Φεύγουν και οι Κινέζοι από το Σουδάν – Κατέρρευσε η εκεχειρία

Το Σουδάν καταρρέει και διαλύεται, προειδοποιεί ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, καθώς οι μάχες μπήκαν στην τρίτη εβδομάδα. Η χώρα βυθίζεται στο χάος από τις 15 Απριλίου, όταν η σύγκρουση για την εξουσία ανάμεσα στον επικεφαλής της στρατιωτικής κυβέρνησης, στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και τον δεύτερο τη τάξει του στρατιωτικού καθεστώτος, στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο ή Χαμέτι, επικεφαλής των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), εξελίχθηκε σε πόλεμο. Ενδεικτικό για την επιδείνωση της κατάστασης είναι το γεγονός ότι και η Κίνα ανακοίνωσε εσπευσμένη απομάκρυνση των πολιτών της, καθώς απόψε λήγει η εκεχειρία. 

O στρατός του στρατηγού Μπουρχάν ανακοίνωσε το μεσημέρι ότι επιτίθεται στο Χαρτούμ από όλες τις κατευθύνσεις και με όλα τα μέσα κατά των δυνάμεων του Ντάγκλο, με αεροπορικές επιδρομές και βαρύ πυροβολικό, για να εκδιώξει τους παραστρατιωτικούς. Η τελευταία εκεχειρία επρόκειτο να λήξει σήμερα τα μεσάνυχτα, αλλά έχει ήδη καταρρεύσει. Το Χαρτούμ, όπως αναφέρουν τα μεγάλα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων συγκλονίζεται από εκρήξεις σε όλες τις συνοικίες. Εκατομμύρια κάτοικοι παραμένουν παγιδευμένοι στην πρωτεύουσα, όπου τα τρόφιμα εξαντλούνται. Στις συγκρούσεις έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 528 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί άλλοι 4.599, σύμφωνα με τελευταία επίσημα δεδομένα του υπουργείου Υγείας, που ανακοινώθηκαν χθες. Οι αντίπαλοι στρατηγοί συνεχίζουν να αλληλοκατηγορούνται για τις παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός που συμφωνήθηκε με διεθνή μεσολάβηση και, θεωρητικά, διαρκεί ως τα μεσάνυχτα της Κυριακής (τη 01:00 της Δευτέρας ώρα Ελλάδας).

Δεκάδες χιλιάδες Σουδανοί, καθώς και ξένοι, τράπηκαν σε φυγή, πήγαν σε γειτονικά κράτη, ιδίως στην Αίγυπτο, στην Αιθιοπία, στο Τσαντ και στο Νότιο Σουδάν, ενώ ξένες κυβερνήσεις συνεχίζουν τις προσπάθειες να απομακρύνουν τους πολίτες τους. Άμαχοι προσπαθούν να φύγουν ή να επιβιώσουν κλεισμένοι στα σπίτια τους, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, τρεχούμενο νερό, τρόφιμα. Περί το 70% των νοσοκομείων στις εμπόλεμες ζώνες έχει τεθεί εκτός λειτουργίας, σύμφωνα με την Ένωση Σουδανών Γιατρών.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 75.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν εξαιτίας των μαχών, που είναι ιδιαίτερα σφοδρές στο Νταρφούρ, περιοχή όπου μαινόταν πόλεμος τα χρόνια του 2000. Ο ΟΗΕ υπολογίζει πως εκατομμύρια Σουδανοί επιπλέον κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με την πείνα, από την οποία υποφέρει ήδη το ένα τρίτο των πολιτών της χώρας, μιας από τις φτωχότερες στον πλανήτη. Λεηλασίες, καταστροφές, πυρπολήσεις πολλαπλασιάζονται στο Δυτικό Νταρφούρ, ακόμα και σε καταυλισμούς εκτοπισμένων, κατήγγειλε η μη κυβερνητική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins sans frontières, MSF). Η ΜΚΟ αναγκάστηκε «να σταματήσει σχεδόν όλες τις δραστηριότητές της». Τις τελευταίες ημέρες, τουλάχιστον 100 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις μάχες που ρημάζουν την πρωτεύουσα Ελ Τζενέινα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Αλληλοκατηγορίες των στρατηγών 

