Ετοιμάζουν «άτακτη φυγή» οι Βρετανοί;

Σε θολά νερά κολυμπά η συμφωνία Λονδίνου-Βρυξελλών για το διαζύγιο, την ώρα που η βρετανική κυβέρνηση ενισχύει τον σχεδιασμό για μια «άτακτη φυγή», αυξάνοντας παραλλήλως και τις ανησυχίες των επενδυτών. Η στερλίνα δέχθηκε πιέσεις από το πρωί, λίγες ώρες πριν το Λονδίνο κοινοποιήσει τις «οδηγίες επιβίωσης» για πολίτες και επιχειρήσεις σε περίπτωση εξόδου χωρίς συμφωνία.

Αν και απομένουν λιγότερο από οκτώ μήνες για την προγραμματισμένη ημέρα εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, στα τέλη Μαρτίου του 2019, διπλωματικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι θα καθυστερήσει η οριστικοποίηση των όρων του Brexit. Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείουν μάλιστα την διεξαγωγή έκτακτης συνόδου κορυφής τον Νοέμβριο.

Το Λονδίνο πάντως προετοιμάζεται ήδη για μία έξοδο χωρίς συμφωνία. Εντός της ημέρας άλλωστε αναμένεται να δώσει στην δημοσιότητα 25 έγραφα τεχνικού χαρακτήρα, τα οποία θα περιλαμβάνουν «οδηγίες» προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε διαταραχής προκληθεί από ένα άτακτο Brexit.

Ο Βρετανός, αρμόδιος για το Brexit υπουργός, Ντόμινικ Ράαμπ εξέφρασε σήμερα την πεποίθηση ότι θα υπάρξει θετική συμφωνία, οι επενδυτές όμως διαβάζουν αλλιώς τα γεγονότα, και έτσι πρωί-πρωί η στερλίνα δέχθηκε πιέσεις και εμφανίστηκε εξασθενημένη έναντι του δολαρίου. Ήδη, πριν από μία εβδομάδα, ο οίκος αξιολόγησης Fitch διέβλεψε τον αυξανόμενο κίνδυνο ενός σκληρού Brexit, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε υποβάθμιση του αξιόχρεου της Βρετανίας.

Εκνευρισμός στις Βρυξέλλες

Την Τρίτη, ο Ράαμπ, ο οποίος διαδέχθηκε τον περασμένο Ιούλιο τον Ντέιβιντ Ντέιβις, βρισκόταν στις Βρυξέλλες και στην κοινή συνέντευξη με τον Ευρωπαίο διαπραγματευτή Μισέλ Μπαρνιέ διαβεβαίωσε ότι η χώρα του παραμένει δεσμευμένη στις συνομιλίες. Εμφανίστηκε μάλιστα αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί μια συμφωνία μέχρι τον Οκτώβριο.

Από την πλευρά του ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής αν και ανακοίνωσε την συμφωνία των δύο πλευρών για διαρκή διαπραγμάτευση προς την λύση μιας «τακτικής αποχώρησης», εμφανίστηκε εκνευρισμένος με τις απειλές που ακούγονται από το Λονδίνο για ένα «άτακτο Brexit». «Ακούω πολύ αυτήν την συζήτηση στη Βρετανία για το no deal και βλέπω μάλιστα να αναπτύσσεται κατά τρόπο, κάπως εμφατικό, αυτό το παιχνίδι επίρριψης των ευθυνών στην ΕΕ» είχε πει ο Μπαρνιέ για να προσθέσει, επίσης εμφατικά ότι «αν δεν υπάρξει συμφωνία, η ΕΕ δεν θα επηρεαστεί».

Αυτό που ενόχλησε ιδιαίτερα τις Βρυξέλλες, και φυσικά και τον Μπαρνιέ, ήταν οι δηλώσεις που είχε κάνει νωρίτερα την ίδια ημέρα ο  υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Τζέρεμι Χαντ. Μία ημέρα, πριν την συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο και άλλους Αμερικανούς αξιωματούχους, ο Χάντ ανέφερε ότι «ένα χαοτικό Brexit, χωρίς συμφωνία» θα αποτελούσε «μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την ευρωπαϊκή ενότητα». Ο ίδιος εκτίμησε ότι η Βρετανία θα έφευγε έτσι κι αλλιώς και ότι οι συνέπειες για την ΕΕ θα ήταν σοβαρές.

Κάνουν παιχνίδι μόνοι τους

Σχεδόν συντονισμένα ο υπουργός Διεθνούς Εμπορίου της Βρετανίας, Λίαμ Φοξ, παρουσιάζοντας την στρατηγική του για την μετατροπή της Βρετανίας σε εξαγωγική «υπερδύναμη», ανέφερε σε ομιλία του στο Institute of Directors του Λονδίνου, ότι η χώρα του ασχολείται  υπερβολικά με το Brexit.

«Είναι σημαντικό ζήτημα, αλλά δεν είναι το μοναδικό στην ατζέντα του παγκόσμιου εμπορίου», πρόσθεσε ο Φοξ επισημαίνοντας ότι «υπάρχει ένας κόσμος και πέρα από την Ευρώπη και πέρα από το Brexit», εκφράζοντας παραλλήλως την λύπη του για την αμέλεια που επιδεικνύεται για την κατάκτηση και των άλλων αγορών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2017 οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών από το Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν στο 30% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό είναι παρόμοιο με το αντίστοιχο της Γαλλία, της Ιταλία και του Καναδά, όμως στόχος της Τερέζας Μέι είναι η αύξησή του στο 35%. Η επίτευξη αυτού του στόχου της συντηρητικής κυβέρνησης θα έφερνε την Βρετανία στις πρώτες θέσεις των πλουσιότερων χωρών του κόσμου. Αρκετά μακριά ωστόσο, και πάλι από την Γερμανία.

Η εκτίμηση ότι η ανάκτηση ανεξαρτησίας στην εμπορική πολιτική, με την έξοδο από την ΕΕ, θα επιφέρει πρόσθετες ευκαιρίες για την βρετανική οικονομία είναι διάχυτη στους κόλπους του Συντηρητικού κόμματος. Υπάρχουν ωστόσο και φιλοευρωπαίοι, που επιμένουν ότι η διατήρηση των εμπορικών δεσμών με την ΕΕ αποτελεί προτεραιότητα, αφού το εμπόριο μαζί της αντιπροσωπεύει περίπου τις μισές εξαγωγές της Βρετανίας.

Το μέλλον των συνομιλιών

Η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ έχει οριστεί για τα τέλη Μαρτίου του 2019 και αυτό σημαίνει ότι οι οριστικές αποφάσεις για την μελλοντική σχέση Λονδίνου-Βρυξελλών θα πρέπει να επιτευχθεί πριν το τέλος του τρέχοντος έτους. Αυτό είναι αναγκαίο προκειμένου να υπάρξει ο απαραίτητος χρόνος για την επικύρωση της συμφωνίας από τα εθνικά κοινοβούλια.

Ο Μπαρνιέ, στην τελευταία διαπραγματευτική σύνοδο εκτίμησε ότι η οριστική συμφωνία «μπορεί να γίνει στις αρχές Νοεμβρίου», προειδοποιώντας όμως ότι δεν μπορεί να γίνει «πολύ αργότερα» από αυτήν την ημερομηνία.

Το θέμα αναμένεται να συναντηθεί στην συνάντηση Μέρκελ-Μακρόν στο Παρίσι, στις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ όπως έγινε γνωστό από το Ελιζέ θα βρίσκεται και στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει ο Γάλλος πρόεδρος στην Δανία και την Φινλανδία, στις 28 και 30 Αυγούστου.

Οι Βρετανοί από την πλευρά τους δεν δείχνουν την ίδια σπουδή, ίσως αναγκαστούν όμως να επιταχύνουν, καθώς η αρχή ελέγχου των δαπανών του βρετανικού κοινοβουλίου λαμβάνει συνεχώς αιτήματα  αύξησης των επιδομάτων και αποζημιώσεων που καταβάλλονται στους βουλευτές και τους συνεργάτες τους. Το επιχείρημα των βουλευτών που ζητούν αυξήσεις είναι «η αύξηση του φόρτου εργασίας» εξαιτίας των διαπραγματεύσεων για το Brexit.