Εμφύλιος στην οικογένεια Άσαντ – Ο ρόλος της Άσμα

Μοιάζει να έχουν περάσει αιώνες από τότε που τα δυτικά Μίντια, μεταξύ των οποίων και η Vogue, εξυμνούσαν την “πρώτη κυρία” της Συρίας. Έξυπνη, υπέρκομψη, καλοαναθρεμμένη ήταν μόνο μερικά από τα επίθετα που υιοθετούσαν τα δεκάδες αφιερώματα για την Άσμα αλ-Άσαντ.

Οι δημοσιογράφοι που στέκονταν απέναντι της με τα κασετοφωνάκια τους ανοιχτά, δήλωναν εκ των υστέρων καταγοητευμένοι από μία μοντέρνα γυναίκα που δεν είχε να ζηλέψει τίποτα από μεγαλοστελέχη, γυναίκες πολιτικούς και όλες εκείνες που ξεχωρίζουν στους τομείς εργασίας τους με τον ζήλο και το δυναμισμό τους. Δεν άργησε, μάλιστα, να κερδίσει το προσωνύμιο “λαίδη D της Συρίας” και “τριαντάφυλλο της ερήμου”.

Τώρα πλέον, στην καλύτερη περίπτωση περιγράφεται σαν η “σιδηρά κυρία” της Συρίας, ή απλά η σύζυγος ενός “αιμοσταγούς τυράννου”. Εξαρτάται σε ποια πλευρά ανήκει κανείς: σ’ εκείνη που αντιμετωπίζει τον Άσαντ ως μονάρχη-δολοφόνο ή στην απέναντι: σ’ αυτή που του αναγνωρίζει τον αγώνα του για να διασφαλίζει την ενότητα της χώρας του και τη σταθερότητα σε μία περιοχή που πλήττεται από θρησκευτικούς πολέμους.

Όποια και αν είναι η οπτική του καθενός, η περίπτωση της Άσμα συνεχίζει να κεντρίζει το ενδιαφέρον του κοινού, παρ’ ότι μαίνεται ακόμα ο πολυετής εμφύλιος πόλεμος που έχει καταντήσει την πιο εξωστρεφή χώρα του Αραβικού Κόσμου σε κουρέλι του αλλοτινού εαυτού της. Μία αγορά ενός σπάνιου έργου τέχνης, και άρα ιδιαίτερα ακριβού, σε μία από τις απρόσιτες για τους κοινούς θνητούς δημοπρασίες, την επανάφερε στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Και αυτό επειδή γράφτηκε επιμόνως στα Μίντια ότι πίσω από κάποιον αγοραστή-βιτρίνα βρισκόταν εκείνη.

Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο ισχύει, επιβεβαιώνονται τα ήδη γνωστά ακριβά της γούστα. Χωρίς αμφιβολία, όμως, η στιγμή μόνο ιδανική δεν φαντάζει για τέτοια γούστα. Εκατομμύρια κάτοικοι της Συρίας έχουν εξαναγκαστεί στην προσφυγιά και ό,τι αυτή συνεπάγεται, ενώ και όσοι έχουν παραμείνει στη χώρα τους συχνά στερούνται και τα τελείως απαραίτητα.

Οι σχέσεις με την πεθερά

Ένα, όμως, ακόμα γεγονός, την επαναφέρει στην επικαιρότητα κι αυτό δεν είναι άλλο από την μέχρι σήμερα άγνωστη σχέση με την πεθερά της. Τη μητέρα, δηλαδή, του συζύγου της και κατά γενική ομολογία σιωπηλή Ανίσα, σύζυγο του Χαφέζ αλ Άσαντ, ιδρυτή της “δυναστείας”. Αυτή ήταν που αμέσως μετά τους εορτασμούς του γάμου του ζεύγους, είχε εξομολογηθεί στον γιό της ότι το ένστικτό της δεν της επέτρεπε να χαρεί με τη χαρά του.

