Επιμένει η Ρώμη, απειλούν οι Βρυξέλλες

Σε δοκιμασία ακόμη και για την συνοχή της ΕΕ εξελίσσεται η αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ρώμη και τις Βρυξέλλες για τον  προϋπολογισμό της Ιταλίας. Η κυβέρνηση των Πεντάστερων και της Λέγκας θα παρουσιάσει τους στόχους της για τα δημοσιονομικά και το ΑΕΠ μέσα στον Σεπτέμβριο, ήδη όμως η Κομισιόν στέλνει τα μηνύματά της για να βάλει πάγο σε φιλόδοξες πολιτικές.

Η αντισυστημική κυβέρνηση της Ιταλίας, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη της την ελληνική τραγωδία, που προκάλεσαν οι μνημονιακές πολιτικές, έχει ταχθεί υπέρ ενός άλλου δρόμου περιορισμού του δημόσιου χρέους. Δεν θέλει με κανέναν τρόπο να προχωρήσει σε πολιτικές σκληρής λιτότητας, οι οποίες έχουν αποτύχει παταγωδώς στην Ελλάδα, διογκώνοντας το χρέος και καταστρέφοντας παραλλήλως την πραγματική οικονομία και την κοινωνική συνοχή.

Οι Βρυξέλλες ωστόσο προειδοποιούν ότι η Ρώμη πρέπει να καταβάλει «σημαντικές προσπάθειες» στην κατάρτιση του προϋπολογισμού της, όπως διαμήνυσε με συνέντευξή του στην οικονομική εφημερίδα Il Sole 24 Ore, ο Μοσκοβισί. Αν και ο αρμόδιος για τις οικονομικές υποθέσεις Ευρωπαίος Επίτροπος δεν διευκρίνισε τι περιλαμβάνουν αυτές οι «σημαντικές προσπάθειες», ανέφερε ότι η Ιταλία θα πρέπει να μειώσει κατά 0,6%, στον προϋπολογισμό του 2019, την αναλογία του δημοσιονομικού ελλείμματος προς το ΑΕΠ.

Ο Μοσκοβισί παραδέχθηκε πάντως, ότι οι διαπραγματεύσεις με την ιταλική κυβέρνηση θα είναι δύσκολες, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να αποκλείσει εντελώς το ενδεχόμενο Ιταλοί πολιτικοί να είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν την ευρωζώνη.

Κόντρα με τον Έτινγκερ

Προειδοποιήσεις προς την Ρώμη απηύθυνε και ο αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό Ευρωπαίος επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ, επισημαίνοντας ότι η Ιταλία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην ΕΕ και ότι υπάρχει κίνδυνος να διαβρωθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, αν η Ευρώπη αυξήσει το χρέος της.

Ο  Έτινγκερ είχε προειδοποιήσει βέβαια και προ ημερών την Ιταλία, αλλά για  την καταβολή τόκων, αν δεν πληρώσει εγκαίρως το μερίδιο που της αναλογεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό, όπως απείλησε να κάνει η ιταλική κυβέρνηση, εξαιτίας της έλλειψης  ευρωπαϊκής λύσης στο μεταναστευτικό. Κάλεσε μάλιστα την ιταλική κυβέρνηση να μην μπλέκει ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής με τον προϋπολογισμό της ΕΕ, στον οποίον σημειωτέον η Ιταλία καταβάλλει 14 δισεκ. ευρώ ετησίως.

Ο επικεφαλής του κινήματος Πέντε Αστέρων πάντως, Λουίτζι ντι Μάιο, επέμεινε στο βέτο, δηλώνοντας από το Κάιρο ότι η άρση του θα συζητηθεί μόνο «αν τις προσεχείς ημέρες οι εταίροι στην ΕΕ θέλουν να ανακαλύψουν εκ νέου το πνεύμα αλληλεγγύης πάνω στο οποίο ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση».

Μετά τις νέες δηλώσεις ντι Μάιο, ο Γερμανός επίτροπος ανέφερε μεν ότι λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τις απειλές της Ρώμης να ασκήσει βέτο στον προϋπολογισμό της ΕΕ, σημείωσε ωστόσο ότι η Ιταλία είναι υποχρεωμένη να καταβάλει τα χρήματα που της αναλογούν, καθώς λαμβάνει επιδοτήσεις από την ΕΕ.

Πάγο και από τον Τζιοβάνι Τρία

Την ίδια ώρα, δημοσιεύματα φέρουν τον υπουργό Οικονομίας της Ιταλίας να παρεμβαίνει στην συζήτηση που έχει ανοίξει σχετικά με τον προϋπολογισμό, καλώντας τους ηγέτες των δύο κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση Κόντε, τον ντι Μάιο και τον Σαλβίνι, να περιορίσουν τις δηλώσεις τους.

Όπως ανέφερε η εφημερίδα Il Messaggero, ο Τζιοβάνι Τρία, επικοινώνησε από την Κίνα με τους δύο ηγέτες, σημειώνοντας ότι οι δηλώσεις τους δημιουργούν προϋποθέσεις για μία κερδοσκοπική επίθεση κατά των ιταλικών ομολόγων. Ο Τρία κατέβαλε προσπάθειες τις τελευταίες εβδομάδες, προκειμένου να καθησυχάσει τις αγορές σχετικά με την πολιτική μείωσης του χρέους, ενώ την ίδια ώρα ντι Μάιο και Σαλβίνι άφηναν ανοιχτό το ενδεχόμενο το έλλειμμα να υπερβεί το όριο του 3% που θέτει η ΕΕ.

Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων, όπως ήταν αναμενόμενο δέχθηκαν νέες πιέσεις, ενώ ιταλικές εφημερίδες επανέφεραν τα σχόλια που είχε κάνει ο Fitch, από τα τέλη Ιουνίου, ότι ο κύριος κίνδυνος για την Ιταλία «προέρχεται από επεκτατικά δημοσιονομικά μέτρα που θα έπλητταν την δυναμική του χρέους». Από την άρνηση δηλαδή του Σαλβίνι και του ντι Μάιο να ακολουθήσουν πολιτικές λιτότητας, που όπως απέδειξε το ελληνικό πείραμα, οδηγούν μαθηματικά σε συρρίκνωση της οικονομίας και κατ’ επέκταση σε αύξηση του χρέους έναντι του ΑΕΠ.

Το παιχνίδι είναι στημένο

Μέρες πριν τις δηλώσεις ντι Μάιο για ενδεχόμενη υπέρβαση του ορίου 3% στο έλλειμμα η γαλλική Le Monde, σχολίαζε ότι, μετά το κλείσιμο της ελληνικής κρίσης, «η αλληλεγγύη της Ευρωζώνης κινδυνεύει πάλι να τεθεί σε δοκιμασία» με την Ιταλία. Προέβλεπε μάλιστα ότι η σύγκρουση της Ρώμης με τις Βρυξέλλες δεν θα γίνει τον Οκτώβριο, με την κατάθεση των προϋπολογισμών προς έγκριση, αλλά πιθανότατα «πολύ νωρίτερα».

Παραλλήλως, αναφέροντας την εκτίμηση της Natixis, ότι η Ιταλία μπαίνει στην «επικίνδυνη ζώνη» μετά τις 255 μονάδες βάσης, το δημοσίευμα σημείωνε ότι υπάρχουν πλέον δύο πιθανά σενάρια. Το πρώτο είναι η αντισυστημική κυβέρνηση της Ιταλίας να χαμηλώσει τις φιλοδοξίες της και να παρουσιάσει ένα σχέδιο προϋπολογισμού κοντά στις ευρωπαϊκές επιταγές και το δεύτερο να αποκλίνει από αυτές με απρόβλεπτες συνέπειες.

«Αδύναμο κρίκο» της Ευρωζώνης χαρακτήριζε την Ιταλία και το αμερικανικό δίκτυο CNBC, το οποίο δεν απέκλειε «την πιθανότητα μιας κρίσης χρέους», ενώ οικονομολόγοι επισήμαιναν την ασάφεια για το πώς η κυβέρνηση Πεντάστερων και Λέγκας θα καταρτίσει προϋπολογισμό, αυξάνοντας τις συντάξεις και το εισόδημα των νοικοκυριών.

Η Ιταλία, η οποία αναμένει σήμερα τις κρίσεις του οίκου Fitch για το δημόσιο χρέος της, θα θέσει τον προϋπολογισμό του 2019 προς έγκριση από το κοινοβούλιο στα τέλη Οκτωβρίου και στην συνέχεια αυτός θα σταλεί στην ΕΕ για έγκριση. Μέχρι τότε όμως, όπως δείχνουν οι τοποθετήσεις που ήδη γίνονται από τις δύο πλευρές, μάλλον θα δούμε πολλά.