Γερμανικά αρχεία: Τί αποκαλύπτουν για Γιουγκοσλαβία και “Μεγάλη Αλβανία”

Ένα σημαντικό και μεγάλο παρασκήνιο, πίσω από την διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, αποκαλύπτεται επίσημα, μέσα από απόρρητα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν στη Γερμανία. Το περιεχόμενο από τα γερμανικά αρχεία αποκαλύπτει σχέδια για την διάλυση της τότε Γιουγκοσλαβίας και την προοπτική δημιουργίας της “Μεγάλης Αλβανίας” από το 1991, και, μάλιστα, ορισμένα σημεία αυτών των εγγράφων θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν γραφτεί και σήμερα.

Ένα μέρος των αποχαρακτηρισμένων γερμανικών εγγράφων που μαρτυρούν τη διάλυση της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΣΟΔΓ) δημοσιεύτηκε στο Twitter από τον δημοσιογράφο Michael Martens, προαναγγέλλοντας μεγάλο άρθρο για το θέμα αυτό στην Frankfurter Allgemeine Zeitung. Αναφερόμενη η σερβική Blic στο υλικό αυτό, καταγράφει τις παρατηρήσεις και προτάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση Γερμανού διπλωμάτη που δεν κατονομάζεται.

Η έκθεση αυτή απ’ τα γερμανικά αρχεία στάλθηκε στα κεντρικά γραφεία της Βόννης μετά την επίσκεψή του στο Κοσσυφοπέδιο τον Δεκέμβριο του 1991 με άλλους δύο συναδέλφους του. «Η πρώτη μου επίσκεψη στην Πρίστινα άφησε την εντύπωση ότι η αλβανόφωνη περιοχή στο Κοσσυφοπέδιο αποτελεί το πιο ευνοϊκό έδαφος για τη γερμανική πολιτιστική επιρροή». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλά μπορούν να επιτευχθούν εδώ με λίγες οικονομικές επενδύσεις, αναφέρει στην έκθεση του ο Γερμανός διπλωμάτης.

Επισημαίνει δε πως «για την εξωτερική μας πολιτική, το θέμα της αλβανικής μειονότητας στη Σερβία δεν είναι θέμα εξωτερικής πολιτικής, αλλά πρόβλημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αντιμετώπιση των Αλβανών από τη Σερβία είναι ντροπή για ολόκληρη την Ευρώπη». Σύμφωνα με την Blic, αυτές οι λίγες γραμμές και όλα τα άλλα που γράφονται στην αναφερόμενη έκθεση θα μπορούσαν κάλλιστα να εξηγήσουν τη διαδικασία που πέρασε η επαρχία της νότιας Σερβίας τα επόμενα 30 χρόνια και που φαίνεται ότι θα συνεχίσει να ακολουθεί στο μέλλον.

Το δημοσίευμα περιγράφει την επίσκεψη τριών διπλωματών στο Κοσσυφοπέδιο τον Δεκέμβριο του 1991. Τα ονόματά τους δεν αναφέρονται, «γιατί οι δυο τους εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στις χώρες τους», αλλά αποκαλύπτεται ότι προέρχονται από τη Γερμανία, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Νορβηγία. Αναφέρεται ότι ταξίδεψαν στην Πρίστινα από το Βελιγράδι και ότι ο Γερμανός διπλωμάτης έστειλε την αναφορά στα κεντρικά γραφεία, στη Βόννη, κατά την επιστροφή του στη σερβική πρωτεύουσα.

Ο Ιμπραήμ Ρουγκόβα

Όπως σημειώνεται, συνομίλησαν με πολλούς Αλβανούς ηγέτες στην Πρίστινα, συμπεριλαμβανομένου του Ιμπραήμ Ρουγκόβα, αδιαμφισβήτητου τότε ηγέτη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Ρουγκόβα είπε σε διπλωμάτες εκείνη την εποχή πώς έβλεπε τη μοίρα του Κοσσυφοπεδίου σε περίπτωση επιβίωσης, αλλά και σε περίπτωση διάλυσης της ΣΟΔΓ, χώρας που βρισκόταν σε μεγάλο βαθμό σε πόλεμο εκείνη την εποχή:

«Εάν η Γιουγκοσλαβία συνεχίσει να υπάρχει, το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να γίνει ισότιμη δημοκρατία. Εάν αλλάξουν τα εσωτερικά γιουγκοσλαβικά σύνορα σύμφωνα με εθνοτικές αρχές, θέλουμε μια κοινότητα με τμήματα του Μαυροβουνίου και της (γιουγκοσλαβικής) Μακεδονίας που κατοικούνται από Αλβανούς», είπε τότε ο Ρουγκόβα.

