Πολεμική ένταση στον Λίβανο – Σε συμφωνία κατέληξαν Χαμάς-Φατάχ

Το βράδυ της Δευτέρας ο ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως έπληξε δεκάδες «στόχους», θέσεις του σιιτικού κινήματος Χεζμπολά, σε διάφορους τομείς του Λιβάνου, ιδίως «εξέδρες εκτόξευσης» ρουκετών και «τρομοκρατικές υποδομές».

Το λιβανικό υπουργείο Υγείας ανέφερε πως οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί είχαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πέντε άνθρωποι στο χωριό Χαρίς και άλλοι τέσσερις στο χωριό Ταλούσα. Και τα δύο βρίσκονται στον νότο.

Προηγουμένως, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε «σοβαρή παραβίαση» της συμφωνίας τα πυρά του σιιτικού κινήματος, που πρόσκειται στο Ιράν, προς την κατεύθυνση διεκδικούμενης ζώνης, στα όρια του Λιβάνου και του τμήματος του συριακού υψιπέδου του Γκολάν που έχει καταλάβει και προσαρτήσει το Ισραήλ υποσχόμενος ότι θα ανταποδιδόταν «δυνατά».

Παράλληλα η διπλωματία των ΗΠΑ, του κυριότερου συμμάχου του Ισραήλ σε διεθνές επίπεδο, διαβεβαίωσε πως η ανακωχή που τέθηκε σε ισχύ την 27η Νοεμβρίου εφαρμόζεται και ότι εξετάζει τις καταγγελίες των δυο πλευρών για παραβιάσεις της. «Η κατάπαυση του πυρός εφαρμόζεται», είπε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Μάθιου Μίλερ, καλώντας να μην «τονίζονται υπέρ του δέοντος» οι παραβιάσεις της συμφωνίας που είναι κατ’ αυτόν «φυσικό» να καταγράφονται.

Νωρίτερα, ο πρόεδρος του λιβανικού κοινοβουλίου Ναμπί Μπέρι, σύμμαχος της Χεζμπολά, που διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία εξ ονόματός της, κατήγγειλε πως το Ισραήλ παραβίασε «τουλάχιστον 54 φορές» την εκεχειρία.

Ο κ. Μπέρι κάλεσε την επιτροπή που είναι επιφορτισμένη με την επίβλεψη της εφαρμογής της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός -μέλη της είναι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γαλλία- να «ενεργήσει επειγόντως» και να «υποχρεώσει το Ισραήλ να σταματήσει τις παραβιάσεις του και να αποσυρθεί» από το λιβανικό έδαφος.

Ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν-Νοέλ Μπαρό από την πλευρά του υπογράμμισε στον ισραηλινό ομόλογό του Γεδεών Σάαρ χθες την «ανάγκη όλα τα μέρη να τηρήσουν την κατάπαυση του πυρός» κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής τους, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου των υπηρεσιών του στο Κε ντ’ Ορσέ.

Ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ απέρριψε την κατηγορία πως ο ισραηλινός στρατός παραβιάζει τη συμφωνία. «Τουναντίον! Το Ισραήλ επιβάλλει την τήρησή της» ανταποδίδοντας «τις παραβιάσεις της Χεζμπολά που απαιτούν άμεση δράση», ανέφερε.

Η Χεζμπολά ανακοίνωσε πως άνοιξε πυρ εναντίον ισραηλινής θέσης στους «κατεχόμενους λόγους του Κφαρ Σούμπα», περιοχή υπό κατοχή του ισραηλινού στρατού αυτή τη στιγμή. Επρόκειτο για την «πρώτη αμυντική ανταπόδοση» στις «παραβιάσεις» της συμφωνίας από πλευράς Ισραήλ, πρόσθεσε. Ο ισραηλινός στρατός έκανε λόγο για «δυο βλήματα» που δεν προκάλεσαν τραυματισμούς.

Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς υποσχέθηκε «σθεναρή ανταπόδοση» στα πυρά της Χεζμπολά, που στοχοποίησε κατ’ αυτόν «βάση του στρατού». Το Ισραήλ έχει βομβαρδίσει επανειλημμένα τον Λίβανο μετά την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας ανακωχής. Ως χθες, η Χεζμπολά δεν είχε ανακοινώσει καμία ανταπόδοση.

Χάρη στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, έμποροι στη Βηρυτό προσπαθούσαν να επιδιορθώσουν ζημιές και να ανοίξουν ξανά τα καταστήματά τους χθες.