Ο στρατηγός Μπουρχάν χαρακτήρισε τις RSF του Ντάγκλο «παραστρατιωτική ομάδα που θέλει να καταστρέψει το Σουδάν με τη βοήθεια μισθοφόρων από το Τσαντ, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και τον Νίγηρα». Ο Ντάγκλο από την πλευρά του χαρακτήρισε, σε συνέντευξή του στο BBC, τον αντίπαλό του «προδότη, άνθρωπο ανάξιο εμπιστοσύνης». Οι δυο στρατηγοί έδιωξαν τη μεταβατική κυβέρνηση όταν προχώρησαν στο πραξικόπημα του Οκτωβρίου του 2021, μετά την ανατροπή του πρώην δικτάτορα Όμαρ Ελ Μπασίρ, δυο χρόνια νωρίτερα. Αλλά οι διαφορές τους δεν λύθηκαν για τους όρους ένταξης των παραστρατιωτικών στις τακτικές δυνάμεις εκτραχύνθηκε σε ανοικτό πόλεμο την 15η Απριλίου.

Για τον ειδικό επιτετραμμένο του ΟΗΕ στο Σουδάν, τον Γερμανό διπλωμάτη Φόλκερ Πέρτες, αν και οι εντάσεις ήταν απτές, «δεν υπήρχε καμιά ένδειξη» για το τι θα συνέβαινε στα μέσα Απριλίου, καθώς, όπως τόνισε στο Αλ Τζαζίρα, «οι δυο στρατηγοί επρόκειτο να συναντηθούν για να συζητήσουν εκείνη την ημέρα». Παρότι τα όπλα δεν έχουν σιγήσει έκτοτε, ο Σάλβα Κιρ, ο πρόεδρος του Νότιου Σουδάν -και, ιστορικά, μεσολαβητής στο Σουδάν- κάλεσε χθες Σάββατο τους δυο αντιπάλους στρατηγούς να κάνουν «διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο, εποικοδομητικό και στέρεο». Τους ζήτησε επίσης να «μην προσπαθούν να ενισχύσουν τις θέσεις τους», καθώς αρκετοί παρατηρητές πως η εκεχειρία δεν τηρήθηκε διότι καμιά πλευρά δεν ήθελε να δώσει στην άλλη την ευκαιρία να προελάσει ή να συγκεντρώσει ενισχύσεις. «Θεός φυλάξοι αν το Σουδάν φθάσει στο στάδιο του αληθινού εμφυλίου πολέμου, αυτό θα είναι αληθινός εφιάλτης για τον κόσμο», προειδοποίησε ο πρώην μεταβατικός πρωθυπουργός του Σουδάν, Αμπντάλα Χάμντοκ, χθες από το Ναϊρόμπι.

Λήγει η εκεχειρία

Αν και η υποτιθέμενη κατάπαυση του πυρός δεν σταμάτησε τις εχθροπραξίες, επέτρεψε να μείνουν ανοικτοί διάδρομοι εκκένωσης αμάχων. Οχηματοπομπή που οργάνωσαν οι αρχές των ΗΠΑ πέτυχε έτσι να μεταφέρει Αμερικανούς υπηκόους και άλλους στο Πορτ Σουδάν. Από εκεί, άλλο ένα πλοίο μετέφερε περίπου 1.900 ανθρώπους στη Σαουδική Αραβία, που έχει υποδεχθεί ως τώρα περίπου 5.000 ανθρώπους, Σαουδάραβες και αλλοδαπούς.

Η κυβέρνηση της Βρετανίας ανακοίνωσε χθες πως εκκένωσε σχεδόν 1.900 ανθρώπους από το Σουδάν από την Τρίτη. Όσοι δικαιούνταν να απομακρυνθούν εσπευσμένα είχαν προθεσμία μέχρι χθες το πρωί για να φθάσουν σε αεροπορική βάση και να επιβιβαστούν στις τελευταίες πτήσεις της RAF. «Το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει», προειδοποίησε η κυβέρνηση του Καναδά, σημειώνοντας πως «συνεχίζει να εξετάζει διάφορες επιλογές», χερσαίες και θαλάσσιες οδούς. Περίπου 1.000 Κινέζους πολίτες ανακοίνωσε ότι απομακρύνει το Πεκίνο, ενώ και όλες οι άλλες χώρες επισπεύδουν τις επιχειρήσεις εκκένωσης.  Η ελληνική επιχείρηση απομάκρυνσης των Ελλήνων ολοκληρώθηκε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής.