Γεωπολιτικός καταλύτης οι μπίζνες του Κούσνερ – Ισραήλ-Κατάρ-Σαουδαραβία-Ελλάδα-Τουρκία

Η οικογενειακή επιχείρηση του Τζάρεντ Κούσνερ (προεδρικού γαμβρού και ανώτερου συμβούλου του Τραμπ) υπέβαλε αίτηση για να εκδώσει ομόλογα στο Ισραήλ με σκοπό το α’ τρίμηνο του 2021 να συγκεντρώσει τουλάχιστον 100 εκατ. δολάρια. Την είδηση έγραψε η Wall Street Journal, αλλά αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

Ο Τζάρεντ Κούσνερ έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική του Τραμπ στη Μέση Ανατολή ακαι ειδικά στη διαπραγμάτευση των συμφωνιών εξομάλυνσης των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν. Η σύνδεση της οικογένειάς του με το Ισραήλ και η σχέση με τον Νετανιάχου ανάγονται δεκαετίες πριν.

Η συμφωνία θα ήταν η πρώτη έκδοση ομολόγων του Ομίλου Κούσνερ στο Ισραήλ, παρόλο που ο Όμιλος έχει λάβει στο παρελθόν δάνεια από τις τράπεζες Leumi και Hapoalim και επενδύσεις από τις εταιρείες Psagot και Harel. Ο Όμιλος συνεργάστηκε επίσης πολύ στενά με την οικογένεια Steinmetz του Ισραήλ, η οποία είναι ένας από τους κορυφαίους εμπόρους διαμαντιών στον κόσμο.

Ο Όμιλος Κούσνερ δεν είπε τι θα έκανε με τα κεφάλαια, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες σκοπεύει να επωφεληθεί από το κύμα ευκαιριών για αγορά ακινήτων που θα δημιουργηθεί από την πανδημία το 2021. Μερικές ημέρες πριν, ο Όμιλος έθεσε προς πώληση ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων στο Μέριλαντ, από το οποίο θα μπορούσε να εξασφαλίσει περίπου 800 εκατ. δολάρια.

Αμοιβαίο κεφάλαιο στο Ισραήλ

Ο Όμιλος κατέχει δεκάδες ακίνητα στη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϋ, με εκτιμώμενη αξία περίπου 7 δισ. δολαρίων. Η εταιρεία ιδρύθηκε από τον πατέρα του Τζάρεντ, Τσαρλς Κούσνερ, στον οποίο ο πρόεδρος Τραμπ απένειμε χάρη νωρίτερα αυτό το μήνα. Ο πατήρ Κούσνερ έχει εκτίσει ποινή σε ομοσπονδιακή φυλακή, αφού καταδικάστηκε για παράνομες εισφορές, φοροδιαφυγή και παραβίαση μαρτύρων.

Η πρώτη αυτή προσπάθεια συγκέντρωσης κεφαλαίων στο Ισραήλ ουσιαστικά είναι μία βολιδοσκόπηση της εκεί αγοράς για ενδεχόμενη μελλοντική επέκταση, καθώς ο Όμιλος Κούσνερ –μεταξύ άλλων επιλογών– εξετάζει το ενδεχόμενο να συγκεντρώσει ένα αμοιβαίο κεφάλαιο 500 εκατ. δολαρίων από ιδιώτες επενδυτές στο Ισραήλ. Αυτό τουλάχιστον έγραψε η ισραηλινή οικονομική εφημερίδα Commercial Observer, η οποία ανήκει στον Τζόζεφ Μάγιερ, σύζυγος της Νικόλ Κούσνερ-Μάγιερ, μεγαλομετόχου του Ομίλου Κούσνερ.

Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, το ιδιωτικό αμοιβαίο κεφάλαιο θα ανέρχεται συνολικά σε 500 εκατ. δολάρια, με τις εταιρείες Κούσνερ να συνεισφέρουν 50 εκατ. δολάρια. Το αμοιβαίο κεφάλαιο θα επικεντρωθεί σε ευκαιρίες επενδύσεων σε ακίνητα σε αγορές που αντιμετωπίζουν «μετανάστευση πληθυσμού και αύξηση της απασχόλησης» σύμφωνα με τα λόγια του Ομίλου.