«Ξανάνοιξα το μαγαζί μου σήμερα, τα οργανώνουμε και τα αποκαθιστούμε όλα, βάζουμε τα εμπορεύματά μας στις θέσεις τους και ξαναρχίζουμε από το μηδέν», είπε ο Αλί Κίμα Ζάιτερ, ιδιοκτήτης εμπορικού καταστήματος στη λιβανική πρωτεύουσα.

Ο Μοχάμαντ Γιασίν, ιδιοκτήτης αρτοποιείου, βρήκε το κατάστημά του να έχει υποστεί «ελαφριά ζημιά από βομβαρδισμό σε κοντινή απόσταση». «Επιδιόρθωσα τις ζημιές τις τελευταίες τέσσερις ημέρες και, θεού θέλοντος, αύριο (σ.σ. σήμερα Τρίτη) θα ανοίξουμε ξανά», είπε.

Χθες από το Ριάντ, όπου έκανε επίσκεψη, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, κι ο οικοδεσπότης του, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ανέφεραν πως «συνεχίζουν τις διπλωματικές προσπάθειες για να εδραιωθεί η κατάπαυση του πυρός» στον Λίβανο και κάλεσαν να «διεξαχθούν προεδρικές εκλογές στον Λίβανο με σκοπό (…) να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας», σημείωσε το Ελιζέ σε ανακοίνωσή του.

Ισραηλινό drone στοχοποίησε χθες λιβανική στρατιωτική θέση στη Χερμέλ, στην κοιλάδα Μπεκάα (ανατολικά), μακριά από τα σύνορα με το Ισραήλ, τραυματίζοντας έναν στρατιωτικό, σύμφωνα με τις λιβανικές ένοπλες δυνάμεις.

Άνδρας σκοτώθηκε σε πλήγμα ισραηλινού drone στο χωριό Μαρτζαγιούν, κοντά στη μεθόριο, ανέφερε το λιβανικό υπουργείο Υγείας. Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε πως έβαλε νωρίτερα στο στόχαστρό του «στρατιωτικά οχήματα κοντά σε εγκατάσταση κατασκευής πυραύλων της Χεζμπολά στην Μπεκάα».

Η συμφωνία

Πρόσθεσε πως έπληξε «στρατιωτικές εγκαταστάσεις κοντά σε σημεία διέλευσης στα σύνορα Συρίας-Λιβάνου που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολά για να περνά κρυφά όπλα από τη Συρία στον Λίβανο» στην περιοχή της Χερμέλ και βομβάρδισε τοποθεσίες αντιδρώντας σε κινήσεις «τρομοκρατών της Χεζμπολά» στον νότο.

Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, που θεωρητικά έβαλε τέλος στους δυο μήνες ανοικτού πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και το Χεζμπολά, προβλέπει την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη λιβανική επικράτεια εντός 60 ημερών. Ισραηλινές μονάδες μπήκαν στον Λίβανο την 30ή Σεπτεμβρίου, μια εβδομάδα αφού εξαπολύθηκε εκστρατεία εντατικών αεροπορικών βομβαρδισμών εναντίον της Χεζμπολά.

Το ισχυρό σιιτικό κίνημα υποχρεούται από την πλευρά του να αναδιπλωθεί βόρεια του ποταμού Λιτάνι, περίπου τριάντα χιλιόμετρα από τα σύνορα, και να διαλύσει στρατιωτικές υποδομές της στον νότιο Λίβανο.

Την παραμονή της έναρξης εφαρμογής της συμφωνίας, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου προειδοποίησε πως ο στρατός του θα διατηρούσε «απόλυτη ελευθερία δράσης» στον Λίβανο σε περίπτωση «που η Χεζμπολά παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας κι αποπειραθεί να επανεξοπλιστεί».

Την 8η Οκτωβρίου 2023 η Χεζμπολά άνοιξε μέτωπο με το Ισραήλ προκειμένου να υποστηρίξει τη Χαμάς, σύμμαχό της, την επομένη της άνευ προηγουμένου εφόδου του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας, που υπήρξε έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, που συνεχίζεται για 424η ημέρα.

Ο ισραηλινός στρατός διέταξε χθες Δευτέρα τον παλαιστινιακό πληθυσμό να απομακρυνθεί εσπευσμένα από περιοχές στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, στη Χαν Γιούνις, αφήνοντας να εννοηθεί πως ετοιμάζεται για νέα επιχείρηση εκεί.

