Έπρεπε να επεκταθεί το ΝΑΤΟ προς ανατολάς;
27/01/2025
Δεν είναι η πρώτη φορά που αμφισβητείται η επέκταση του ΝΑΤΟ. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου το 1989 και την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, σοβαρές επιφυλάξεις διετυπώθηκαν στην Αμερική για την σκοπιμότητα επεκτάσεως του ΝΑΤΟ, πέραν των ορίων του. Τον Ιούνιο του 1997, πενήντα πρώην γερουσιαστές, διπλωμάτες και πρεσβευτές των ΗΠΑ έστειλαν ανοικτή επιστολή στον τότε πρόεδρο Μπιλ Κλίντον διαδηλώνοντας τις αντιρρήσεις στην διεύρυνση του ΝΑΤΟ, ως «λανθασμένη ιδέα, με ιστορικές επιπτώσεις».
Δριμείες ήταν οι ακαδημαϊκές απόψεις για την πρόταση επεκτάσεως της Συμμαχίας. Ο καθηγητής Μίλτον Μαντελμπλούμ έγραφε «Το σχέδιο Κλίντον δεν είναι μόνον περιττό αλλά κι επικίνδυνο». Περιγράφοντας την κυβερνητική άποψη ως «παράλογη», κάλεσε την αμερικανική Γερουσία να την απορρίψει ως «εξαιρετικώς παρακινδυνευμένη». Θα προκαλούσε ενδεχομένως αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου – ακόμη και ανασύσταση της Σοβιετικής Ένωσης.
Εν τούτοις, τον Δεκέμβριο του 1994, ο Κλίντον αποφάσισε την διεύρυνση του ΝΑΤΟ με ένταξη Πολωνίας, Ουγγαρίας και Τσεχίας. Επικράτησε η θεωρία της… “φιλελευθέρας ηγεμονίας” των ΗΠΑ στην Ευρώπη που ανησύχησε βέβαια την Ρωσία, ως σοβαρή απειλή των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Μάλιστα, ο τότε Επιτελάρχης των ΗΠΑ Τζών Τσαλικασβίλι χαρακτήρισε την διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως την «χάραξη μιάς νέας γραμμής διαιρέσεως της Ευρώπης και παράγοντα αποσταθεροποιήσεως της διεθνούς ειρήνης» (!) αλλά όπως διεκήρυξε ο υπουργός Εξωτερικών Γώρεν Κρίστοφερ στην Αθήνα, η ενίσχυση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) άρχισε να προσβλέπει τ’ ανατολικά από τα τέλη του 1994.
Ρωσία και δυτική παρέμβαση
Η αντικατάσταση του Ρώσου προέδρου Μπόρις Γιέλτσιν έφερε στο προσκήνιο τον Βλαδίμηρο Πούτιν που ήταν εξ’ υπαρχής αντίθετος με την επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς. Συγκεκριμένα η ένταξή της Ουκρανίας ήταν γι’ αυτόν “κόκκινη γραμμή”. Επακολούθησαν η κατάληψη της Κριμαίας απ’ τους Ρώσους με έγκριση της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελας Μέρκελ το 2014 και το κίνημα των Τζέφρι Πάϊατ-Βικτώρια Νούλαντ το 2022, με την ανατροπή της εκλεγμένης ουκρανικής κυβερνήσεως που κλιμάκωσε τ’ αντανακλαστικά της Μόσχας.
Αντί όμως συγκρατήσεως της επεκτάσεως του ΝΑΤΟ, η Ρωσική εισβολή στο Ντονμπάς της Ουκρανίας επέφερε το 2023 την ένταξη της Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ που αισθάνθηκαν ότι απειλούνται από την Ρωσία. Υπό αυτή την έννοια, ο πόλεμος στην Ουκρανία επέφερε διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Ο νέος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε το 2016 ότι η μεγαλειώδης στρατηγική των ΗΠΑ, της φιλελεύθερης ηγεμονίας, στερείται λογικής (non rational) . Υποστήριξε ότι «εάν δεν του είχαν κλέψει τις εκλογές το προ 4ετίας δεν θα διεξήγε τον πόλεμο (το ΝΑΤΟ) στην Ουκρανία».
Ίδομεν, εάν ο παράλογος αυτός πόλεμος του ΝΑΤΟ θα λήξει σύντομα, δεδομένου ότι παρήλθε ήδη μία εβδομάδα που συνεχίζεται κι όχι “μόνο μία ημέρα” που θα τον τελείωνε όταν ο νέος Πρόεδρος θα εγκαθίστατο στον Λευκό οίκο. Μόνον ο καημένος Τζέφρο Πάΐτ απελύθη απ’ το Σταίητ Ντιπάρτμεντ κι αγνοούνται τα ίχνη της Βικτόριας…
