Γάζα: Σε τεντωμένο σχοινί ισορροπούν Ισραήλ και Χαμάς – Τι γίνεται με την ανθρωπιστική βοήθεια

Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς διεμήνυσε χθες Τετάρτη (15/10) το βράδυ πως η χώρα του θα ξαναρχίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας αν η Χαμάς δεν τηρήσει τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, καθώς το παλαιστινιακό κίνημα δεν έχει επιστρέψει ακόμη όλα τα λείψανα των νεκρών ομήρων. «Αν η Χαμάς αρνηθεί να τηρήσει τη συμφωνία, το Ισραήλ, σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, θα ξαναρχίσει τις μάχες για θα αναλάβει δράση για την πλήρη ήττα της Χαμάς», σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του. Νωρίτερα, η Χαμάς διαβεβαίωσε πως έχει επιστρέψει στο Ισραήλ όλες τις σορούς ομήρων που μπόρεσε να βρει.

Η παράδοση αργά χθες το βράδυ των σορών τεσσάρων ατόμων από την Χαμάς, τις οποίες οι υπηρεσίες του Ισραήλ έσπευσαν να ταυτοποιήσουν για να δουν ότι μόνο οι τρεις από τις τέσσερις ανήκαν σε ομήρους, ήταν αρκετή για να παγώσει η κυβέρνηση Νετανιάχου τον περιορισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας που είχε εξαγγείλει, η οποία σύμφωνα με την Cogat, την υπηρεσία του στρατού που ελέγχει όλες τις προμήθειες που μπαίνουν στην Γάζα, θα περιοριζόταν από 600 φορτηγά τη μέρα στα 300 και δεν θα άνοιγε η Ράφα.

«Στελέχη του παλαιστινιακού κινήματος συνεχίζουν να μας λένε πως εννοούν να τηρήσουν τη συμφωνία για τη Λωρίδα της Γάζας και να επιστρέψουν στο Ισραήλ τις σορούς των ομήρων που σκοτώθηκαν», είπε πάντως από την πλευρά του χθες σε δημοσιογράφους Αμερικανός ανώτερος αξιωματούχος ο οποίος εκφράστηκε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.

Με βάση τους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ, η οποία βασίστηκε σε σχέδιο που παρουσίασε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στα τέλη Σεπτεμβρίου, η Χαμάς είχε υποχρέωση να επαναπατρίσει όλους τους ομήρους που κρατούσε στη Λωρίδα της Γάζας, ζωντανούς και νεκρούς, μέσα σε 72 ώρες από τη διακοπή των εχθροπραξιών, με άλλα λόγια το αργότερο το μεσημέρι της Δευτέρας (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας). Το παλαιστινιακό κίνημα άφησε ελεύθερους έγκαιρα τους 20 ζωντανούς ομήρους, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει επαναπατρίσει παρά εννιά λείψανα από τα 28 στη Λωρίδα της Γάζας: τέσσερα τη Δευτέρα, τρία προχθές Τρίτη κι ακόμη δύο χθες Τετάρτη.

«Η αντίσταση εκπλήρωσε τη δέσμευσή της δυνάμει της συμφωνίας να παραδώσει όλους τους ισραηλινούς αιχμαλώτους στη ζωή, καθώς και τα πτώματα στα οποία είχαμε πρόσβαση», σημείωσε η Χαμάς. «Όσον αφορά τα πτώματα που απομένουν, η ανάκτησή τους και η ανάσυρσή τους θα απαιτήσουν μεγάλες προσπάθειες και ειδικό εξοπλισμό», πρόσθεσε. Σε αντάλλαγμα για την επιστροφή την Τρίτη των σορών τριών ομήρων, το Ισραήλ επέστρεψε στη Λωρίδα της Γάζας 45 πτώματα Παλαιστινίων.

Απειλή εμφυλίου

Η κατάσταση πάντως που επικρατεί εντός της Λωρίδας της Γάζας προκαλεί ανησυχία, τόσο για τις παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας, όσο και για την δυνατότητα που έχει η Χαμάς να τηρήσει την συμφωνία και να παραδόσει τις σορούς των ομήρων.

Η πλήρης ισοπέδωση από τις ισραηλινές επιχειρήσεις μεγάλων κομματιών του αστικού ιστού των πόλεων και των οικισμών της Λωρίδας της Γάζας, σε συνδυασμό με τις ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των μαχητών της Χαμάς και άλλων ένοπλων ομάδων και φατριών που ξέσπασαν μετά την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, αποτελούν σημαντικά εμπόδια για μια συντεταγμένη τήρηση των συμφωνηθέντων από την οργάνωση, ενώ παράλληλα κάνουν όλο και πιο απίθανο τον άμεσο αφοπλισμό της για τον οποίο πιέζουν τόσο οι ΗΠΑ, όσο και το Ισραήλ.

Ένας από τους βασικούς αντιπάλους του Χαμάς στη Γάζα είναι ο Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ, ηγέτης της λεγόμενης πολιτοφυλακής Popular Forces που δρα στη νότια περιοχή. Ο Σαμπάμπ φέρεται να έχει στρατολογήσει εκατοντάδες μαχητές προσφέροντας ελκυστικούς μισθούς, με τη δύναμη της πολιτοφυλακής να εκτιμάται γύρω στους 400 άνδρες, σύμφωνα με πηγές του Reuters. Υπάρχουν αναφορές ότι ο Σαμπάμπ υποστηρίζεται από το Ισραήλ, με δημοσιεύματα να αναφέρουν ότι το καλοκαίρι το κράτος των Ισραηλινών προμήθευσε με όπλα ένοπλες ομάδες που μάχονταν τη Χαμάς, με την Popular Forces να είναι η κυριότερη ομάδα που επωφελήθηκε, σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ που μίλησαν στη Washington Post.

Η φατρία Doghmosh παραμένει μία από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες ένοπλες ομάδες στη Γάζα, με ηγέτη τον Μουμτάζ Ντογκμός, ο οποίος είχε δηλώσει την πίστη του στο Ισλαμικό Κράτος. Ο Ντογκμός ήταν επίσης πίσω από την εξτρεμιστική ομάδα «Στρατός του Ισλάμ», που βοήθησε τη Χαμάς να συντονίσει την απαγωγή του Ισραηλινού στρατιώτη, Γκιλάντ Σαλίτ, το 2006, γεγονός που οδήγησε τελικά στην απελευθέρωση του αρχηγού της, Γιαχία Σινουάρ. Δεν είναι σαφές αν το Ισραήλ υποστήριξε ποτέ τη φατρία Doghmosh, δεδομένων των δεσμών της με το Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Κάιντα.

Η φατρία Al-Majayda αποτελεί άλλη ισχυρή ομάδα που δρα στη νότια Γάζα, συγκεκριμένα στη Χαν Γιουνίς, όπου τα μέλη της συγκρούστηκαν με τη Χαμάς τους τελευταίους μήνες. Η Χαμάς έκανε επιδρομή στην ομάδα, υπό την ηγεσία του Χουσάμ αλ-Αστάλ, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, με αποτέλεσμα αιματηρή ανταλλαγή πυρών και αρκετούς νεκρούς. Ο αλ-Αστάλ έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν ότι υποστηρίχθηκε από το Ισραήλ, με ισραηλινά μέσα να τον συνδέουν με τις αντι-Χαμάς δυνάμεις του Σαμπάμπ, κάτι που ο ηγέτης της Al-Majayda αρνείται.

Η φατρία Hellis αποτελεί άλλη μεγάλη ομάδα που δρα αντιπαραθετικά απέναντι στη Χαμάς, ελέγχοντας τμήματα της συνοικίας Σέτζαϊα της Γάζας. Ο ηγέτης των Hellis, Ράμι Χέλλις, συνεργάστηκε με μια τοπική φατρία υπό τον Αχμέτ Τζουντέγια για να ελέγξουν τις περιοχές της Σέτζαϊα που παραμένουν υπό τον ισραηλινό στρατό. Όπως αναφέρει η nypost, η ομάδα συγκρούεται επανειλημμένα με τη Χαμάς από την κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας το 2007, ενώ πολιτικά συνδέεται με το κόμμα Φατάχ, το οποίο είχε εκδιωχθεί από τη Χαμάς και διοικεί σήμερα τη Δυτική Όχθη. Αν και οι Hellis δραστηριοποιούνται σε περιοχές υπό ισραηλινή κατοχή, παραμένει ασαφές αν η φατρία αυτή υποστηρίχθηκε από το Ισραήλ στον αγώνα του κατά της Χαμάς.