Έξω οι Τούρκοι από το Ιράκ ζητάει η Βαγδάτη – Τα διλήμματα του Ιράν

Για αποικιοκρατικές πολιτικές κατηγόρησε την Τουρκία, σε συνέντευξη του στην αιγυπτιακή εφημερίδα Αλ-Αχράμ, ο γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου. Ο Αχμέντ Αμπντούλ Γκέιτ επανέλαβε τις κατηγορίες κατά της Τουρκίας, που είχαν διατυπώσει προσφάτως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εστιάζοντας όμως και στην «αποσταθεροποιητική» συμμαχία της με το σιιτικό Ιράν.

Είναι αυτή ακριβώς η συμμαχία που προκαλεί τρόμο σε όλα τα αραβικά καθεστώτα, που θεωρούν τον Ερντογάν και το σιιτικό ισλαμικό καθεστώς ως υπονομευτές του status quo της Μέσης Ανατολής. Η σύγκρουση Τουρκίας και Ιράν στην Συρία, με την Τεχεράνη να στηρίζει το καθεστώς Άσαντ έναντι της φιλότουρκης τζιχαντιστικής αντιπολίτευσης, αποδείχτηκε πως δεν ήταν αρκετή για να οδηγήσει τις δύο πλευρές σε ρήξη.

Το τελευταίο ειδικά διάστημα, το Ιράν έχει μετατραπεί στον καλύτερο “συνήγορο” της νεοοθωμανικής ατζέντας του Ερντογάν. Υποστήριξε την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, όπως και την τουρκόφιλη κυβέρνηση Σαράτζ στην Λιβύη. Όλα αυτά την στιγμή που ο σύμμαχος της Τεχεράνης Άσαντ, προσβλέπει σε συνεργασία με τον αντίπαλο του Σαράτζ, τον Χαλίφα Χαφτάρ.

Μάλιστα ο μεσολαβητής των επαφών του Σύρου ηγέτη με τον Λίβυο στρατηγό, ήταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η πρώτη χώρα που έσπασε την πολυετή απομόνωση της Συρίας στον αραβικό κόσμο. Το Άμπου Ντάμπι, με μία σειρά από διπλωματικές (και όχι μόνο) πρωτοβουλίες, αντιστρατεύεται τόσο τα νεοθωμανικά σχέδια του Ερντογάν, όσο και την επιρροή του Ιράν στην Μέση Ανατολή.

“Παιχνίδια” εις βάρος του Ιράκ

Είναι χαρακτηριστικό πως το Άμπου Ντάμπι είχε καταγγείλει, από τον περασμένο Ιούνιο, την πολιτική του “διαίρει και βασίλευε” που εφαρμόζουν Άγκυρα και Τεχεράνη στο Ιράκ. Με την “υπόγεια” συνδρομή του Ιράν, η Τουρκία πραγματοποιεί αεροπορικές επιδρομές εις βάρος θέσεων του PKK στο βόρειο Ιράκ. Αυτήν ακριβώς την “υπόγεια συνδρομή” είχαν επισημάνει τα Εμιράτα, αναφερόμενα σε «επεμβάσεις της Τουρκίας και του Ιράν, εις βάρος της εθνικής κυριαρχίας μιας αδελφής-αραβικής χώρας».

Ουσιαστικά τα Εμιράτα είχαν επισημάνει το προφανές. Η Τουρκία δεν θα ξεκινούσε την επιχείρηση “Νύχια της Τίγρης”, χωρίς την ανοχή του Ιράν, που αποτελεί έναν από τους ισχυρούς “παίχτες” στο Ιράκ (οι φιλοϊρακινές-σιιτικές παραστρατιωτικές ομάδες είναι κράτος εν κράτη στην χώρα και φιλοϊρανικά κόμματα μετέχουν στην κυβέρνηση). Μέχρι πρότινος η ιρακινή κυβέρνηση φρόντιζε να κρατά τις ισορροπίες, αρκούμενη σε ρητορικές καταδίκες των τούρκικων επιδρομών.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Τούρκος υπουργός Άμυνας θα πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη στην χώρα, η οποία ακυρώθηκε μόλις μετά την επιδρομή της περασμένης Τρίτης που προκάλεσε τον θάνατο των δύο ανώτατων Ιρακινών αξιωματικών. Από τότε η ιρακινή κυβέρνηση βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με την Τουρκία, ανακοινώνοντας πως θα ξεκινήσει διπλωματική εκστρατεία για την απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων που δρουν στην χώρα, ζητώντας την συνδρομή του Αραβικού Συνδέσμου.

