Εμπόδιο η Ταϊβάν στα σχέδια του ΠΟΥ για παγκόσμια απάντηση στην πανδημία

Μια διεθνή απάντηση στην πανδημία αναζητά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), οι 194 χώρες μέλη του οποίου συνεδριάζουν, για πρώτη φορά στην ιστορία του Οργανισμού, μέσω τηλεδιάσκεψης. Η συνεδρίαση γίνεται εν μέσω της διένεξης Ουάσιγκτον-Πεκίνου για τους χειρισμούς στην εξάπλωση του νέου κορωνοϊού, στην οποία οι Αμερικανοί εμπλέκουν και τον ΠΟΥ, κατηγορώντας τον για ευνοϊκή στάση έναντι της Κίνας.

Στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, το όργανο του Οργανισμού που λαμβάνει αποφάσεις, αναμένεται να μιλήσουν πολλοί ηγέτες κρατών και υπουργοί, οι οποίοι θα πρέπει να κινηθούν ανάμεσα στη σινοαμερικανική διένεξη και το “αγκάθι” που λέγεται Ταϊβάν. Στόχος τους είναι να καταλήξουν σε μια ομόφωνη, όπως επιθυμούν συμφωνία για τον παγκόσμιο συντονισμό της δράσης ενάντια στον νέο κορωνοϊό.

Ο “πόλεμος του εμβολίου”, η πρόσβαση σε αυτό όταν ανακαλυφθεί και οι αμερικανικές κατηγορίες προς την Κίνα για απόπειρα υποκλοπής τεχνογνωσίας σκιάζουν την συνέλευση, συνεκτικός κρίκος της οποίας είναι το σχέδιο απόφασης που κατάρτησε και κατέθεσε η ΕΕ. Το σχέδιο αυτό ζητά να ξεκινήσουν αμέσως οι διαδικασίες εκτίμησης της κατάστασης και να εξεταστεί η διεθνής υγειονομική απάντηση, καθώς και τα μέτρα που έλαβε ο ΠΟΥ για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Το σχέδιο της ΕΕ

Το σχέδιο της ΕΕ, επί του οποίου υπάρχει μια άτυπη συμφωνία για ομόφωνη έγκρισή του, ζητά επίσης την συνεργασία του ΠΟΥ με τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων και τον Οργανισμό Τροφίμων, προκειμένου να εντοπιστεί η «ζωονοτική προέλευση» του ιού (η προέλευσή του δηλαδή από τα ζώα) και να καθοριστεί «η οδός μέσω της οποίας πέρασε στον ανθρώπινο πληθυσμό».

Σημαντικό είναι και το τμήμα του σχεδίου, το οποίο αναφέρεται στην «παγκόσμια, άμεση και ίση πρόσβαση σε όλα τα προϊόντα που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση της πανδημίας». Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο, την ώρα που ο “πόλεμος του εμβολίου” είναι σε εξέλιξη και έχουν ήδη διαγραφεί τάσεις για επιλεκτική διάθεση, όταν αυτό βρεθεί. Το σχέδιο της ΕΕ κάνει λόγο για “παγκόσμιο δημόσιο αγαθό” και υπογραμμίζει τον ρόλο του εμβολιασμού στην ανάσχεση και την εξάλειψη της Covid-19.

Η προσέγγιση αυτή είναι αναγκαία και για τα υπόλοιπα προστατευτικά μέσα, καθώς ένα, κατά πολλούς αναμενόμενο, δεύτερο κύμα έξαρσης της πανδημίας μπορεί να ξαναφέρει στο προσκήνιο τα τραγελαφικά εν μέσω πανικού περιστατικά απόκρυψης και κατάσχεσης μασκών και υγειονομικού υλικού. Το βασικότερο, ωστόσο, είναι το εμβόλιο και η πρόσβαση σε αυτό.