Φατάχ-Χαμάς

Στο μέτωπό της Γάζας, εκπρόσωποι του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς και της Φάταχ, του κόμματος του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, συμφώνησαν να σχηματίσουν μια επιτροπή για τη διακυβέρνηση της Λωρίδας της Γάζας μετά τον πόλεμο, έγινε γνωστό σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο από διαπραγματευτές και των δύο πλευρών.

Έπειτα από συζητήσεις στο Κάιρο υπό την αιγίδα των αιγυπτιακών αρχών, οι δυο παλαιστινιακές παρατάξεις ενέκριναν ένα σχέδιο συμφωνίας που πρέπει να επικυρωθεί με προεδρικό διάταγμα του Αμπάς, σύμφωνα με ένα μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας της Χαμάς και ένα άλλο της Φάταχ.

Ωστόσο, στη Ραμάλα, την έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, το σχέδιο απορρίφθηκε από τον Τζιμπρίλ Ρατζούμπ, τον ισχυρό γενικό γραμματέα της Φάταχ, ο οποίος βλέπει σε αυτό έναν παράγοντα “διχασμού” των Παλαιστινίων. “Θέλουμε μια κυβέρνηση, έναν μηχανισμό ασφαλείας και μια πολιτική. Κάθε συζήτηση ή προσπάθεια εκτός αυτού του πλαισίου είναι λάθος”, είπε στους δημοσιογράφους.

Κατά την άποψή του, είναι ουσιαστικό να “προστατευτούν” οι παλαιστινιακοί θεσμοί όπως η Παλαιστινιακή Αρχή παρά να “σχηματιστούν χωριστές επιτροπές εδώ και εκεί διακριτές μεταξύ της Λωρίδας της Γάζας και της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης. “Δεν θα συμμετάσχουμε σε κανένα διάβημα που ενισχύει τον διχασμό ή συμμορφώνεται με τη βούληση του Μπενιαμίν Νετανιάχου”, του Ισραηλινού πρωθυπουργού.

Σύμφωνα με το κείμενο του σχεδίου που είδε το Γαλλικό Πρακτορείο, η επιτροπή, που πρόκειται να συγκροτηθεί από δέκα έως δεκαπέντε προσωπικότητες που δεν έχουν σχέση με το ένα ή το άλλο κίνημα, θα είναι αρμόδια για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την ανθρωπιστική βοήθεια, την εκπαίδευση, την υγεία, την οικονομία και την ανοικοδόμηση, σε συντονισμό με την κυβέρνηση της Παλαιστινιακής Αρχής στη Ραμάλα.

Η επιτροπή θα είναι επίσης αρμόδια για τη διοίκηση του παλαιστινιακού τμήματος του σημείου διέλευσης της Ράφα μεταξύ της Λωρίδας της Γάζας και της Αιγύπτου, της μοναδικής πύλης που έχει ο μικρός θύλακας προς μια χώρα εκτός του Ισραήλ. Η εκτελεστική επιτροπή της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), όπου κυριαρχεί η Φάταχ αλλά στην οποία δεν ανήκει η Χαμάς, αναμένεται να συνεδριάσει σήμερα το βράδυ, σύμφωνα με ένα από τα μέλη της, και μπορεί να αποφασίσει εάν θα αποδεχτεί ή όχι τη συμφωνία του Καΐρου.

“Πώς θα εφαρμοστεί αυτή η συμφωνία όταν το Ισραήλ ελέγχει στρατιωτικά τη Γάζα;” διερωτάται ο Γάσαν Χατίμπ, Παλαιστίνιος αναλυτής και πρώην μέλος της κυβέρνησης.

Αυτός ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπίρζεϊτ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη τονίζει ότι οι ισραηλινές αρχές δεν έχουν ακόμη αντιδράσει, παρόλο που καταλαμβάνουν εκ νέου τη Λωρίδα της Γάζας και ελέγχουν όλα τα σημεία πρόσβασης στον μικρό θύλακα. “Εάν η συμφωνία αυτή εφαρμοστεί, θα αποδεσμεύσει το Ισραήλ από τις υποχρεώσεις του ως κατακτητή”, είπε ο Χατίμπ.

Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023 μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς, κατά την οποία σκοτώθηκαν 1.208 άνθρωποι στην ισραηλινή πλευρά, κυρίως άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα στοιχεία και περιλαμβάνει τους ομήρους που έχασαν τη ζωή τους ενώ κρατούνταν αιχμάλωτοι.

Η ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία αντιποίνων στη Λωρίδα της Γάζας μετρά τουλάχιστον 44.502 νεκρούς, κυρίως αμάχους, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς για τη Γάζα, που κρίνονται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.