Για την ακρίβεια, πίστευε ότι ο γιός της είχε κάνει το μεγαλύτερο λάθος της ζωής του, το οποίο στο μέλλον ίσως και να του στοίχιζε ακόμα και την εξουσία. Η Ανίσα θεωρούσε τη νύφη της μία ξένη. Μία καλοαναθρεμμένη γυναίκα της Βρετανίας που δεν είχε ιδέα από τα ήθη και τα έθιμα της χώρας καταγωγής της. Πράγματι, η Άσμα μετά βίας μιλούσε αραβικά, ενώ η γλώσσα που χρησιμοποιούσε στο σπίτι, στον σύζυγο, στα παιδιά της και στους συνεργάτες της είναι τα αγγλικά, τα οποία μιλούσε με έντονη βρετανική προφορά. Εξάλλου, εκεί είχε γεννηθεί, μεγαλώσει, σπουδάσει και εργαστεί. Η πεθερά την αμφισβητούσε ακόμα και την περίοδο που η νύφη της έδειχνε σε δημοσκοπήσεις να βελτιώνει το πολιτικό προφίλ του γιού της Μπασάρ αλ Άσαντ.

Προφανώς έπαιζε ρόλο το γεγονός ότι η μητέρα του Άσαντ έβλεπε με ανησυχία την επιρροή που ασκούσε η νύφη της στον γιό της σε κρατικά ζητήματα. Νύφη και πεθερά μετά βίας αντάλλασσαν κουβέντες στα υποχρεωτικά οικογενειακά γεύματα και συγκεντρώσεις, στις οποίες από ένα σημείο και μετά η μία απέφευγε την άλλη, όπως ο διάολος το λιβάνι. Η κόντρα των δύο γυναικών, πότε παρασκηνιακή και πότε να ξεχειλίζει και να γίνεται ορατή, συνεχίστηκε μέχρι τον θάνατο της Ανίσα το 2016. Ακόμα και στο νεκροκρέβατό της κατηγόρησε τη νύφη της ότι αυτή ήταν που αποξένωσε τον γιο της από τον λαό του, βάζοντας βόμβα στα θεμέλια της δυναστείας Άσαντ που κυβερνά τη Συρία με σιδερένια γροθιά.

Κόντρα με τον ξάδελφο

Ακόμα και σήμερα που η Άσμα δεν έχει ανταγωνισμό από την εκλιπούσα πεθερά της, εισπράττει την εχθρότητα από άλλα μέλη της οικογένειας. Ένας από αυτούς είναι ο πρώτος ξάδελφος του συζύγου της Ράμι Μαχλούφ. Εξαρχής, λέγεται, ότι δεν τον συμπάθησε. Ο Μαχλούφ είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Συρία. Υπολογίζεται ότι προπολεμικά ο όμιλος που οικοδόμησε με πυρήνα την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας SyriaTel, έλεγχε έως και το 60% της ταχέως αποκρατικοποιημένης συριακής οικονομίας.

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο συγγενών είναι πλέον ανύπαρκτες. Ο Ραμί προέβη σε κάτι πρωτοφανές. Δημοσιοποίησε με δύο video στα social media το ρήγμα, μην παραλείποντας να κατηγορήσει την “πρώτη κυρία”. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Μαχλούφ έφτασε στα άκρα, επειδή ο πρόεδρος απαιτεί από αυτόν ένα τεράστιο ποσό για τις ανάγκες του κράτους. Έριδες έχουν δηλητηριάσει και τις σχέσεις των δύο αδελφών του προέδρου.

Ο Μάχερ, διοικητής της επίλεκτης προεδρικής φρουράς και της τέταρτης μεραρχίας, όπως και η χαρισματική της οικογένειας, η Μπούσρα, έχουν αποξενωθεί από την οικογένειά του αδελφού τους Μπασάρ, χωρίς να είναι σαφές εάν η πραγματική αιτία είναι η νύφη ή απλώς η νύφη είναι μία βολική αφορμή.