Δυσμενής συγκυρία

Αυτά έγιναν γνωστά το τέταρτο τρίμηνο του 2020, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει και η οποία διευκρίνισε ότι ο σχεδιασμός υπόκειται σε αλλαγές. Για να γίνει αυτό, η οικογενειακή εταιρεία Κούσνερ θα ενσωματώνει μια νέα εταιρεία που αποτελείται από ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων, η οποία θα εκδίδει τα ομόλογα. Δεν είναι ακόμη σαφές εάν τα ομόλογα θα είναι εξασφαλισμένα ή μη και ποια περιουσιακά στοιχεία θα στο χαρτοφυλάκιο της εκδίδουσας εταιρείας.

Η συγκυρία, πάντως, είναι αρνητική για την έκδοση τέτοιων ομολόγων, αφού τέτοια αμερικανικά αμοιβαία κεφάλαια, όπως και αμερικανικές εταιρείες ακινήτων έχουν χρεοκοπήσει ή αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Η Starwood Capital εμπλέκεται σε αγωγή μετόχου για τέτοια ομόλογα που μάλιστα έχει στην ιδιοκτησία της εμπορικά κέντρα.

Η αναπτυξιακή εταιρία Brooklyn All Year Management, που έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 600 εκατ. δολάρια στο Ισραήλ, πρόκειται να διαγράψει τα ομόλογά του από το χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ μετά την αθέτηση χρεών σε πολλά δάνεια που είχε συνάψει στις ΗΠΑ. Είναι ενδεικτικό ότι δεν τόλμησε να δημοσιεύσει αποτελέσματα για το τρίτο τρίμηνο του 2020.

Ο ουρανοξύστης του Κούσνερ και το Κατάρ

Πριν σχεδόν δύο χρόνια, η εταιρία Brookfield Properties αγόρασε την 99ετή μίσθωση για τον ουρανοξύστη 666 Fifth Avenue από τον Όμιλο Κούσνερ έναντι 1,3 δισ. δολαρίων. Η απόκτηση του ουρανοξύστη γραφείων εμβαδού 13.935 τετραγωνικών μέτρων είχε προκαλέσει δημόσια διαμάχη. Είχαν εκφρασθεί ερωτήματα για το εάν ο Τζάρεντ Κούσνερ είχε αξιοποιήσει τις προνομιακές σχέσεις του με τον Λευκό Οίκο του για να εξασφαλίσει τη διάσωση του ακινήτου. Ας σημειωθεί ότι το Κατάρ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος στην αγοράστρια εταιρεία Brookfield.

Είχαν, λοιπόν, εκφρασθεί ερωτήματα για το εάν το Κατάρ προσπαθούσε να κερδίσει την εύνοια της κυβέρνησης Τραμπ, διασώζοντας το διαβόητο κτήριο γραφείων του Ομίλου Κούσνερ. Τόσο η Brookfield όσο και η κυβέρνηση του Κατάρ, πάντως, δήλωσαν ότι το Κατάρ δεν γνώριζε τίποτα για τη συμφωνία αγοράς προτού ολοκληρωθεί. Μετά την αγορά από την Brookfield, η Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ δήλωσε ότι θα στο μέλλον να τοποθετήσει χρήματα σε αμοιβαία κεφάλαια ή άλλα επενδυτικά σχήματα, που δεν ελέγχει πλήρως.

Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι η Ουάσιγκτον άλλαξε γραμμή πλεύσης έναντι του Κατάρ. Κι όχι μόνο άνοιξε παράθυρο για ομαλοποίηση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το εμιράτο, αλλά και ευνοεί την προσέγγισή του με το Ισραήλ. Είναι προφανές πως αυτή η αλληλουχία γεγονότων δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη και είναι ωθεί και άλλους παίκτες προς την πλευρά του Ομίλου Κούσνερ, παρότι ο Τραμπ μετράει ημέρες στον Λευκό Οίκο.

