Έβγαλε τον «φερετζέ» στην Ιντλίμπ ο Ερντογάν

Τις πραγματικές προθέσεις του για την Συρία αποκάλυψε ο Ερντογάν, μέσα από τις επιλογές του σε ό,τι αφορά την επιχείρηση ανακατάληψης της Ιντλίμπ από τις δυνάμεις του Άσαντ. Οι συνομιλίες στην Μόσχα, η σύνοδος της Τεχεράνης, το άρθρο στην Wall Street Journal και οι τελευταίες εξελίξεις επί του πεδίου είναι οι κύριοι σταθμοί, στους οποίους ξεδιπλώθηκαν οι προθέσεις του. Κατάληξη, η νέα συνάντησή του με τον Πούτιν.

Την Δευτέρα ο Ρώσος πρόεδρος θα υποδεχθεί για άλλη μία φορά τον Ερντογάν,  στο ρωσικό θέρετρο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, και αντικείμενο της συνάντησής τους θα είναι η κρίση στην Συρία και ιδιαίτερα η διευθέτηση του ζητήματος της βορειοδυτικής επαρχίας της Ιντλίμπ. Μιας περιοχής, η οποία στο μεγαλύτερο τμήμα της ελέγχεται από τους τζιχαντιστές της οργάνωσης Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), κύρια συνιστώσα της οποίας είναι το πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία.

Οι πρώτες αναφορές για την επικείμενη συνάντηση Ερντογάν-Πούτιν  έγιναν από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας κατά την διάρκεια της συνάντησής του με τον Πακιστανό ομόλογό του. Λίγη ώρα αργότερα ήρθε η επιβεβαίωση και από το Κρεμλίνο, με τον εκπρόσωπό του, Ντμίτρι Πεσκόφ, να δηλώνει ότι «αυτή η συνάντηση είναι πιθανή και ετοιμάζεται».

Τι φοβάται ο Ερντογάν  

Η συνάντηση επιβλήθηκε από τις διαφοροποιήσεις της Άγκυρας σχετικά με την αναμενόμενη γενικευμένη επιχείρηση του συριακού  κυβερνητικού στρατού στην Ιντλίμπ, με την συνδρομή βεβαίως ρωσικών δυνάμεων. Η Τουρκία είναι αντίθετη σε μια τέτοια επιχείρηση, την οποία χαρακτηρίζει καταστροφή, και το έδειξε από τις πρώτες επαφές που είχαν για το θέμα, πριν δύο εβδομάδες στην Μόσχα, ο Τσαβούσογλου και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας. Ο ίδιος ο Ερντογάν άλλωστε, πήγε στην σύνοδο της Τεχεράνης, επιδιώκοντας να αποσπάσει από τον Πούτιν και τον Ροχανί μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Αυτό φυσικά δεν έγινε, καθώς Ρωσία και Ιράν απέρριψαν την πρότασή του.

Η Άγκυρα επικαλείται το γεγονός ότι στην Ιντλίμπ έχουν συγκεντρωθεί περίπου τρία εκατομμύρια εκτοπισμένων από άλλες περιοχές της Συρίας και μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση θα δημιουργούσε ένα νέο κύμα προσφύγων, το οποίο θα έπληττε κυρίως την Τουρκία. Αυτό είναι αλήθεια, ωστόσο η Άγκυρα έχει άλλους βαθύτερους φόβους. Ο Ερντογάν δεν θέλει να περάσει και η Ιντλίμπ στα χέρια του Άσαντ, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα σημάνει ουσιαστικά και το τέλος του πολέμου στην Συρία. Αυτομάτως όμως θα έθετε  ζήτημα και για την τουρκική στρατιωτική παρουσία στις κουρδικές περιοχές του Εφρίν και της Τζαραμπλούς.

Ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει επίσης ότι δεν θέλει την ισχυροποίηση της κεντρικής κυβέρνησης της Δαμασκού, άρα την ισχυροποίηση και του Άσαντ, τον οποίο επανειλημμένως έχει αποκαλέσει δολοφόνο. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε τον συριακό λαό στο έλεος του Μπασάρ αλ Άσαντ» υπογράμμιζε πριν λίγες ημέρες σε άρθρο του στην Wall Street Journal ο Τούρκος πρόεδρος.

Στο ίδιο άρθρο, από την μια εκλιπαρούσε τον Πούτιν και τον Ροχανί να αποτρέψουν μια νέα ανθρωπιστική κρίση στην Ιντλίμπ, και από την άλλη επέκρινε την Ουάσινγκτον για την θέση της να επέμβει μόνο αν γίνει χρήση χημικών. «Τα συμβατικά όπλα ευθύνονται για πολύ περισσότερους νεκρούς» έγραφε ο Ερντογάν, καλώντας τις ΗΠΑ «να απορρίψουν την αυθαίρετη ιεράρχηση του θανάτου». Αυτό το έμμεσο «μπείτε και χωρίς χημικά» ενόχλησε προφανώς τον Πούτιν, αλλά μάλλον δεν ήταν η μοναδική ενόχληση που ένιωσε ο Ρώσος πρόεδρος.

