Ένταση στη Βαλτική – Στροφή Λουκασένκο στον Πούτιν με βολές κατά του ΝΑΤΟ  

Αντιμέτωπος με τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην ιστορία της Λευκορωσίας είναι ο πρόεδρος Λουκασένκο, ο οποίος επικράτησε με ποσοστό 80% στις εκλογές της περασμένης Κυριακής, εν μέσω καταγγελιών για νοθεία. Η ηγέτης της αντιπολίτευσης ανακήρυξε επίσης τη νίκη της και διέφυγε στο εξωτερικό, ενώ ο Λουκασένκο αποδίδει τις κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας σε ξένο δάχτυλο και καταγγέλλει συγκέντρωση νατοϊκών στρατευμάτων στα σύνορα της χώρας. Το ΝΑΤΟ διαψεύδει, ο Πούτιν, ωστόσο, υπόσχεται βοήθεια και κοινή δράση.

Σήμερα, έβδομη συνεχόμενη ημέρα των διαδηλώσεων, στην διάρκεια των οποίων δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, δεκάδες χιλιάδες πολίτες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της κυριότερης αντιπάλου του Αλεξάντερ Λουκασένκο, της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, και βγήκαν πάλι στους δρόμους, ζητώντας την παραίτησή του και νέες εκλογές.

Με κεντρικά συνθήματα “Δικαιοσύνη!” και “Φύγε!”, οι διαδηλωτές, οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των οποίων παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις, αφού διέσχισαν τη λεωφόρο της Ανεξαρτησίας, στο Μινσκ, συγκεντρώθηκαν γύρω από το μνημείο για τα θύματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγη ώρα νωρίτερα, ο Λουκασένκο, ο οποίος  βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 26 χρόνια, εμφανίστηκε ενώπιον χιλιάδων υποστηρικτών του, από τους οποίους ζήτησε να υπερασπιστούν την ανεξαρτησία της χώρας και κατηγόρησε το ΝΑΤΟ, ότι συγκεντρώνει δυνάμεις στα δυτικά σύνορά της.

Λουκασένκο κατά ΝΑΤΟ

«Η ηγεσία του ΝΑΤΟ μας ζητά να διεξάγουμε νέες εκλογές. Αν υποκύψουμε στις επιθυμίες τους, θα πεθάνουμε ως κράτος» είπε ο αμφισβητούμενος από την αντιπολίτευση πρόεδρος, απευθυνόμενος προς το πλήθος. Υποστήριξε επίσης ότι νατοϊκά άρματα και αεροσκάφη έχουν αναπτυχθεί σε απόσταση 15 λεπτών από τα δυτικά σύνορα της Λευκορωσίας. Παραλλήλως, επέκρινε τις γειτονικές χώρες (Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία και Ουκρανία) ότι «διατάζουν το Μινσκ να διεξάγει νέες εκλογές», αναφερόμενος στην πρότασή τους για τη συγκρότηση ενός «εθνικού συμβουλίου», με στόχο τη διευθέτηση της «πολιτικής κρίσης» και τη διεξαγωγή νέων εκλογών.

«Η Λευκορωσία δεν θα διαιρεθεί, όπως το 1939. Δεν θα ξεχάσουμε» είπε ο Λουκασένκο και, έχοντας δίπλα του τον γιό του, Νικολάι, ο οποίος εμφανίζεται συχνά ως πιθανός διάδοχος, δήλωσε έτοιμος να ξεκινήσει μεταρρυθμίσεις «αν αυτό θέλει ο λαός». Κατηγόρησε τέλος την αντιπολίτευση ως υπεύθυνη για τα βίαια επεισόδια στις διαδηλώσεις της περασμένης εβδομάδας.

Το ΝΑΤΟ απέρριψε τους ισχυρισμούς του προέδρου της Λευκορωσίας, τονίζοντας ότι η πολυεθνική παρουσία του στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας «δεν συνιστά απειλή για καμία χώρα». Η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ πρόσθεσε επίσης ότι η δύναμη αυτή «είναι αυστηρά αμυντική και αναλογική». Σημείωσε πάντως, ότι η Συμμαχία, παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Λευκορωσία και καλεί το  Μινσκ να σεβαστεί τις ελευθερίες των πολιτών και το δικαίωμά τους στην ειρηνική διαμαρτυρία.

Την ίδια ώρα, η Λιθουανία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι δεν συνιστά στρατιωτική απειλή για την Λευκορωσία, χαρακτηρίζοντας την «κρίση στη γειτονική χώρα πολιτική». Μάλιστα ο Λιθουανός υπουργός Άμυνας, Ραϊμούντας Καρόμπλις, υποστήριξε ότι οι ισχυρισμοί περί ανάμιξης ξένων χωρών και ύπαρξης απειλών εκ μέρους τους συνιστούν   προσπάθεια μεταβίβασης ευθυνών από την ηγεσία της Λευκορωσίας.

Στροφή στον Πούτιν

Ο ίδιος πρόσθεσε, ότι οι διεθνείς στρατιωτικές ασκήσεις στη Λιθουανία διεξάγονται με βάση το πρόγραμμα που έχει καταρτιστεί εδώ και πολύ καιρό. Σημειώνεται ότι η Λιθουανία φιλοξένησε στο έδαφός της, από τις 2 έως τις 14 Αυγούστου, στρατιωτικές ασκήσεις με τη συμμετοχή 1.100 Λιθουανών στρατιωτών, 200 Αμερικανών και 10 αμερικανικών στρατιωτικών ελικοπτέρων που έφτασαν εκεί από την Πολωνία. Στη Λιθουανία έχει καταφύγει επίσης η κύρια αντίπαλος του Λουκασένκο, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια.

Ο Πούτιν πάντως, με τον οποίο μίλησε ο Λουκασένκο, είναι έτοιμος, εφόσον χρειαστεί, να παράσχει βοήθεια στο Μινσκ, στο πλαίσιο της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO). Στην ανακοίνωση του Κρεμλίνου τονίζεται μάλιστα ότι στη Λευκορωσία ασκούνται εξωτερικές πιέσεις και ότι «στην περίπτωση που η κατάσταση επιδεινωθεί, όσον αφορά τις εξωτερικές απειλές, οι πλευρές θα αντιδράσουν από κοινού». Η επικοινωνία έγινε με πρωτοβουλία του Λουκασένκο, ο οποίος είχε δηλώσει νωρίτερα ότι είναι ανάγκη να μιλήσει με τον Ρώσο ομόλογό του, επειγόντως, επειδή, όπως τόνισε «οι κινητοποιήσεις δεν είναι, πλέον, απειλή μόνο για τη Λευκορωσία».

Σημειώνεται, ότι πριν δύο εβδομάδες υπήρξε ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών, με αφορμή τη σύλληψη στη Λευκορωσία 33 ανδρών που, κατά το Μινσκ είναι μέλη του ιδιωτικού στρατιωτικού ομίλου Wagner. Η Μόσχα δήλωσε ότι οι συλληφθέντες διέρχονταν από τη χώρα, κατευθυνόμενοι σε άλλους προορισμούς, ο Λουκασένκο επέμενε όμως, ότι προορισμός τους ήταν το Μινσκ και κατήγγειλε προσπάθεια να οργανωθεί εκεί μια «σφαγή», ενόψει των προεδρικών εκλογών της 9^ης Αυγούστου. Η Μόσχα αποτελεί, ωστόσο, τον πιο στενό και ιστορικό σύμμαχο του Μινσκ, το οποίο έχει στείλει ήδη πίσω στη Ρωσία τους 33 επίδοξους “σφαγείς”.

Το πέρασμα του Πομπέο 

Την ίδια ώρα, οι ένοπλες δυνάμεις της Λευκορωσίας σχεδιάζουν στρατιωτική άσκησης, από σήμερα Δευτέρα έως και τις 20 Αυγούστου, κοντά στο πυρηνικό εργοστάσιο της χώρας, στην περιοχή Γκρόντνο, η οποία συνορεύει με την Πολωνία και τη Λιθουανία. Στόχος ης άσκησης, όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο RIA, είναι να εκπαιδευτεί ο στρατός της Λευκορωσίας στην ενίσχυση των δυτικών συνόρων της χώρας.

Στην Πολωνία βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες και ο Μάικ Πομπέο, ο οποίος δήλωσε ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούν την κατάσταση στη Λευκορωσία, ενώ ο Πολωνός ομόλογός του, Γιάτσεκ Τσαπούτοβιτς, αναφερόμενος στις κυρώσεις που δρομολόγησε η ΕΕ, τόνισε ότι θα στοχεύουν μόνο υψηλόβαθμους αξιωματούχους. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών της Λευκορωσίας αναφέρουν πάντως ότι το Μινσκ παραμένει δεσμευμένο στον διάλογο με την ΕΕ, η οποία όμως δεν δέχεται το εκλογικό αποτέλεσμα και επικρίνει την καταστολή των διαδηλώσεων.

Σημειώνεται ότι, κατά την παραμονή του στη Βαρσοβία, ο Πομπέο υπέγραψε με την πολωνική κυβέρνηση τη Συμφωνία Ενισχυμένης Αμυντικής Συνεργασίας (EDCA), με την οποία αυξάνεται στις 5.500 ο αριθμός των Αμερικανών στρατιωτών που σταθμεύουν στη χώρα. Ο Πολωνός υπουργός Άμυνας, Μπλάζακ, δήλωσε μάλιστα ότι, εφόσον χρειαστεί, ο αριθμός των Αμερικανών στρατιωτών θα μπορούσε γρήγορα να αυξηθεί στους 20.000. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, συζήτησε και άλλα θέματα με την πολωνική ηγεσία. Ανάμεσά τους η ασφάλεια των δικτύων 5G, αλλά και μια νέα διμερής συμφωνία για την ανάπτυξη του προγράμματος παραγωγής πυρηνικής ενέργειας από την Πολωνία.