Δηλώσεις Τραμπ-Πούτιν: Νέα σελίδα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας – Ασάφεια για το Ουκρανικό

Δεν έχει αποσαφηνιστεί τι συμφωνήθηκε και που διαφωνούν οι δύο πλευρές για το Ουκρανικό, σε ζητήματα όπως το εδαφικό, την κατάπαυση του πυρός, την παρουσία δυτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, το μέλλον του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κτλ. Είναι όμως φανερό πως ξεκινά μία νέα σελίδα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας με τους δύο προέδρους να έχουν πλέον την δική τους προσωπική χημεία.

Να σημειωθεί πως στο τέλος των δηλώσεων των δύο ηγετών, ο Πούτιν προσκάλεσε τον Τραμπ στην Μόσχα (στα αγγλικά μάλιστα), “ενδιαφέρον θα μπορούσε” απάντησε ο Αμερικανός πρόεδρος, δείγμα του καλού κλίματος, όπως και η φράση Τραμπ «σε ευχαριστώ Βλαντιμίρ. Πιθανών θα σε ξαναδώ σύντομα».

Για συμφωνία που θα χαράξει τον δρόμο προς την ειρήνη για την Ουκρανία, έκανε λόγο ο Ρώσος πρόεδρος στις κοινές ανακοινώσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ μετά τη σχεδόν 3ωρη συνάντηση που είχαν στην Αλάσκα. Δεν υπάρχει ακόμα συμφωνία, είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος των ΗΠΑ, αν και είπε ότι συμφώνησαν σε αρκετά ζητήματα, χωρίς να αποσαφηνίσει αυτά τα ζητήματα σε τι σημεία αφορούν το Ουκρανικό.

Ο Τραμπ είπε ότι θα τηλεφωνήσει στον Ζελένσκι και στους Ευρωπαίους για να τους ενημερώσει για ό,τι συμφωνήθηκε με τον Πούτιν. «Υπήρξαν κάποια σημαντικά ζητήματα που συμφωνήσαμε αλλά και κάποια λίγα που διαφωνήσαμε», πρόσθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος: “Σήμερα σημειώσαμε σημαντική πρόοδο. Είχα σημαντική συζήτηση με τον πρόεδρο Πούτιν. Στο παρελθόν είχαμε δύσκολες συναντήσεις, τις ξεπεράσαμε και σήμερα είχαμε εποικοδομητική συνάντηση. Ο Πούτιν έχει δει πολλά στην καριέρα του”, ανέφερε.

Ο Πούτιν ανέφερε ότι «έχουμε σχέση εμπιστοσύνης με τον πρόεδρο Τραμπ που θα οδηγήσει στην επίλυση του Ουκρανικού… Είναι σημαντικό για ΗΠΑ-Ρωσία να γυρίσουν σελίδα και να περάσουμε από το χθες στο αύριο, Ρωσία και ΗΠΑ έχουν πολλά περιθώρια να συνεργαστούν στην οικονομία και στο εμπόριο. Οι σημερινές συμφωνίες θα αποτελέσουν αφετηρία επίλυσης για το Ουκρανικό και για τη βελτίωση της σχέσης των δύο χωρών. Είχα προσπαθήσει να πείσω τον Αμερικανό ομόλογό μου ότι η κατάσταση δεν πρέπει να φτάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή. Σήμερα ο πρόεδρος Τραμπ είπε ότι αν ήταν τότε πρόεδρος ο πόλεμος δεν θα είχε ξεκινήσει. Τον πιστεύω», επεσήμανε χαρακτηριστικά.

«Συμφωνώ ότι πρέπει να εξασφαλιστεί η διασφάλιση της ασφάλειας της Ουκρανίας. Ελπίζω ότι η συμφωνία που καταλήξαμε θα οδηγήσει στην ειρήνη και οι ευρωπαίου να μην υπονομεύσουν τη συμφωνία αυτή«, είπε επίσης και πρόσθεσε: «Έχουμε δει την κυβέρνηση Τραμπ να προσπαθεί να επιλύσει το ουκρανικό. Η κατάσταση στην Ουκρανία έχει να κάνει με ζητήματα ασφαλείας. Θεωρούμε ότι οι Ουκρανοί είναι αδελφό έθνος και ό,τι συμβαίνει είναι βαθιά πληγή. Είναι συμφέρον για τη Ρωσία να μπει ένα τέλος. Ταυτόχρονα είμαστε πεπεισμένοι ότι για να φτάσουμε σε μια μακροχρόνια λύση θα πρέπει να εξαλείψουμε τις αιτίες αυτής της σύγκρουσης…