Όπως αναφέρει η γερμανική έκθεση, ο Ρούγκοβα εξέφρασε επίσης το όραμά του για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου σε περίπτωση διάλυσης της ΣΟΔΓ: «Εάν η Γιουγκοσλαβία διαλυθεί πλήρως, ο Ρουγκόβα ζήτησε ένα “ανεξάρτητο (καθ’ όλα) αλβανικό κράτος”». Σύμφωνα με την αναφορά του γερμανού διπλωμάτη, ο Ρουγκόβα δεν είχε ουσιαστικές αντιρρήσεις για τη διαίρεση του βόρειου Κοσόβου με τη Σερβία.

«Σχετικά με την πιθανή διαίρεση του Κοσσυφοπεδίου, ο Ρουγκόβα αποδείχθηκε ευέλικτος, αλλά επισήμανε ότι μόνο ένας δήμος (Λεπόσαβιτς) έχει σερβική πλειοψηφία», έγραψε ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ότι ο Ρουγκόβα υπονοούσε την εξαίρεση των σερβικών μοναστηριών και σαφή μειονοτικά δικαιώματα στο ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο.

Η ένωση με την Αλβανία στα γερμανικά αρχεία

Η έκθεση αναφέρει την εντύπωση του διπλωμάτη για την ξεκάθαρη επιθυμία των Αλβανών ηγετών του Κοσσυφοπεδίου να ενωθούν με την Αλβανία, παρά τις τότε σαφείς οικονομικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. «Οι περισσότεροι από τους συνομιλητές μου, μου είπαν: Κανείς στη Γιουγκοσλαβία δεν σκέφτεται με οικονομικούς όρους. Γιατί να το κάνει; Τα οικονομικά προβλήματα της Αλβανίας είναι μόνο προσωρινά».

Στην αποστολή του, ο διπλωμάτης ανέφερε επίσης λεπτομερώς την καταστολή των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο: «απολύσεις, αυθαίρετες συλλήψεις και επιδρομές από διεφθαρμένους σέρβους αστυνομικούς». Ωστόσο, «δεν υπάρχει κίνδυνος πείνας στο Κοσσυφοπέδιο», ανέφερε ο ίδιος, επικαλούμενος τους συνομιλητές του. Κατά την επίσκεψή τους στην Πρίστινα, οι διπλωμάτες συναντήθηκαν επίσης με τον συγγραφέα, δημοσιογράφο και πολιτικό Βέτον Σουρόι, έναν από τους πιο εξέχοντες διανοούμενους του Κοσσυφοπεδίου.

Αναφέρεται ότι ο Σουρόι τόνισε την ανάγκη διεθνοποίησης του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου και πρόσθεσε ότι η μη βίαιη επίλυσή του έχει οδηγήσει μέχρι στιγμής στο να παραμείνει το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου «εκτός παιχνιδιού». Από το ρεπορτάζ συμπεραίνεται ότι ο Σουρόι δεν αρέσει σε κάποιον στη Βόννη, αφού δίπλα στο όνομά του γράφει με στυλό: «Μαξιμαλιστής!» με θαυμαστικό.

Στο τέλος της έκθεσης συμπεραίνεται ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι ένα πολύ γόνιμο έδαφος για γερμανικές επενδύσεις και πολιτιστική επιρροή, αλλά μια φράση δείχνει ξεκάθαρα την κατεύθυνση προς την οποία οι δυτικές χώρες, η ΕΕ και οι ΗΠΑ, θα ακολουθήσουν τις πολιτικές τους στη διαμάχη του Κοσσυφοπεδίου: «Το ζήτημα της αλβανικής μειονότητας στη Σερβία δεν είναι πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής, αλλά πρόβλημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η συμπεριφορά της Σερβίας προς τους Αλβανούς είναι ντροπή για ολόκληρη την Ευρώπη».