Κόντρα Ουάσιγκτον-Πεκίνου

Η Ουάσιγκτον δεν κατηγορεί όμως το Πεκίνο μόνο για απόπειρα υποκλοπής της έρευνας για το εμβόλιο, για την οποία ο Τραμπ απείλησε να διακόψει κάθε σχέση με την Κίνα. Υποστηρίζει παραλλήλως, ότι το Πεκίνο απέκρυψε στοιχεία σχετικά με τη διάδοση του ιού και στοχοποιεί το Ιολογικό Ινστιτούτο της Ουχάν, της πόλης απ’ όπου ξεκίνησε η επιδημία, ως υπεύθυνο ακόμη και για την “παρασκευή” του ιού.

Από τη στιγμή μάλιστα που ο Ρεπουμπλικάνος άλλαξε την ατζέντα της προεκλογικής εκστρατείας και έβαλε την σινοαμερικανική διένεξη σε πρώτο πλάνο, οι κατηγορίες αυτές πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας. Η κόντρα  συμπαρέσυρε και τον ΠΟΥ, την αμερικανική χρηματοδότηση του οποίου έχει διακόψει ο Τραμπ, ενώ κρατάει ανενεργό, περίπου δύο μήνες τώρα, ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την πανδημία.

Τις τελευταίες ημέρες ο Αμερικανός πρόεδρος άφησε βέβαια ανοιχτό το ενδεχόμενο για μια μερική επανενεργοποίηση την χρηματοδότησης του ΠΟΥ από τις ΗΠΑ, η ένταση, ωστόσο, παραμένει ενεργή, δυσκολεύοντας μια ουσιαστική σύγκλιση στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας.

Και στο βάθος Ταϊβάν

Οι ΗΠΑ και η Αυστραλία ζητούν την διεξαγωγή έρευνας για τις συνθήκες διάδοσης του κορωνοϊού, το Πεκίνο δέχεται μεν, αλλά αρνείται τις αμερικανικές κατηγορίες και η Ουάσιγκτον επανέρχεται μέσω Ταϊβάν και ΠΟΥ.

Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι ο Οργανισμός αγνόησε μια «έγκαιρη προειδοποίηση» από την Ταϊβάν σχετικά με την σοβαρότητα της κατάστασης, κάτι που διαψεύδει ο ΠΟΥ. Με την στήριξη και άλλων χωρών, ωστόσο, οι ΗΠΑ ζήτησαν από τον Οργανισμό να καλέσει και την Ταϊπέι στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, κάτι για το οποίο αντιδρά έντονα η Κίνα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ταϊβάν είχε καθεστώς παρατηρητή στον Οργανισμό, αλλά αποκλείστηκε από αυτό το 2016, όταν ανήλθε στην προεδρία η Τσάι Ινγκ- ουέν, η οποία δεν αποδέχεται ότι το νησί ανήκει στην Κίνα. Ήδη από τις αρχές Απριλίου οι σχέσεις της με τον ΠΟΥ ήταν όμως τεταμένες, καθώς η Ταϊπέι κατηγορούσε τον Οργανισμό ότι “παίζει με τις λέξεις” σε ότι αφορά τον τρόπο μετάδοσης της COVID-19, μεταξύ των ανθρώπων.

Η προσπάθεια των Αμερικανών να βάλουν από το παράθυρο την Ταϊβάν στον ΠΟΥ, με το αίτημά τους να προσκληθεί στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας και να παρουσιάσει τις θέσεις που είχε διατυπώσει σχετικά με την διάδοση του ιού, προσκρούει στην αντίσταση του Πεκίνου. Από την άλλη ο Οργανισμός διατείνεται ότι μόνο τα κράτη μέλη του μπορούν να αποφασίσουν αν θα δεχθούν η όχι την Ταϊπέι και αυτό που μένει είναι εάν τελικά θα τεθεί το θέμα σε ψηφοφορία. Μια ψηφοφορία που ενέχει όμως τον κίνδυνο, να μην υπάρξει τελικά ομοφωνία επί του σχεδίου για την παγκόσμια αντίδραση απέναντι στην πανδημία.