Οι σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας ήταν στο χειρότερο σημείο. Ήταν απαραίτητο να προχωρήσουμε και να μπούμε σε μια φάση διαλόγου. Η συνάντηση αυτή είχε καθυστερήσει πολύ. Εγώ και ο πρόεδρος Τραμπ έχουμε καλές απευθείας επαφές και ο ειδικός απεσταλμένος Γουύτκοφ έχει ταξιδέψει πολλές φορές στη Ρωσία», είπε.

Οι δηλώσεις ξεκίνησαν με αναφορές από τον πρόεδρο Πούτιν στην κοινή ιστορία των δύο χωρών: «Ευχαριστούμε την αμερικανική κυβέρνηση που φροντίζει το νεκροταφείο Ρώσων πιλότων. Οι δύο χώρες νίκησαν μαζί κοινούς εχθρούς και η κληρονομιά αυτή μπορεί να μας βοηθήσει και στο νέο στάδιο που βρισκόμαστε… Οι χώρες μας είναι γειτονικές. Όταν κατέβηκα από το αεροπλάνο είπα «καλησπέρα γείτονα». Μας χωρίζει ο Βερίγγειος Πορθμός αλλά είμαστε γείτονες. Είναι σημαντικό ότι η Αλάσκα έχει να κάνε με την κοινή ιστορία ΗΠΑ-Ρωσίας. Στην Αλάσκα είναι ζωντανή η ρωσική ιστορία με ρωσικές εκκλησίες… Οι διαπραγματεύσεις ήταν εποικοδομητικές σε κλίμα αμοιβαίου σεβασμού. Είχαμε διεξοδικές συζητήσεις. Ευχαριστώ τον Τραμπ για την πρόταση να ταξιδέψω στην Αλάσκα».

Παγωμάρα στο Κίεβο

«Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης τρελάθηκαν. Για τρία χρόνια μιλούσαν για την απομόνωση της Ρωσίας, και σήμερα είδαν το κόκκινο χαλί με το οποίο υποδέχτηκαν τον Ρώσο Πρόεδρο στις ΗΠΑ» σχολίασε η εκπρόσωπος του Ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα.

Την πρώτη αντίδραση του Κιέβου από τις εικόνες που κυκλοφόρησαν σε όλο τον κόσμο, με τον Τραμπ να υποδέχεται τον Πούτιν στην Αλάσκα, μετέδωσε ο ανταποκριτής του CNN από την ουκρανική πρωτεύουσα. Όπως ανέφερε, υπάρχει αίσθημα «παγωμάρας» για τις θερμές χειραψίες ανάμεσα στους ηγέτες ΗΠΑ και Ρωσίας και «ανησυχία» για το γεγονός πως δύο άνθρωποι που βρέθηκαν χαμογελαστοί μέσα στο ίδιο αυτοκίνητο, μπορεί να αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας τους.

Η υποδοχή στην αεροπορική βάση στην Αλάσκα είναι «ακριβώς η στιγμή που ο Βλαντιμίρ Πούτιν περίμενε με ανυπομονησία. Τον υποδέχθηκαν στο έδαφος των ΗΠΑ ως ίσο σε μια συνάντηση των μεγάλων δυνάμεων» γράφει το Sky News.

