμική κινεζική αεροπορική βιομηχανία”. Αυτή η εταιρεία ήταν εγγεγραμμένη στο Χονγκ Κονγκ, αλλά έκλεισε επίσημα το 2020.

Στο κατηγορητήριο φέρεται ότι ο Ντούγκαν μαζί με άλλους κανόνισε να αγοράσει ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος Τ-2, παρέχοντας ψευδείς πληροφορίες για να διασφαλίσει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα ενέκρινε άδεια εξαγωγής του αεροσκάφους στη Νότια Αφρική. Το T-2 χρησιμοποιείται για βασική εκπαίδευση σε αεριωθούμενα για πιλότους του Πολεμικού Ναυτικού και των Πεζοναυτών στις ΗΠΑ.

Το γιατί επιλέχθηκε ένα T-2 Buckeye για την εκπαίδευση Κινέζων είναι ασαφές: στη Νότια Αφρική, τουλάχιστον, φαίνεται ότι δεν θα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει απογειώσεις και προσγειώσεις που να προσομοίαζαν με απογειώσεις και προσγειώσεις από αεροπλανοφόρα. Η αγορά του T-2 Buckeye έγινε περίπου την ίδια εποχή που η Κίνα ανέπτυσσε ένα δικό της εκπαιδευτικό αεριωθούμενο, το Guizhou JL-9GA, το οποίο εισήλθε στην υπηρεσία PLAN μόλις το 2021. Οπότε, το T-2 θα μπορούσε να προσφέρει κάποια χρήσιμα στοιχεία για αεροσκάφη αυτού του είδους, ή τουλάχιστον, πρόσβαση σε ένα δοκιμασμένο εκπαιδευτικό αεριωθούμενο δυτικού σχεδιασμού, παρόλο που η σχεδίασή του ανάγεται στα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Δεν είναι σαφές τι ακριβώς συνέβη με την αγορά του T-2, όμως ένα T-2B κατασκευής 1967 εξήχθη στη Νότια Αφρική τον Μάιο 2011, και έλαβε νηολόγιο ZU-NVY. Μια διαδικτυακή αναφορά δείχνει ότι το αεροσκάφος κάποια στιγμή αναβαθμίστηκε με βοηθήματα πλοήγησης Garmin GPS και επικοινωνίας και στα δύο πιλοτήρια, καθώς και με σύγχρονο ηλεκτρονικό σύστημα οργάνων πτήσης (EFIS) σε οθόνη πιλοτηρίου. Υπάρχει ασάφεια για τον σημερινό ιδιοκτήτη, αν και φαίνεται το αεροσκάφος να βρίσκεται την επίμαχη περίοδο στη Νότια Αφρική.

Σωρεία κατηγοριών

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Ντούγκαν και οι συνεργάτες του δεν ζήτησαν άδεια για εξαγωγή αμυντικών υπηρεσιών στην Κίνα. Η άδεια για εξαγωγή αμυντικού υλικού κανονικά απορρίπτεται εάν προορίζεται για την Κίνα. Το αμερικανικό εμπάργκο στις εξαγωγές αμυντικού υλικού προς την Κίνα ισχύει από το 1989. Επιπλέον, κατηγορείται ότι διαπραγματεύτηκε την παροχή πρόσθετων αμυντικών υπηρεσιών στην Κίνα που περιλάμβαναν την αξιολόγηση εκπαιδευόμενων πιλότων, δοκιμές εξοπλισμού ναυτικής αεροπορίας και οδηγίες για τακτικές, τεχνικές και διαδικασίες που σχετίζονται με την απογείωση και την προσγείωση σε αεροπλανοφόρα. Τέλος, κατηγορείται ότι έλαβε δεκάδες χιλιάδες δολάρια από κινεζικές οντότητες.

Ο Ντούγκαν εμφανίστηκε στο αυστραλιανό δικαστήριο την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά οι ΗΠΑ ζητούν την έκδοσή του για να αντιμετωπίσει κατηγορίες για συνωμοσία, εξαπάτηση, παράνομη εξαγωγή αμυντικών υπηρεσιών στην Κίνα, ξέπλυμα χρήματος και παραβίαση του νόμου για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων. Η σύζυγός του έχει απευθύνει έκκληση προς τον γενικό εισαγγελέα της Αυστραλίας να απορρίψει το αίτημα έκδοσης στις ΗΠΑ και να διατάξει την απελευθέρωση του συζύγου της και πατέρα έξι ανήλικων τέκνων.

Σφίγγοντας τα λουριά

Το επεισόδιο φέρνει στην επιφάνεια το ζήτημα παροχής στρατιωτικής εκπαίδευσης και τεχνογνωσίας στην Κίνα από δυτικούς. Τον περασμένο Οκτώβριο, το βρετανικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι δεκάδες Βρετανοί πρώην πιλότοι είχαν προσληφθεί από την Κίνα για την παροχή εκπαίδευσης και πληροφοριών. Είχαν στρατολογηθεί για να βοηθήσουν το Πεκίνο να αναπτύξει τακτικές και τεχνογνωσία. Πρόκειται για πιλότους κυρίως μαχητικών, αλλά ελικοπτέρων. Όλοι άρχισαν να εργάζονται για την Κίνα από τα τέλη του 2019 και μετά και λέγεται ότι αμείβονται με περίπου 270.000 δολάρια το χρόνο.

Ένας πρώην πιλότος Πεζοναυτών που γνωρίζει τον Ντούγκαν για σχεδόν 20 χρόνια είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι ήταν γνωστό πως κινεζικές εταιρείες προσλάμβαναν δυτικούς πιλότους και αναρωτιόταν γιατί ο Ντούγκαν συνελήφθη. Ο ίδιος ανέφερε ότι γνώριζε για τις προσλήψεις στην Κίνα περισσότερα από 10 χρόνια. Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι «όταν πρώην στρατιωτικοί πιλότοι του Ηνωμένου Βασιλείου παρέχουν εκπαίδευση στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Κίνας, αυτό σαφώς διαβρώνει το αμυντικό πλεονέκτημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Λαμβάνουμε άμεσα μέτρα για να αποτρέψουμε και να τιμωρήσουμε αυτή τη δραστηριότητα».

Με την Κίνα να κατονομάζεται ως η υπ’ αριθμόν ένα απειλή για την ασφάλεια των ΗΠΑ, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι δυτικές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τώρα αυτό το ζήτημα με αυστηρότητα. Ενώ οι πρώην πιλότοι των δυτικών ενόπλων δυνάμεων μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποίησαν νομικά “παραθυράκια” για να εξασφαλίσουν επικερδείς κινεζικές συμβάσεις στο παρελθόν, πλέον λαμβάνονται μέτρα για να αποφευχθεί αυτό. Παραμένει ένα ερώτημα σχετικά με το αν  έχουν διαβιβαστεί στο Πεκίνο πραγματικά ευαίσθητες πληροφορίες. Πέρα από αυτό, ωστόσο, οι ΗΠΑ θεωρούν οτιδήποτε βοηθά το Πεκίνο να βελτιώσει τη στρατιωτική του ικανότητα θεωρείται εξαιρετικά ανεπιθύμητη, ανεξαρτήτως του εάν είναι νόμιμη ή όχι.