Η Άγκυρα εμφανίζεται να περιφρονεί την αντίδραση των αραβικών κρατών, με μία προκλητική ανακοίνωση που ανέφερε πως «πολεμά την τρομοκρατία του PKK στο βόρειο Ιράκ». Η Τουρκία έχει πολυετή στρατιωτική παρουσία στο ιρακινό Κουρδιστάν, ενώ είχε σταθερούς δεσμούς με τον Μασούντ Μπαρζανί, ηγέτη μίας εκ των ισχυρών κουρδικών φατριών της χώρας.

Μήνυμα στο Ιράν

Οι σχέσεις Τουρκίας-Μπαρζανί διαταράχθηκαν στο τέλος του 2017, μετά από το δημοψήφισμα για την δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους που προκήρυξε ο τελευταίος. Να σημειώσουμε πως το κουρδικό κράτος τελικώς απετράπη έπειτα από την στρατιωτική επιχείρηση του ιρακινού στρατού και των σιιτικών πολιτοφυλάκων (υπό την παρασκηνιακή καθοδήγηση του μακαρίτη Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί).

Τότε όμως το Ιράν είχε εμφανίσει την παρασκηνιακή του συνδρομή, ως «προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και του Συντάγματος του Ιράκ». Επομένως η ιρακινή κυβέρνηση, καταφεύγοντας στον Αραβικό Σύνδεσμο, δεν στρέφεται μόνο κατά της τουρκικής παρουσίας, αλλά (εμμέσως) και κατά των Ιρανών. Διότι, εάν το Ιράν (και οι Ιρακινοί σύμμαχοι του) όντως ομνύουν στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία του Ιράκ, θα πρέπει να υποστηρίξουν την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, καθώς αυτή είναι η θέση της ίδιας της κεντρικής κυβέρνησης της χώρας.

Πρέπει να επισημάνουμε πως η εικόνα του Ιράν στο εσωτερικό του Ιράκ δεν είναι η καλύτερη, ακόμα και στις τάξεις των ομόδοξων του σιιτών. Για πολλούς Ιρακινούς, η παρουσία του Ιράν στην χώρα τους είναι πλέον συνώνυμη της διαφθοράς και της καταπίεσης, όπως έδειξαν και οι μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας των προηγούμενων μηνών (οι οποίες συνεχίστηκαν ακόμα και μετά την εκτέλεση του Σουλεϊμανί από τους Αμερικανούς).

Χαρακτηριστική είναι η στάση κορυφαίων σιιτικών προσωπικοτήτων του Ιράκ, όπως ο δημοφιλής κληρικός Μοκτάντα-αλ Σαντρ, η παράταξη του οποίου σημείωσε επιτυχία στις τελευταίες εκλογές, με το σύνθημα «Έξω οι ΗΠΑ-Έξω το Ιράν»! Επομένως, εάν η διπλωματική εκστρατεία του Ιράκ παρουσιάσει επιτυχία και αρχίσουν να ξεσηκώνονται οι Ιρακινοί εναντίον και της τουρκικής παρουσίας, τότε το Ιράν θα βρεθεί ενώπιον του διλήμματος να συνεχίσει την “αποικιακή” του συνεργασία με την Τουρκία, ή να διακινδυνεύσει την επιρροή του στο Ιράκ.