“Παιχνιδάκια” με τους Κούρδους  

Τις τελευταίες ημέρες η Άγκυρα ενισχύει τις προμήθειες όπλων προς τους Σύρους αντάρτες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αναμενόμενη επίθεση του συριακού στρατού και των Ρώσων και Ιρανών συμμάχων του. Μάλιστα ανώτερος διοικητής του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) ανέφερε ότι οι Τούρκοι τους έχουν υποσχεθεί «πλήρη τουρκική στρατιωτική επιχείρηση για μια μακρά, παρατεταμένη μάχη». Ο ίδιος είπε ότι οι στρατιωτικές ενισχύσεις αφορούν μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών και ρουκέτες GRAD, που τους δίνουν την δυνατότητα να αντέξουν έναν «πόλεμο φθοράς».

Την ίδια ώρα ο Τσαβούσογλου δηλώνει ότι η Τουρκία είναι έτοιμη «να συνεργαστεί με όλον τον κόσμο ενάντια στους τρομοκράτες στην Ιντλίμπ», χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει αν αναφέρεται στους τζιχαντιστές ή στους Κούρδους πολιτοφύλακες της YPG, τους οποίους η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες.

Σε επιστολή του πάντως προς τους New York Times, ο Τούρκος υπουργός υποστηρίζει ότι οι Κούρδοι της YPG, οι οποίοι ενισχύονται με όπλα από τους Αμερικανούς, έχουν συμμαχήσει με τον Άσαντ και στέλνουν δυνάμεις στην Ιντλίμπ για να τον βοηθήσουν στην ανακατάληψη της περιοχής. Ο Τσαβούσογλου επισημαίνει ότι τα όπλα αυτά τα πλήρωσαν οι Αμερικανοί φορολογούμενοι και καλεί τις ΗΠΑ δουν «ποιοι είναι οι αληθινοί σύμμαχοί τους στην περιοχή».

Σημειώνεται ότι οι Κούρδοι πολιτοφύλακες δρουν συνεργαζόμενοι με τον υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες διεθνή συνασπισμό και έχουν συμβάλει καθοριστικά στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η Άγκυρα ωστόσο, τους θεωρεί βραχίονα του PKK και έχει εκφράσει επανειλημμένως στην Ουάσιγκτον τις οργισμένες αντιρρήσεις της για την στήριξή τους.

Η συνάντηση στο Σότσι

Τούρκοι και Αμερικανοί προσεγγίζουν εντελώς διαφορετικά τους Κούρδους της Συρίας, έχουν όμως περίπου ίδιες θέσεις για τον Άσαντ: Δεν τον θέλουν πάλι ισχυρό. Από την άλλη, οι ΗΠΑ, μετά την εκλογή Τραμπ και πολύ περισσότερο μετά την σύνοδο του Ελσίνκι, δείχνουν ότι δεν επιθυμούν τόσο ενεργή εμπλοκή στην Συρία, όσο στην αρχή της κρίσης. Για την Τουρκία όμως, ο συριακός βορράς είναι ζωτικής σημασίας χώρος και η εκεί στρατιωτική παρουσία της Άγκυρας κεφαλαιοποιείται πολιτικά από τον Ερντογάν στο εσωτερικό.

Η Άγκυρα επιθυμεί με κάθε τρόπο την παραμονή της στα συριακά κουρδικά εδάφη και θέλει να κάνει αισθητή την παρουσία της στον Άσαντ με κάθε ευκαιρία. Πριν λίγες ημέρες άλλωστε οι υπηρεσίες πληροφοριών της Τουρκίας ανακοίνωσαν ότι η ΜΙΤ, σε επιχείρηση στην Λαττάκεια που σημειωτέον ελέγχεται από την Δαμασκό, συνέλαβε έναν άνδρα ο οποίος φέρεται ως ο συντονιστής της πολύνεκρης βομβιστικής επίθεσης στην πόλη Ρεϊχανλί της Τουρκίας, το 2013.

Για την επίθεση η Άγκυρα είχε κατηγορήσει τότε μια πιστή στον Άσαντ ομάδα, ενώ ο πρόσφατα συλληφθείς ως συντονιστής, Γιουσούφ Ναζίκ, φέρεται ότι ομολόγησε πως είχε πάρει εντολές από τις συριακές υπηρεσίες πληροφοριών, προκειμένου να σχεδιάσει μια επίθεση στην Τουρκία. Η ημερομηνία σύλληψης του Ναζίκ δεν έχει γίνει βέβαια γνωστή, ενώ μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία αντίδραση από την Δαμασκό.

Οι Τούρκοι δια του Τσαβούσογλου διατείνονται ότι εργάζονται για την κατάπαυση του πυρός στην Ιντλίμπ και συμφωνούν μόνον σε επιχειρήσεις εναντίον των «τρομοκρατών». Ο Άσαντ ωστόσο, έχει βάλει στόχο να ανακτήσει «κάθε εκατοστό» της συριακής επικράτειας και οι Ρώσοι σύμμαχοί του, έχουν πει επανειλημμένως ότι το «απόστημα Ιντλίμπ» πρέπει να σπάσει. Το ερώτημα όμως είναι τι άλλο θα σπάσει στην συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν στο Σότσι.