Ένα βήμα πριν το χάος το Πακιστάν – Στον δρόμο ο στρατός

Ο στρατός έκανε ακόμα μία φορά την εμφάνιση του στους δρόμους του Πακιστάν, με την κυβέρνηση να καλεί δυνάμεις του στρατού να αναπτυχθούν γύρω από σημαντικά κυβερνητικά κτίρια (μεταξύ των οποίων το Συνταγματικό Δικαστήριο) εν μέσω της σοβαρής πολιτικής κρίσης που εξακολουθεί να μαίνεται στην χώρα.

Ο αποποπεμφθείς πρωθυπουργός Ίμραν Χαν (με συνθήκες που παρουσιάζουν κάποιες αναλογίες με την Αποστασία του 1965) συνεχίζει τον “ανένδοτο” αγώνα του. Οργανώνει πολυπληθείς διαδηλώσεις υποστηρικτών του, όπου σε ορισμένες μάλιστα σημειώνονται συγκρούσεις με την αστυνομία και καλεί την κυβέρνηση του διορισμένου πρωθυπουργού Σεμπχάζ Σαρίφ να προκηρύξει εκλογές.

Αυτό εξάλλου είχε συμφωνήσει και ο Χαν με τον στρατό στις αρχές του περασμένου Απριλίου, λίγο μετά την ακύρωση από τον πρόεδρο της πακιστανικής Βουλής (συμμάχου του Χαν) της συζήτησης για την ψήφο εμπιστοσύνης που είχε ζητήσει η πακιστανική αντιπολίτευση. Τα κατεστημένα (και βαθύτατα διεφθαρμένα) κόμματα Μουσουλμανική Ένωση και Λαϊκό Κόμμα είχαν προηγουμένως έρθει σε συμφωνία με ανεξάρτητους βουλευτές που υποστήριζαν τον Χαν και είχαν αποφασίσει να τον εγκαταλείψουν.

Τότε, η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, στην πρώτη παρέμβαση της από το ξέσπασμα της πολιτικής κρίσης, έθεσε στον Χαν τις εξής επιλογές: Να επιτρέψει την ψηφοφορία της πρότασης μομφής, να παραιτηθεί, ή να προκηρύξει εκλογές. Γνωρίζοντας πως παραμένει δημοφιλής, ειδικά στις τάξεις της νεολαίας, ο Χαν επέλεξε την οδό των εκλογών. Δεν υπολόγιζε όμως στο Συνταγματικό Δικαστήριο που έκρινε αντισυνταγματική την προγραμματισμένη διάλυση της Βουλής, πριν διενεργηθεί η ψηφοφορία για την πρόταση μομφής. Τελικώς αυτή πραγματοποιήθηκε στις 10 Απριλίου και ο Χαν έπαυσε να είναι πρωθυπουργός. Η Βουλή διόρισε πρωθυπουργό έναν εκ των ηγετών της αντιπολίτευσης των Σεμπχάζ Σαρίφ.

Μέχρι τέλους το πάει ο Χαν

Ο Χαν, ο πρώην αστέρας του κρίκετ και γνωστός playboy που έγινε πρωθυπουργός με την παρασκηνιακή υποστήριξη του στρατού, έχει ξεκινήσει “διμέτωπο” κατά του κατεστημένου (μεταξύ άλλων και των ενόπλων δυνάμεων) αλλά και κατά των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατηγορεί  την Ουάσιγκτον πως ήταν αυτή που κίνησε τα νήματα της ανατροπής του, λόγω των στενών δεσμών του με την Μόσχα.

Ο Χαν απέρριψε τις πιέσεις των Αμερικανών να ακυρώσει την επίσκεψη του στην Μόσχα, που πραγματοποιήθηκε λίγα 24ωρα μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία. Ο ίδιος θεωρεί ότι πλήρωσε αυτήν του την επιλογή, επικαλούμενος έγγραφο με την δημοσιοποιημένη επικοινωνία Αμερικανού αξιωματούχου και του πρεσβευτή του Πακιστάν στις ΗΠΑ, στην οποία ζητούνταν να κινηθούν οι διαδικασίες για την καθαίρεση του Χαν.