Τα στιγμιότυπα

Προηγήθηκε “βροχή” ερωτήσεων από δημοσιογράφους και ένα επιθετικό ερώτημα στον Πούτιν, δύο φορές μάλιστα, “αν θα συνεχίζει να σκοτώνει αμάχους”. Ο Ρώσος πρόεδρος δεν απάντησε και στα βίντεο που ακολουθούν, στο ένα κάνει μία χειρονομία ότι δεν ακούει και στο άλλο φαίνεται να παίρνει ένα χαρακτηριστικό μειδίαμα. Πάντως, τα ρωσικά μέσα αναφέρονται σε θερμή υποδοχή εκ μέρους του Τραμπ:

Ο Πούτιν φάνηκε σε άλλο βίντεο σε απόλυτη ευθυμία γελά με κάτι που ο Αμερικανός Πρόεδρος του λέει εντός της λιμουζίνας. Η πιο θερμή υποδοχή που έχει επιφυλάξει ο Τραμπ σε ξένο ομόλογό του. Χειροκρότησε τρεις φορές μέχρι να φτάσει στο σημείο που τον περίμενε ο Πούτιν. Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης τόνισαν ότι η κίνηση του Ρώσου προέδρου να αφήσει τη λιμουζίνα του Aurus για να μπει μαζί με τον Αμερικανό ομόλογό του στο Beast, το θωρακισμένο αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί ο εκάστοτε πρόεδρος, έγινε μετά από πρόσκληση του Τραμπ.

Στη συνάντηση θα είναι παρόντες από πλευράς ΗΠΑ ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ και από πλευρά Ρωσίας ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο σύμβουλος του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ.

Τα τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη F-22 Raptor που παρατάχθηκαν κατά μήκος του κόκκινου χαλιού, όπου οι πρόεδροι Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν χαιρέτησαν ο ένας τον άλλον σήμερα, είναι του ίδιου τύπου με τα μαχητικά αεροσκάφη που αναχαιτίζουν τακτικά ρωσικά αεροσκάφη.

Τί προηγήθηκε

Ένα νέο βίντεο από την συνομιλία του με δημοσιογράφους στο Air Force One έδωσε στη δημοσιότητα προηγουμένως ο Τραμπ, στο οποίο θέτει τον πήχη της συνάντησης με τον Πούτιν στην Αλάσκα λέγοντας πως θέλει να δει σήμερα μία κατάπαυση πυρός με την Ουκρανία, απειλώντας σε προηγούμενη συνέντευξη του ότι θα αποχωρήσει αν δεν επιτευχθεί συμφωνία.

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN ο Κιθ Κελογκ, o βασικός διαπραγματευτής του Λευκού Οίκου για την Ουκρανία, δεν θα είναι στην Αλάσκα. Όπως αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο επικαλούμενο ανώτερη κυβερνητική πηγή στις ΗΠΑ, ο Κέλογκ θεωρείται φιλικά προσκείμενος προς την Ουκρανία και η παρουσία του θα ήταν «αντιπαραγωγική».

Την εκτίμηση ότι η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα θα διαρκέσει 6-7 ώρες διατύπωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, λόγω του μεγάλου αριθμού προγραμματισμένων εκδηλώσεων. Σύμφωνα με τον ίδιο, Τραμπ και Πούτιν θα έχουν πρώτα μια κατ’ ιδίαν συνομιλία ενώ «φαίνεται τώρα ότι σε αυτή θα συμμετάσχουν και συνεργάτες τους».

«Στη συνέχεια, θα γίνουν διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιπροσωπειών, πιθανώς με τη μορφή ενός γεύματος εργασίας. Έπειτα, οι ηγέτες θα αποσυρθούν για κάποιο διάστημα και στη συνέχεια θα συγκεντρωθούν για μια κοινή συνέντευξη Τύπου (σημ. αυτό τελικώς δεν συνέβη). Γενικά, μπορεί κανείς να φανταστεί ότι, φυσικά, θα αφιερωθούν τουλάχιστον 6-7 ώρες σε αυτό», σημείωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου (τελικώς το πρόγραμμα άλλαξε). Ο Πεσκόφ είπε, επίσης, ότι περιμένει η συνάντηση «να είναι παραγωγική, ώστε να συζητηθεί η δυνατότητα διεξαγωγής τριμερούς συνόδου με τη συμμετοχή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι».

