Φιντάν εφ’ όλης της ύλης – Αιχμές για τον αποκλεισμό από το SAFE

«Ο Πρόεδρός Ερντογάν έχει εκφράσει με σαφήνεια ότι θέλουμε να ενταχθούμε στην ΕΕ και ότι διαθέτουμε ισχυρή βούληση προς αυτή την κατεύθυνση. Τώρα είναι η σειρά της ΕΕ», δήλωσε ο Φιντάν στη γερμανική Welt am Sonntag σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε την Κυριακή. «Αυτό που έχει σημασία για εμάς είναι η αναζωογόνηση της πολιτικής βούλησης στην Ευρώπη για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ· μόλις συμβεί αυτό, όλα τα υπόλοιπα μπορούν να επιλυθούν. Η ΕΕ πρέπει να κάνει βήματα».

Σε σχετική ερώτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Φιντάν είπε ότι και οι δύο πλευρές εμφανίζονται πλέον πιο ανοικτές στην ειρήνη σε σύγκριση με το παρελθόν. «Έχουν δει την κλίμακα της ανθρώπινης δυστυχίας και της καταστροφής και αναγνώρισαν τα δικά τους όρια», σημείωσε.

Ο Φιντάν επισήμανε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι «έτοιμος να αποδεχτεί μια κατάπαυση του πυρός και μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία υπό συγκεκριμένους όρους», και ότι αυτό έχει μεταφερθεί στην ουκρανική πλευρά. «Εμείς συμμετέχουμε σε ορισμένες από τις πτυχές αυτής της διαδικασίας», είπε. «Αυτός ο πόλεμος κοστίζει επίσης πολύ στη Ρωσία». Τόνισε ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς δεσμεύσεις ότι καμία πλευρά δεν θα επιτεθεί στην άλλη «για οποιονδήποτε λόγο».

«Εάν επιτευχθεί συμφωνία γι’ αυτό, η ειρήνη μπορεί να διασφαλιστεί στην περιοχή για 50, 60 ή 70 χρόνια – ίσως και περισσότερο», τόνισε. «Αλλά μια ειρηνευτική συμφωνία δεν σημαίνει εγκατάλειψη των μέτρων ασφάλειας. Το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να προετοιμάζεται για διαφορετικά σενάρια. Η Ρωσία επίσης υποφέρει οικονομικά και κοινωνικά και θα ωφεληθεί από μια συμφωνία.»

Η πρόταση Μακρόν και η περιφερειακή ασφάλεια

Απαντώντας στην πρόταση του Γάλλου προέδρου Μακρόν ότι στρατεύματα από τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο ή την Τουρκία θα μπορούσαν να σταλούν στην Ουκρανία ως δύναμη προστασίας, ο Φιντάν έκανε διάκριση ανάμεσα σε αποστολές του ΝΑΤΟ και σε ουδέτερες αποστολές παρατηρητών. «Το σημαντικότερο στοιχείο που συζητείται αυτή τη στιγμή είναι η αμερικανική εγγύηση ασφαλείας προς την Ουκρανία, παρόμοια με το Άρθρο 5», είπε. «Πέραν αυτού, υπάρχουν ζητήματα όπως οι δυνατότητες του ουκρανικού στρατού.»

Ο Φιντάν δήλωσε ότι ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες υποστηρίζουν ότι ένα κυρίαρχο κράτος πρέπει να αποφασίζει για αυτά τα θέματα, η Ρωσία θεωρεί τέτοιους περιορισμούς ως μέρος της δικής της εγγύησης ασφάλειας. Πρόσθεσε ότι κάθε χώρα έχει δικαίωμα και υποχρέωση να προστατεύει την εθνική της ασφάλεια, και αυτό καθιστά μια ειρηνευτική συμφωνία αναγκαία όχι μόνο για τον τερματισμό του πολέμου αλλά και για τη διασφάλιση μιας διαρκούς ευρωπαϊκής σταθερότητας.

Σε ερώτηση αν η Άγκυρα θεωρεί τη Ρωσία απειλή, ιδιαίτερα υπό το φως κατηγοριών περί υβριδικών επιθέσεων σε όλη την Ευρώπη, ο Φιντάν είπε ότι η Τουρκία έχει έρθει αντιμέτωπη με τη Ρωσία σε συγκρούσεις όπως στη Συρία και στη Λιβύη και μοιράζεται πολλές εμπειρίες με ευρωπαϊκές χώρες.

«Η διαφορά είναι η εξής: Δεν διακόψαμε ποτέ τον διάλογο με τη Ρωσία», είπε. «Η Τουρκία θέλει φιλικές σχέσεις με όλους τους γείτονές της. Δεν θέλουμε ποτέ να είμαστε η πλευρά που δημιουργεί προβλήματα». Ο Φιντάν πρόσθεσε ότι η Τουρκία και οι Ευρωπαίοι ομόλογοί της συζητούν πιθανά σενάρια και έναν πιθανό καταμερισμό ρόλων στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας.

