“Φωτιά και οργή”…

του Γιώργου Κακλίκη  – 

Ακολουθώντας τον κανόνα της “αυθόρμητης προσέλευσης”, περί τα 3.5 εκατομμύρια Βορειοκορεάτες ζήτησαν -όπως ανακοινώθηκε από την Πιονγιάνγκ- να καταταγούν “προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αμερικανική απειλή“. Γνωστή εικόνα των λαών που καταδυναστεύονται από ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος είχε δηλώσει πως δεν θα συμβεί το απευκταίο με την πυρηνικά ανήσυχη Βόρεια Κορέα. Όμως, σε κοινή συνέντευξή του με τον Πολωνό πρόεδρο στη Βαρσοβία τον Ιούλιο του 2017, φάνηκε να δίνει πια περισσότερη σημασία στις βορειοκορεατικές βαλλιστικές δοκιμές, δηλώνοντας ότι “πρόκειται για σοβαρή πρόκληση για την οποία κάτι πρέπει να γίνει“.

Η Πιονγιάνγκ προχώρησε σε νέα δοκιμή και προκάλεσε, για πολλοστή φορά, έντονη ανησυχία όχι μόνο στη Σεούλ αλλά και στο Τόκιο. Για να ακολουθήσει, σε μικρό χρονικό διάστημα, η αποκάλυψη της Washington Post ότι -σύμφωνα με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών- “η Βόρειος Κορέα κατασκεύασε πυρηνική κεφαλή που μπορεί να τοποθετηθεί στους διηπειρωτικούς πυραύλους που διαθέτει“.

Εκατέρωθεν απειλές

Από το σημείο αυτό αρχίζει η έντονη φραστική αντιπαράθεση Ουάσιγκτον-Πιονγιάνγκ. Με αποκορύφωμα την απειλητική δήλωση του Αμερικανού Προέδρου πως “αν η Βόρειος Κορέα συνεχίσει τις απειλές κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, θα αντιμετωπίσει φωτιά και οργή που όμοιά της ο κόσμος δεν έχει δει“.

Φαινομενικά ανεπηρέαστος από τη βαριά αυτή αμερικανική προειδοποίηση, ο Βορειοκορεάτης ηγέτης προχώρησε σε δήλωση περί ένταξης του νέου βαλλιστικού πυραύλου της χώρας του στο οπλοστάσιό της, προσθέτοντας, μάλιστα, ότι “αν η Ουάσιγκτον δεν εγκαταλείψει την επιθετική πολιτική της κατά της Πιονγιάνγκ, η χώρα του δεν θα διαπραγματευτεί το στρατηγικό της οπλοστάσιο“.

Στις δύο πρωτεύουσες ανοίχτηκαν ασκοί που πολλούς ανέμους μπορεί να σπείρουν. Ο Πρόεδρος Tραμπ προβάλλει πλέον με έμφαση την συντριπτική ισχύ του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ χαρακτηρίζοντάς το, ισχυρότερο παρά ποτέ. Η δε Βόρειος Κορέα ανακοινώνει την πρόθεσή της να προχωρήσει σε τετραπλή πυραυλική επίθεση στην μερικές φορές μεγαλύτερη από την Ουάσιγκτον αμερικανική νήσο Γκουάμ του Ειρηνικού, που φιλοξενεί ναυτική και αεροπορική βάση των ΗΠΑ.

Διπλωματική σωφροσύνη

Η τροπή που παίρνουν τα πράγματα προκαλεί ανησυχία σε όλο τον κόσμο. Η αρθρογραφία, οι αναλύσεις και οι σχολιασμοί δεν παραλείπουν να αναφέρονται στο ενδεχόμενο προληπτικής επίθεσης των Ηνωμένων Πολιτειών με τον Πρόεδρο Tραμπ να αναρτά στο Twitter τη δήλωση ότι “ο πολεμικός μηχανισμός των ΗΠΑ βρίσκεται ήδη σε ετοιμότητα για την περίπτωση απερίσκεπτης συμπεριφοράς της Βόρειας Κορέας“.

Στην, υψηλών τόνων, ρητορική αυτή, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ακολουθεί την οδό της διπλωματικής σωφροσύνης, δηλώνοντας ότι ,”παρά τις ακραίες δηλώσεις της Βόρειας Κορέας περί πυραυλικού πλήγματος κατά της νήσου Γκουάμ, δεν υπάρχει άμεση απειλή“.

Και για να καθησυχάσει το αμερικανικό κοινό, παρατηρεί ότι “ο Πρόεδρος, γνωρίζοντας ότι ο Βορειοκορεάτης ηγέτης δεν αντιλαμβάνεται τη διπλωματική γλώσσα, θέλησε να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα προκειμένου αυτό να γίνει αντιληπτό από τον αποδέκτη του“. Περίπου το ίδιο καθησυχαστικός ήταν και ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας στρατηγός Τζιμ Μάτις.

Όμως, όσο και αν επιλέγουν μετριασμένη φρασεολογία οι κ.κ. Τίλλερσον και Μάτις, η ύψωση των τόνων από τις δύο πλευρές αποτελεί ένα πολύ σοβαρό λόγο εκτροπής σε πολεμικές ατραπούς. Έτσι, άρχισε η κινητοποίηση του “διεθνούς παράγοντα” με πρώτο τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών που εξέφρασε, στις 9 Αυγούστου, την “εξαιρετική του ανησυχία” για τις  εξελίξεις στο Βορειοκορεατικό.

Οι θέσεις των Ευρωπαίων

Από την πλευρά του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, χωρίς να παραλείψει να υπογραμμίσει ότι την ευθύνη για την τρέχουσα κρίση φέρει το βορειοκορεατικό καθεστώς, δήλωσε ότι “το Λονδίνο εργάζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους του για να βρεθεί διπλωματική διέξοδος από την κρίση“.

Ουσιαστική χαρακτηρίστηκε και η προσπάθεια του προέδρου Μακρόν να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Αμερικανό ομόλογό του με σκοπό την αποφυγή του διαφαινόμενου κακού.
Οι δύο ευρωπαϊκές πυρηνικές δυνάμεις φαίνεται να αποπειρώνται μια προσπάθεια συμβολής στην αποκλιμάκωση δεν παύουν όμως να δηλώνουν “δεσμευμένες ώστε να τεθούν σε ισχύ οι κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών και να επιτευχθεί η αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας”.

Το μη πυρηνικό Βερολίνο, με τις ιδιαίτερες σχέσεις που διατηρεί με το Πεκίνο, ανησυχεί. Χαρακτηρίζοντας την κατάσταση πραγματικά σοβαρή, υπογραμμίζει ότι “η πρόταξη των όπλων είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να βοηθήσει“. Παράλληλα με την διαπίστωση αυτή,  η γερμανική εξωτερική πολιτική κινείται τόσο προς την κατεύθυνση της Ουάσινγκτον όσο και του Πεκίνου που, στην ουσία, αποτελεί το μόνο στήριγμα που έχει απομείνει στην Πιονγιάνγκ.

Σημαντικές οι προσπάθειες των τριών ευρωπαϊκών πρωτευουσών για τον κατευνασμό των πνευμάτων, όπως επίσης σοβαρή η παρέμβαση της Μόσχας που παρατήρησε ότι “η πλευρά που είναι ισχυρότερη και εξυπνότερη πρέπει να κάνει το πρώτο βήμα για την αποκλιμάκωση της κρίσης“.

Σε τεντωμένο σχοινί

Όμως η δυναμική που έχει πάρει το θέμα της Βόρειας Κορέας βρίσκεται πραγματικά σε ανησυχητικό σημείο. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές της διεθνούς πολιτικής σκηνής που φοβούνται πως κάποιος αστάθμητος παράγων θα ανάψει το σπίρτο στην πυριτιδαποθήκη. Κανείς δεν ξεχνά πώς ξεκίνησε ένας Μεγάλος Πόλεμος.

Το Βερολίνο  δεν περιορίστηκε σε ευχολόγια και έκανε την κρίσιμη κίνηση: απευθύνθηκε στην Κίνα. Ο στενός του εταίρος, το Παρίσι, με όλη την αίγλη που διαθέτει ο νεοεκλεγμένος του πρόεδρος, επείγον και χρήσιμο είναι να  ασκήσει και αυτό επιρροή  προς κάθε κατεύθυνση, χωρίς να παραλείψει το Πεκίνο.  Αναμφίβολα,μία καθοριστική παρέμβαση των Κινέζων θα ανεβάσει τις διπλωματικές μετοχές τους. Τη στιγμή αυτή, όμως, εκείνο που επείγει και προέχει είναι η αποφυγή της διολίσθησης προς τον πόλεμο. Που, όπως πολλά δείχνουν, δεν θα είναι συμβατικός αλλά πυρηνικός.

Παγκόσμιες συνέπειες

Ας αναλογισθούν στις μεγάλες πρωτεύουσες το τίμημα μιας τιμωρητικής δράσης κατά της Πιονγιάνγκ. Όλα δείχνουν πως η Βόρεια Κορέα θα πληρώσει ακριβά. Όμως, 55 μόλις χιλιόμετρα από τα σύνορά της βρίσκεται η Σεούλ…

Για την Ευρώπη, βέβαια, η χερσόνησος της Κορέας είναι μακρινή. Όμως, ένας δυνατός σεισμός δεν αποκλείει άλλους, τυχαίους ή μη, που θα ακολουθήσουν σε διάφορα σημεία του πλανήτη.  Ας μη ξεχνάμε το, διάσπαρτο στην υφήλιο, συνονθύλευμα εστιών αστάθειας, ανασφαλών και τυχάρπαστων ηγετών που πολύ εύκολα μπορεί να μεταβληθεί σε αλυσιδωτά εκρηκτικό μίγμα.

Είναι η στιγμή η ήπειρος που, εδώ και δεκαετίες εξοβέλισε τον πόλεμο από τα εδάφη της, σε συνεργασία με τους μεγάλους της παγκόσμιας σκηνής, να δείξει ότι το βεληνεκές της δεν είναι τόσο μικρό όσο της καταμαρτυρούν ακόμα και πολλά από τα ίδια της τα μέλη. Κι αυτά, ακόμα και τα πιο μικρά που βολεύονται στη σκιά των μεγάλων, έχουν λόγους σήμερα να παρέμβουν.

Η υπόθεση τα αφορά. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών πρέπει να μπει σε δεύτερη μοίρα. Αρκεί όλοι να θελήσουν να ανασύρουν στη μνήμη τους όσα κατά καιρούς διακηρύσσουν για το ρόλο του κορυφαίου αυτού διεθνούς οργανισμού.