Που θα στοχεύσει το αμοιβαίο κεφάλαιο

Αν και δεν υπάρχουν άμεσες αναφορές στο που στοχεύει το αμοιβαίο κεφάλαιο που κτίζεται, εν τούτοις η ανακοίνωση ότι θα εστιάσει σε ευκαιρίες επενδύσεων σε αγορές που αντιμετωπίζουν «μετανάστευση πληθυσμού και αύξηση της απασχόλησης» προκαλεί σκέψεις, όπως και η αναφορά σε ένα κύμα φτηνών ευκαιριών ακινήτων που η πανδημία θα δημιουργήσει το 2021. Συνειρμικά έρχονται στο νου οι περιοχές που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα και που οι τιμές των ακινήτων πέφτουν, λόγω ακριβώς αυτών των προβλημάτων.

Η Ελλάδα που είδε μια κατακόρυφη πτώση στην τουριστική κίνηση λόγω της πανδημίας, έχει φέρει τους ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων σε απόγνωση, ενώ κάποιους τους οδηγεί στη χρεοκοπία. Στο πρόσφατο παρελθόν, Ισραηλινοί επενδυτές αγόρασαν ξενοδοχειακές μονάδες στην Ελλάδα, ακόμη και στο κέντρο της πρωτεύουσας, αλλά η πανδημία ωθεί την αγορά εμπορικών ακινήτων σε ακραίες καταστάσεις. Ταυτόχρονα, η παρουσία μεταναστών σε συγκεκριμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας έχει υποβαθμίσει πληθώρα οικοδομικών τετραγώνων, όπου οι τιμές έχουν κατακρημνιστεί, λόγω της μετοίκησης των παραδοσιακών Ελλήνων κατοίκων τους.

Περισσότερες ευκαιρίες εμφανίζονται στην Τουρκία, η οποία έχει επίσης δεχτεί σοβαρότατο πλήγμα στον τουριστικό της τομέα, ενώ ταυτόχρονα μαστίζεται από μια φθίνουσα οικονομική κατάσταση. Έχουμε ήδη δει το τουρκικό κράτος να πουλάει ακίνητα και εκτάσεις “φιλέτα” στο Κατάρ έναντι πινακίου φακής. Η συνεχής υποτίμηση της τουρκικής λίρας έναντι των σκληρών νομισμάτων προσφέρει ακόμη μεγαλύτερες ευκαιρίες για κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων. Στην Τουρκία ο Κούσνερ μπορεί να αξιοποιήσει και τα εκεί κεφάλαια των επιχειρήσεων Τραμπ, αλλά και τις σχέσεις του με το καθεστώς Ερντογάν.

Πάμφθηνη εργατική δύναμη οι πρόσφυγες-μετανάστες

Η αναφορά σε “μετανάστευση πληθυσμού” δεν παραπέμπει άμεσα σε κάποιου είδους επένδυση στα καταλύματα μεταναστών, αλλά ίσως έχει μια πιο σκοτεινή πλευρά. Σε Τουρκία, Λίβανο και Ιορδανία έχουν στριμωχτεί εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους παραμένει άνεργο και αναξιοποίητο.

Εδώ υποκρύπτονται πιθανές προσπάθειες να δημιουργηθούν επενδύσεις για την αξιοποίηση αυτού του πάμφτηνου εργατικού δυναμικού κατά το πρότυπο που εφαρμόζει το Ισραήλ για τους εργάτες που κατοικούν στα εδάφη της Παλαιστινιακής Αρχής και εργάζονται στο Ισραήλ. Αυτό μπορεί και να ενέχει την κατασκευή εργατικών οικισμών, κάτι στο οποίο είχε αναφερθεί ο Ερντογάν για τις περιοχές που κατείχε στη Συρία.

Ο Τζάρεντ Κούσνερ είχε παραιτηθεί από επικεφαλής του Ομίλου όταν ορίστηκε ανώτερος σύμβουλος στο επιτελείο του Λευκού Οίκου, αλλά εκχώρησε μόνο κάποια επιλεγμένα περιουσιακά στοιχεία. Δεν είναι γνωστό τι θα κάνει ο σύζυγος της Ιβάνκα Τραμπ μετά το τέλος της θητείας του πεθερού του σε μερικές ημέρες. Πολλοί εικάζουν ότι θα επιστρέψει στον οικογενειακό όμιλο και θα χρησιμοποιήσει τις εκτενείς διεθνείς επαφές του για να διευρύνει το χαρτοφυλάκιο του και την εμβέλεια της επιχειρηματικής δράσης του.