Για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας

Ο Φιντάν περιέγραψε τρία βασικά στοιχεία που η Τουρκία παρακολουθεί στενά: Πρώτον, την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας. Αυτή η δομή βασίζεται στους θεσμούς του ΝΑΤΟ, και πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να τη διατηρήσουν έτσι Δεύτερον, τη βιομηχανία άμυνας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε τις αδυναμίες αυτής της βιομηχανίας. Μιλάμε για έναν πολύ μεγάλο προϋπολογισμό για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας την επόμενη δεκαετία. Η Τουρκία επιδιώκει να συμμετάσχει σε αυτές τις διαδικασίες. Τρίτον, υπάρχουν ανεπίσημες συζητήσεις σχετικά με το μέλλον της αμερικανικής δέσμευσης για την ασφάλεια της Ευρώπης.

Σε ερώτηση αν οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν την Ευρώπη σε μια κρίση, ο Φιντάν είπε ότι οι αξιωματούχοι αποφεύγουν τις δημόσιες εικασίες για να μη δημιουργήσουν «αυτοεκπληρούμενες προφητείες», αλλά σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον επανεξετάζει την εξωτερική, την αμυντική και την οικονομική της πολιτική.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, είπε ότι χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Τουρκία και η Ιταλία πρέπει να συμβάλουν στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ευρωπαϊκής ασφάλειας. «Η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει αν, στη νέα παγκόσμια τάξη, θα δημιουργήσουμε το δικό μας κέντρο βάρους ή θα επιτρέψουμε σε άλλες μεγάλες δυνάμεις – ιδίως στους τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας και των αγορών – να μας κατευθύνουν. Διότι οι ΗΠΑ θα πρέπει αναπόφευκτα να αντιμετωπίσουν τον παγκόσμιο ανταγωνισμό με την Κίνα.»

Σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ

Ο Φιντάν είπε ότι η Τουρκία προτιμά την ένταξη στην ΕΕ, αλλά τόνισε ότι, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, απαιτείται μια έντιμη και έγκαιρη συζήτηση. «Η στάση απέναντι στην Τουρκία είναι υποκειμενική, ενώ η διαδικασία ένταξης είναι αντικειμενική», δήλωσε. «Δεν μπορείτε να αξιολογήσετε τι έχουμε εκπληρώσει χωρίς να ανοίξετε τα κεφάλαια».

Επέρριψε την ευθύνη για το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στις «πολιτικές και ιδεολογικές στάσεις» ορισμένων κρατών-μελών της ΕΕ και όχι στη συμμόρφωση της Τουρκίας. Ο Φιντάν σημείωσε ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία αποτελείται πλέον από ένα ενωμένο κόμμα που ελέγχει τόσο το υπουργείο Εξωτερικών, όσο και την καγκελαρία, κάτι που μπορεί να βελτιώσει τον συντονισμό.

«Όλοι όσοι συνομιλώ στη διεθνή κοινότητα είναι ικανοποιημένοι με αυτό», είπε. «Λαμβάνοντας υπόψη το νέο περιβάλλον ασφάλειας, η Γερμανία θα πρέπει να αναλάβει περισσότερη ευθύνη. Ο καγκελάριος (Φρίντριχ) Μερτς και ο υπουργός (Γιοχάν) Βάντεπουλ ενεργούν με όραμα. Επαναπροσδιορίζουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία και άλλες χώρες».

Ο κίνδυνος του Ισραήλ

Ο Φιντάν είπε ότι η Συρία ανακάμπτει σταδιακά από την οικονομική της κατάρρευση και την καταστροφή, και ότι σχεδόν 500.000 Σύροι έχουν επιστρέψει από την Τουρκία από την επανάσταση και μετά. «Αν η κατάσταση συνεχίσει να βελτιώνεται μέσα στα επόμενα ένα ή δύο χρόνια, αυτός ο αριθμός θα αυξηθεί περαιτέρω», συνέχισε. «Η Συρία είναι η πατρίδα τους και θα προκύψουν οικονομικές ευκαιρίες».

Πρόσθεσε ότι η Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες συμφωνούν ως προς την ανάγκη σταθεροποίησης της Συρίας. Αλλά προειδοποίησε ότι «ο μεγαλύτερος κίνδυνος για αυτή τη διαδικασία είναι το Ισραήλ». Ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε ότι η Άγκυρα έχει καλέσει το Ισραήλ να εκφράσει τις ανησυχίες ασφαλείας του μέσω κατάλληλων καναλιών: «Αλλά αν απαντάς σε όλες αυτές τις απειλές με βομβαρδισμούς, αυτό στέλνει διαφορετικό μήνυμα”