Από τότε ο Χαν ξεκίνησε να οργανώνει αντιαμερικανικές διαδηλώσεις οπαδών του, στις οποίες συμμετείχαν ακόμα και υπουργοί του, κλιμακώνοντας την αντιαμερικανική του ρητορική. Όμως η δήλωση του επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, ότι ο στρατός υποστηρίζει τις «εξαιρετικές σχέσεις με τις ΗΠΑ» (που έχουν τις καταβολές της από τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και γνώρισαν από την 11η Σεπτεμβρίου πολλές διακυμάνσεις) ήταν η πρώτη απόδειξη ότι είχε πλέον αρχίσει να αποστασιοποιείται από τον μέχρι πρότινος εκλεκτό του.

Επιπλέον, ο “ανένδοτος αγώνας” του Χαν δεν έχει διεθνείς υποστηρικτές. Μάλιστα, η “πρώτη μαχαιριά” ήρθε από τον “αδελφό” του, τον Ερντογάν, ο οποίος έσπευσε να συγχαρεί τον νέο πρωθυπουργό Σεμπχάζ Σαρίφ. Ίσως να μην αποτελεί και έκπληξη καθώς ο Σαρίφ είχε δηλώσει παλαιότερα πως «οι εχθροί της Τουρκίας είναι και εχθροί του Πακιστάν»! Πρόκειται για έναν από τους πιο πλούσιους επιχειρηματίες του Πακιστάν, που έχει πολλές business και με την οικογένεια Ερντογάν, σε σημείο που οδήγησε στον εξοβελισμό του Ιμπραχήμ Καραγκιούλ από την Yeni Safak, όταν σκόπευε να δημοσιεύσει ένα άρθρο για το «αμερικανικό πραξικόπημα» στο Πακιστάν!

Τρέμει τα χειρότερα το Πακιστάν

H δεύτερη ήρθε από την Σαουδική Αραβία, αν και αυτή ήταν μάλλον αναμενόμενη. Η οικογένεια Σαρίφ έχει στενούς δεσμούς με το βασίλειο εδώ και δεκαετίες, ενώ ο Χαν είχε “μπει” στο μάτι του Ριάντ, λόγω και των σχέσεων του με το Ιράν. Με τον Ερντογάν να επιδιώκει να κλείσει τα μέτωπα του με τον αραβικό κόσμο, μάλλον ο Σαρίφ του είναι πιο χρήσιμος από τον Χαν που δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις με τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν. Στον αντίποδα, ο πρίγκηπας διάδοχος υποδέχτηκε θερμά τον πρωθυπουργό Σαρίφ στο βασίλειο, υπογράφοντας άμεσα ένα πετρελαϊκό δάνειο προς το Πακιστάν, στην προσπάθεια του Ισλαμαμπάντ να αποφύγει να συνάψει δάνειο με το ΔΝΤ.

Κάτι που τελικώς δεν αποφεύχθηκε, καθώς ο Σαρίφ υποχρεώθηκε να ζητήσει δάνειο και από το ΔΝΤ, καταλήγοντας σε ένα σκληρό πακέτο μέτρων, που μεταξύ άλλων προβλέπει την αύξηση της τιμής των καυσίμων, κατά 20%! Προηγουμένως η πακιστανική κυβέρνηση ανακοίνωσε το πάγωμα μιας σειράς εισαγωγών, μεταξύ άλλων των αυτοκινήτων, των κινητών τηλεφώνων και των καλλυντικών, σε μία προσπάθεια της να συγκρατήσει το έλλειμα. Με την Σρι Λάνκα να αντιμετωπίζει μία βίαιη και τυφλή εξέγερση λόγω του πληθωρισμού και της έλλειψης των ειδών πρώτης ανάγκης, το Πακιστάν έχει λόγους να φοβάται τα χειρότερα.

Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε πως τα συγκεκριμένα μέτρα είναι “βούτυρο στο ψωμί” του Χαν. Ο πρώην πρωθυπουργός μοιάζει αποφασισμένος να πάει μέχρι τέλους τον “ανένδοτο αγώνα” που ξεκίνησε, δοκιμάζοντας ακόμα και την υπομονή των ενόπλων δυνάμεων, που αποτελούν την πραγματική εξουσία στο Πακιστάν. Μία χώρα όπου κανένας πρωθυπουργός στην ιστορία της δεν έχει κατάφερε να ολοκληρώσει ομαλά την θητεία του και έχει ιστορικό πραξικοπημάτων.