Όπως μεταδίδει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, ο Ρώσο ειδικός απεσταλμένος Κιρίλ Ντμιτριέφ, που βρίσκεται στην Αλάσκα, περιέγραψε «μαχητικό» το κλίμα πριν τις συνομιλίες. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι συνομιλίες θα περιλαμβάνουν συζητήσεις για τις ευρύτερες σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ, και όχι μόνο για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Την ημέρα των διαπραγματεύσεων, η Ρωσία «συνεχίζει να σκοτώνει» έγραψε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε ανάρτησή του στο Telegram, στην οποία απαρίθμησε τις επιθέσεις στις περιοχές Ντνιπροπετρόφσκ, Ζαπορίζια, Χερσόν και Ντόνετσκ της χώρας του. «Ο πόλεμος συνεχίζεται. Συνεχίζεται ακριβώς επειδή δεν υπάρχει όχι μόνο τάξη, αλλά και κανένα σημάδι ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Η Ουκρανία είναι έτοιμη να εργαστεί όσο το δυνατόν πιο παραγωγικά για να τερματιστεί ο πόλεμος. Ελπίζουμε σε μια ισχυρή αμερικανική θέση», πρόσθεσε. «Όλα θα εξαρτηθούν από αυτό».

Επικοινωνία Τραμπ-Λουκασένκο

Ο Τραμπ είχε τηλεφωνική επικοινωνία σήμερα με τον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, πιστό σύμμαχο του Πούτιν, λίγες ώρες πριν την πολυαναμενόμενη σύνοδο στην Αλάσκα. «Είχα μια εξαιρετική συνομιλία με τον αξιοσέβαστο πρόεδρο της Λευκορωσίας», δήλωσε ο Τραμπ σε ανάρτησή του ενώ ταξίδευε με το αμερικανικό προεδρικό αεροσκάφος προς το Άνκορατζ, τόπο συνάντησης με τον Ρώσο ομόλογό του

«Συζητήσαμε πολλά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της επίσκεψης του προέδρου Πούτιν στην Αλάσκα», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, τονίζοντας ότι «προσμένει να συναντήσει τον Λουκασένκο στο μέλλον». «Ο Λουκασένκο και ο Τραμπ είχαν τηλεφωνική συνομιλία», μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Λευκορωσίας, Belta. Ο Τραμπ σημείωσε ότι σκοπός της τηλεφωνικής επικοινωνίας ήταν να ευχαριστήσει τον Λουκασένκο για την απελευθέρωση 16 κρατουμένων και να παροτρύνει για την απελευθέρωση 1.300 ακόμη.

Αισιόδοξος εμφανίστηκε προηγουμένως ο Τραμπ σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους μέσα από το Air Force One, λέγοντας ότι μπορεί να προκύψει κάτι καλό από τη συνάντηση, ενώ αποκάλυψε ότι θα αφήσει την Ουκρανία να αποφασίσει για ανταλλαγές εδαφών με τη Ρωσία.

Ο Αμερικανός πρόεδρος επισήμανε ότι ο Πούτιν θεωρεί πως οι συνεχιζόμενες επιθέσεις κατά της Ουκρανίας «του δίνουν δύναμη». «Εγώ όμως πιστεύω ότι τον βλάπτουν», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Νομίζω ότι προσπαθούν να διαπραγματευτούν· στο μυαλό του [Πούτιν] αυτό τον βοηθά να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία. Στην πραγματικότητα όμως τον ζημιώνει… θα το συζητήσω μαζί του αργότερα», πρόσθεσε.

Ο Τραμπ σημείωσε ότι το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων «θα συζητηθεί» στην Αλάσκα. «Πρέπει όμως να αφήσω την Ουκρανία να πάρει την απόφαση. Πιστεύω ότι θα πάρουν τη σωστή απόφαση», συμπλήρωσε σχετικά με το θέμα που έχει ήδη προκαλέσει την αντίδραση του Κιέβου και την ΕΕ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε ακόμη ότι είναι πιθανό να υπάρξουν εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, κάτι που θεωρείται κρίσιμο για το Κίεβο και την Ευρώπη. Σε ερώτηση δημοσιογράφων, διευκρίνισε: «Ίσως, μαζί με την Ευρώπη και με άλλες χώρες. Όχι με τη μορφή του ΝΑΤΟ». «Δεν κάνουμε δουλειές μέχρι να λυθεί ο πόλεμος».

Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο εμπορικών συμφωνιών, ο Τραμπ υποστήριξε ότι ο Πούτιν θέλει να επωφεληθεί από την αμερικανική οικονομία και επιχειρηματικότητα. «Παρατηρώ ότι φέρνει πολλούς επιχειρηματίες από τη Ρωσία, και αυτό είναι καλό, μου αρέσει, γιατί θέλουν να κάνουν δουλειές. Αλλά δεν θα υπάρξουν δουλειές μέχρι να λύσουμε το ζήτημα του πολέμου, τόνισε.

Στην Αλάσκα οι Ρώσοι

Παρότι στο επίκεντρο της κρίσιμης συνάντησης βρίσκεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, «ηχηρή» είναι η απουσία του Βολοντίρ Ζελένσκι, ο οποίος προειδοποιήσει ότι αποφάσεις που θα ληφθούν ερήμην του θα είναι άνευ νοήματος.

«Η θέση της Μόσχας είναι σαφής και αδιαμφισβήτητη» δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, φορώντας φούτερ «ΕΣΣΔ», το οποίο έκλεψε την παράσταση και σχολιάστηκε εκτενώς. Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το CNN, o επικεφαλής της Ρωσικής διπλωματίας ήταν ντυμένος με ένα ασυνήθιστα casual ντύσιμο για έναν ανώτερο διπλωμάτη: ανοιχτό μπλε τζιν, μαύρο σακάκι και λευκό φούτερ με το έντονο σύμβολο «CCCP» — τα κυριλλικά γράμματα για τη Σοβιετική Ένωση, της οποίας η Ουκρανία ήταν κάποτε μέρος.

«Το μήνυμα παραπέμπει στην υποτιθέμενη “χρυσή εποχή” της Ρωσίας ως μεγάλη δύναμη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, κάτι σαν την εκδοχή του Κρεμλίνου για το “Make Russia Great Again” αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο.

Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων Κιρίλ Ντμιτρίεφ και ο υπουργός Οικονομικών Αντόν Σιλουάνοφ έφτασαν το βράδυ της Πέμπτης στο Άνκορατζ. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια μιας σύντομης συνομιλίας με Ρώσο δημοσιογράφο, ο Λαβρόφ ρωτήθηκε αν νιώθει άγχος ενόψει των συζητήσεων με την αμερικανική πλευρά. Με χαρακτηριστική ψυχραιμία ο Ρώσος ΥΠΕΞ, απάντησε με ερώτηση: «Τι είναι αυτό;» δείχνοντας ότι η έννοια του άγχους δεν τον αφορά.

Στις προσδοκίες από την επικείμενη συνάντηση στην Αλάσκα, όπου θα συμμετάσχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία αναφέρθηκε μεταξύ άλλων σε ανάρτησή του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Όπως δήλωσε, αναμένει σχετική έκθεση από τις υπηρεσίες πληροφοριών για τις προθέσεις της Μόσχας και τις προετοιμασίες της ενόψει της συνάντησης. «Το διακύβευμα είναι υψηλό. Το ουσιώδες είναι αυτή η συνάντηση να ανοίξει πραγματικό δρόμο για μια δίκαιη ειρήνη και ουσιαστική συζήτηση. Είναι ώρα να τελειώσει ο πόλεμος, και τα αναγκαία βήματα πρέπει να γίνουν από τη Ρωσία», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η Ουκρανία υπολογίζει στη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και παραμένει έτοιμη να εργαστεί με τη μέγιστη δυνατή παραγωγικότητα.

Ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος τέλεσε το πρωί δέηση στον ιδιωτικό ναό της Πατριαρχικής κατοικίας, απευθύνοντας έκκληση για ειρήνη και σταθερότητα στον κόσμο, ενόψει της συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών.

Η Χίλαρι Κλίντον, δήλωσε ότι το κλειδί στη σημερινή συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Ρώσο πρόεδρο στην Αλάσκα πρέπει να είναι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Μιλώντας στο podcast Raging Moderates, η Κλίντον τόνισε ότι γνωρίζει πως ο Τραμπ «θα ήθελε πολύ να λάβει το Νόμπελ Ειρήνης». Ωστόσο, όπως επισήμανε, μια τέτοια διάκριση θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο εάν επιτύχει να βάλει τέλος στον πόλεμο, με τρόπο που δεν θα αναγκάζει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη.