Επίθεση η Κομισιόν, κατενάτσιο και καθυστερήσεις η Ιταλία

Να καθυστερήσει για το φθινόπωρο την όποια διαδικασία σε βάρος της, από την Κομισιόν, αναμένεται ότι θα επιδιώξει η Ρώμη. Και αυτό γιατί, πέρα από τα θετικότερα στοιχεία που αναμένει τους επόμενους μήνες σχετικά με τα έσοδα, ποντάρει στην περαιτέρω εξασθένηση της ισχύος της απερχόμενης Κομισιόν. Ειδικά, όταν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών έχει δρομολογήσει πολιτικές εξελίξεις σε πολλές χώρες της ΕΕ, αλλά και έντονες διεργασίες για την αλλαγή των επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών.

Η Κομισιόν ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι είναι δικαιολογημένες οι ενέργειες σε βάρος της Ρώμης, αφού το χρέος αντί να μειωθεί αυξήθηκε το 2018, και οι προβλέψεις είναι ίδιες για φέτος, αλλά και για το 2020. Με την εκτίμηση αυτή συμφώνησαν την Τρίτη και οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της ευρωζώνης, κρίνοντας, ωστόσο, ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια για διαπραγματεύσεις.

Η αλήθεια είναι ότι κανένας δεν θέλει την εκκίνηση διαδικασιών κατά της Ιταλίας. Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόστιμα και στενότερο έλεγχο των προϋπολογισμών της Ρώμης, στέλνοντας αυστηρό μήνυμα στα κράτη μέλη. Παραλλήλως όμως θα έστελνε και ένα αρνητικό μήνυμα στις αγορές, κάτι που στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται ούτε η Ιταλία ούτε η ΕΕ.

Το χρονοδιάγραμμα και ο Γιούνκερ

Θεωρητικά, αν δεν υπάρξει συμβιβασμός, η Κομισιόν  θα μπορούσε να ξεκινήσει την Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) κατά της Ρώμης, ακόμη και στις 26 Ιουνίου. Αυτό όμως σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να εγκρίνουν επισήμως την έναρξη της διαδικασίας στην τελευταία σύνοδό τους πριν τις θερινές διακοπές, δηλαδή στις 8-9 Ιουλίου. Μια πρώτη απόφαση θα μπορούσε να ληφθεί από τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ στα μέσα Ιουλίου, παρά το γεγονός ότι έχουν στην διάθεσή τους τέσσερις μήνες.

Ο Γιούνκερ πάντως ανέφερε χθες ότι θα προτιμούσε να αποφευχθεί η ΔΥΕ και τα πρόστιμα περίπου 3,5 δισεκ. Ευρώ που αυτή συνεπάγεται για την Ιταλία. Η διαδικασία επιβολής των προστίμων άλλωστε είναι χρονοβόρα και προϋποθέτει την συνεχιζόμενη παραβίαση από την Ρώμη των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ. «Θα εξαρτηθεί από τις δεσμεύσεις που αναμένεται να αναλάβει η ιταλική κυβέρνηση» είπε χαρακτηριστικά ο Γιούνκερ, αφήνοντας και αυτός περιθώρια διαλόγου. Κάτι που βεβαίως η Ρώμη σκοπεύει να εκμεταλλευτεί.

Το έχουν με τις καθυστερήσεις

Πρώτος στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι, άλλωστε, να μεταθέσει τις όποιες αποφάσεις για μετά τον Ιούλιο, καθώς, παρά την στασιμότητα της οικονομίας, αναμένει αυξημένα φορολογικά έσοδα. Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας, Τζοβάνι Τρία, δήλωσε πριν μερικές ημέρες ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα οδεύει προς το 2,1% ή το 2,2% του ΑΕΠ, χαμηλότερα από την πρόβλεψη της ΕΕ που ήταν για 2,5%. Αυτή ωστόσο είναι μια οικονομική τεχνοκρατική εκτίμηση.

Η Ρώμη ποντάρει περισσότερο στην αποδυνάμωση της απερχόμενης Κομισιόν μετά το καλοκαίρι, καθώς θα βρίσκεται ουσιαστικά μόλις δύο μήνες πριν παραδώσει, τον Νοέμβριο, τα κλειδιά στην νέα σύνθεσή της. οι Ιταλοί, έχουν δείξει άλλωστε, ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, ότι με «ανοιχτό παιχνίδι» και καθυστερήσεις μπορούν να εξοντώνουν την οργανωμένη επίθεση των Βρυξελλών.

Τότε είχαν βεβαίως σύμμαχο τα Κίτρινα Γιλέκα, τα οποία αποδυνάμωναν τον ένα πόλο λήψης αποφάσεων στην ΕΕ: τον Μακρόν. Και τώρα όμως, δεν είναι χωρίς συμμάχους, καθώς οι ευρωεκλογές έχουν ανατρέψει τις ισορροπίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η κούρσα για τον ορισμό διαδόχων στους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς παραμένει ανοιχτή. Αυτό για τον Σαλβίνι και τον Ντι Μάιο σημαίνει ότι υπάρχει χώρος για παιχνίδι και κάτι τέτοιο θα επιδιώξουν το επόμενο διάστημα.

Ο σκόπελος Κόντε

Την ώρα πάντως που οι δύο κυβερνητικοί εταίροι ετοιμάζονται να «παίξουν» τις Βρυξέλλες με πολιτικούς όρους, ο πρωθυπουργός Κόντε, προφανώς λόγω και της ακαδημαϊκής διαδρομής του, αντιμετωπίζει το ζήτημα με πιο «νομικίστικο» τρόπο. Υπέρμαχος της συνεννόησης με την ΕΕ και της αποφυγής με κάθε τρόπο της διαδικασίας ΔΥΕ, ο Κόντε, όποιος απείλησε επανειλημμένως με παραίτηση τις τελευταίες ημέρες συναντήθηκε με τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο και απέσπασε την υπόσχεσή τους να εργαστούν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Έτσι, στην ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά την συνάντηση, ο Κόντε σημείωνε ότι ο ίδιος και οι δύο αντιπρόεδροι θα συναντηθούν με τον υπουργό Οικονομικών για να χαράξουν μία ενιαία στρατηγική που θα αποσκοπεί στην  αποτροπή των ευρωπαϊκών κυρώσεων. Ανέφερε επίσης ότι θα διαμορφώσουν από κοινού ένα πακέτο προϋπολογισμού.

Λίγες ώρες αργότερα, ωστόσο, ο ηγέτης της Λέγκας, με δηλώσεις του στην RAI, σημείωνε ότι θα ταχθεί υπέρ αυτών των προσπαθειών, μόνο στην περίπτωση που δεν επηρεάζεται το σχέδιό του για τις περικοπές φόρων. Στο ίδιο θέμα επανήλθε και σήμερα, αποκλείοντας την πιθανότητα αύξησης του ΦΠΑ ή της επιβολής νέων φόρων σε εισοδήματα και περιουσία.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Κόντε απέρριψε και το σχέδιο του Σαλβίνι για την έκδοση κρατικών ομολόγων (mini-BOTs), προκειμένου να πληρωθεί μέρος του ιταλικού χρέους και αυτό γιατί οι επικριτές τους, εκτίμησαν ότι πρόκειται πιθανόν για παράλληλο νόμισμα που μπορεί να οδηγήσει την Ιταλία στον δρόμο της αποχώρησης από την ευρωζώνη. Η εισήγηση μάλιστα του Τρία ότι πρόκειται για παράνομη και ανώφελη ενέργεια επικρίθηκε έντονα από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού.