Φεύγει από την Συρία ο Τραμπ για να κάνει το MAGA

Νέα δεδομένα στην Μέση Ανατολή δημιουργεί η απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από την Συρία, προκαλώντας  τις αντιδράσεις παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ, αλλά και αρκετών Γερουσιαστών. Την ίδια ώρα, ικανοποιημένες, για διαφορετικούς λόγους, εμφανίζονται η Μόσχα και η Άγκυρα, ενώ μεγάλη είναι η ανησυχία που έχει προκληθεί στους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι έδωσαν και τις περισσότερες μάχες κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Η απόφαση του Τραμπ δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία και δεν προκάλεσε έκπληξη. Ήδη από την συνάντηση κορυφής στο Ελσίνκι η αμερικανική συμμετοχή στις επιχειρήσεις είχε περιοριστεί, την ώρα που οι δυνάμεις του Άσαντ με την υποστήριξη του Πούτιν προχωρούσαν στην ανακατάληψη συριακών επαρχιών. Η Ουάσινγκτον και προσωπικά ο Αμερικανός πρόεδρος είχαν κατηγορηθεί αρκετές φορές για διστακτικότητα, εξαιτίας αυτών των εξελίξεων.

Ο Τραμπ, ο οποίος είχε εκφραστεί πολλές φορές υπέρ της αποχώρησης από την Συρία, υπεραμύνθηκε της απόφασής του να κηρύξει την νίκη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από την περιοχή. Ανέφερε μάλιστα ότι με την απόφασή του αυτή υλοποιεί μια προεκλογική υπόσχεσή του.

Μεγάλο κόστος, μικρά οφέλη

Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ έκαναν στη Συρία την δουλειά άλλων χωρών, περιλαμβανομένης της Ρωσίας και του Ιράν, και ότι αυτό είχε πολύ κόστος για τους Αμερικανούς και κανένα όφελος. Παραδέχθηκε μάλιστα ότι ήθελε να αποχωρήσει από την περιοχή πριν από έξι μήνες, δηλαδή λίγο πριν το Ελσίνκι, αλλά τότε συμφώνησε να μείνει και άλλο.

Στα μηνύματά του στο Twitter ο Αμερικανός πρόεδρος αφήνει αιχμές για χώρες της περιοχής, οι οποίες ωφελούνται από την αμερικανική παρουσία, μια παρουσία που έχει κόστος «πολύτιμες ζωές και τρισεκατομμύρια δολάρια» και, όπως είπε, στο τέλος δεν το εκτιμούν. Αν και δεν την κατονομάζει, η Τουρκία θα πρέπει να περιλαμβάνεται σίγουρα σε αυτές τις χώρες. Το γεγονός όμως ότι δεν κάνει εξαιρέσεις βάζει και άλλες χώρες της περιοχής στην σφαίρα της δυσαρέσκειάς του.

Ο Τραμπ αναφέρει ακόμη ότι «είναι καιρός άλλοι να πολεμήσουν τελικά» και εμείς (οι Αμερικανοί) «να γυρίσουμε σπίτι & να ανοικοδομήσουμε #MAGA» (Make America Great Again, Να κάνουμε την Αμερική μεγάλη ξανά).

Στον απόηχο των δηλώσεων του Τραμπ, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία, Τζιμ Τζέφρι, ακύρωσε όλες τις προγραμματισμένες συναντήσεις που είχε για σήμερα στον ΟΗΕ. Η ακύρωση έγινε λίγες ώρες πριν ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για την Συρία, Στάφαν ντε Μιστούρα, ενημερώσει το Συμβούλιο Ασφαλείας για τις εξελίξεις στην περιοχή.

Πως θα γίνει η αποχώρηση

Ο Τραμπ ανακοίνωσε την απόφαση αποχώρησης από την Συρία, αμέσως μετά τους πανηγυρισμούς του για την νίκη επί του Ισλαμικού Κράτους. Οι σύμμαχοί του ωστόσο εκτιμούν διαφορετικά την κατάσταση.

Το Παρίσι και το Λονδίνο, που μετέχουν στον υπό τις ΗΠΑ συνασπισμό, κρίνουν ότι το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει νικηθεί ολοκληρωτικά  και δηλώνουν ότι θα διατηρήσουν τις στρατιωτικές δυνάμεις τους επί του πεδίου και μετά την μονομερή αποχώρηση των Αμερικανών. Σε ανάλογες εκτιμήσεις προχώρησε και το Βερολίνο, εκφράζοντας την ανησυχία τους για τις εξελίξεις.

Σημειώνεται ότι η Γαλλία μετέχει με αεροσκάφη που επιχειρούν από την Ιορδανία, αλλά και με πυροβολικό στα σύνορα του Ιράκ με την Συρία, όπου υποστηρίζει τις Συριακές Δημοκρατικές δυνάμεις, ραχοκοκαλιά των οποίων είναι οι Κούρδοι πολιτοφύλακες της YPG. Το Παρίσι δεν έχει επιβεβαιώσει ωστόσο ποτέ την παρουσία γαλλικών ειδικών δυνάμεων στο έδαφος της Συρίας, κάτι που ισχυρίζεται το αμερικανικό Πεντάγωνο.

Θα παραμείνει όμως ο συνασπισμός μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ; Χθες η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου διαβεβαίωνε ότι η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τα συριακά εδάφη δεν συνιστά λύση του συνασπισμού. Σήμερα ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η διαταγή του Τραμπ σημαίνει και τον τερματισμό των βομβαρδισμών εναντίον θέσεων του Ισλαμικού Κράτους. Ο Συνασπισμός των Δυτικών όμως, το μόνο που έκανε, τους τελευταίους μήνες τουλάχιστον, ήταν να υποστηρίζει με αεροπορικούς βομβαρδισμούς τις χερσαίες επιχειρήσεις των Κούρδων εναντίον των τζιχαντιστών.

Η αγωνία των Κούρδων

Η απόφαση του Τραμπ δεν έχει βέβαια ακόμη επιπτώσεις επί του πεδίου, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, καθώς δεν έχει καθοριστεί ακόμη ούτε το χρονοδιάγραμμα της αποχώρησης. Για το θέμα αυτό άλλωστε, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ βρίσκονται σε συζητήσεις με την Ουάσινγκτον.

Στόχος των συνομιλιών, όπως αναφέρει το Παρίσι, είναι να διασφαλιστεί η ασφάλεια όλων των εταίρων των ΗΠΑ, περιλαμβανομένων των Κούρδων Πολιτοφυλάκων. Το Παρίσι μάλιστα φαίνεται ότι αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για το θέμα, καθώς η Γαλλία είναι η μόνη χώρα του συνασπισμού των Δυτικών, πέραν των ΗΠΑ, που διαθέτει στρατό σε συριακά εδάφη.

Η αποχώρηση των Αμερικανών αφήνει έκθετους τους Κούρδους απέναντι στα υπολείμματα του Ισλαμικού Κράτους στην Ανατολή και την τουρκική απειλή στον Βορρά. Οι Κούρδοι πάντως δηλώνουν ότι θέλουν να συνεχίσουν τις μάχες εναντίον των τζιχαντιστών στην Ανατολική Συρία. Προειδοποιούν ωστόσο, ότι θα τις σταματήσουν, αν οι Τούρκοι  προχωρήσουν το σχέδιο του στον Βορρά, εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον των περιοχών τους.

Ποιος όμως θα σταματήσει την εισβολή του Ερντογάν στην Μανμπιτζ, αν φύγουν από την περιοχή οι επίλεκτες αμερικανικές δυνάμεις;  Ποιος θα κάνει το ίδιο στις περιοχές ανατολικά του Ευφράτη για τις οποίες ο Τούρκος πρόεδρος έχει ήδη εξαγγείλει την ετοιμότητα της Άγκυρας να ξεκινήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις;

Κλειδί και πάλι η Ιντλίμπ;

Οι Αμερικανοί έχουν προειδοποιήσει βέβαια, ότι δεν θα ανεχθούν ανάληψη μονομερούς δράσης από οποιονδήποτε στην βορειοανατολική Συρία, όπου δρουν οι αμερικανικές δυνάμεις. Θα ισχύει όμως αυτό και μετά την αποχώρησή τους; Γιατί πρόκειται να ισχύει και μετά, χρειάζεται μία απάντηση ο Τούρκος υπουργός Άμυνας που δήλωσε ότι οι Κούρδοι μαχητές ανατολικά του Ευφράτη «θα θαφτούν στα χαρακώματά τους όταν έρθει η ώρα».

Την κατάσταση δυσκολεύει και το ανοιχτό μέτωπο στην Ιντλίμπ, το οποίο, πιθανότατα, θα αναγκάσει τον  Άσαντ, και κυρίως τον Πούτιν, να επικεντρώσουν σε αυτήν την περιοχή, αφήνοντας και αυτοί ελεύθερο το πεδίο για τον Ερντογάν στην βορειοανατολική Συρία. Σήμερα άλλωστε, στην καθιερωμένη ετήσια συνέντευξη τύπου, ο Πούτιν δήλωσε ότι Μόσχα και Άγκυρα καταλήγουν σε συμβιβασμούς στο θέμα της Συρίας, παρότι τα συμφέροντα τους δεν ταυτίζονται. Ανέφερε μάλιστα ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει «με σεβασμό τα εθνικά συμφέροντα του τουρκικού λαού σε αυτή την κατεύθυνση».

Αν δεν λυθεί πάντως το θέμα της ασφάλειας των Κούρδων της βόρειας Συρίας και δεν αποτραπεί η τουρκική στρατιωτική επέκταση ανατολικά του Ευφράτη, τότε ο Τραμπ, εκτός από το MAGA θα κάνει «μάγκα» και τον Ερντογάν. Και ο Πούτιν όμως θα πρέπει να είναι έτοιμος να μοιραστεί μαζί του την ευθύνη για μια νέα ανθρωπιστική κρίση στην Συρία, αυτήν την φορά από τα «ανδραγαθήματα» του Ερντογάν.