Γερουσιαστής McCain: Ήρωας πολέμου ή δημιουργός θυμάτων πολέμου;

“Ο γερουσιαστής John McCain ήταν ένας αξιοσέβαστος πολιτικός που αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στη δημόσια υπηρεσία. Ήταν άνθρωπος ακέραιος, με αρχές και υψηλή αίσθηση του καθήκοντος. Ήταν αληθινά πιστός στη σημασία μιας ισχυρής διατλαντικής σχέσης για την ασφάλεια και την ευημερία της Ευρώπης και των ΗΠΑ και ως πυλώνα της παγκόσμιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες. Ήταν προνόμιο μου να συνεργαστώ μαζί του όλα αυτά τα χρόνια, πάντα με πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού. Όλοι μας αποτίουμε φόρο τιμής και πενθούμε τον χαμό του, αλλά η κληρονομιά του θα παραμείνει. Εκ μέρους της ΕΕ, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στον αμερικανικό λαό” . Αυτά είναι τα λόγια της Φεντερίκα Μογκερίνι, της επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, η οποία εκ μέρους όλων ημών των Ευρωπαίων έπλεξε το εγκώμιο στον θανόντα Ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή.

Πρόσφατα διάβασα άρθρο της καθηγήτριας Elizabeth Sherman για τον μακαρίτη, το οποίο είναι εξίσου εξυμνηστικό για τον θανόντα: “Ο McCain αφιέρωσε τη ζωή του σε αρχές που -τουλάχιστον γι ‘αυτόν– ξεθώριασαν, και η αποκήρυξη των αρχών που υπερασπίστηκε από την χώρα του, μπορεί να θέσει το έθνος σε κίνδυνο“. Ποιός είναι πράγματι ο Γερουσιαστής McCain που για τον οποίο η κα Μογκερίνι αισθάνεται περήφανη που συνεργάστηκε μαζί του; Ποιά είναι η “κληρονομιά” του που θα “μείνει”;

Ο άλλοτε αιχμάλωτος του πολέμου του Βιετνάμ, McCain, τη δεκαετία του 1980 ήταν ένα ειρηνόφιλο “περιστέρι” του Κογκρέσου και αργότερα της Γερουσίας σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Δηλαδή δεν ήταν από τους ανθρώπους στων οποίων ένας πρόεδρος των ΗΠΑ θα πόνταρε στην υποστήριξη, για να εισβάλλει σε μια χώρα της υδρογείου. Ο Γερουσιαστής ήταν αντίθετος στην πολιτική του προέδρου Ρέιγκαν, όπως για παράδειγμα, στην εισβολή στον Λίβανο. Επίσης, στο μεταίχμιο της λήξης του Ψυχρού Πολέμου, στον πόλεμο της Σομαλίας και του Περσικού, ήταν ομολογουμένως σκεπτικός και πολύ προσεκτικός μέχρι που έπρεπε να φτάσει το πράμα.

Στα μέσα όμως της δεκαετίας του 1990 έγινε η μεγάλη στροφή. Το περιστέρι έβγαλε γαμψά νύχια, μάκρυνε το ράμφος του, μεγάλωσε τον λαιμό του και μεταμορφώθηκε σε ένα “γεράκι” . Υποστήριξε πολιτικές, από βομβαρδισμό της Βορείου Κορέας, αν συνέχιζε το πυρηνικό της πρόγραμμα, μέχρι και εισβολή -κατόπιν βομβαρδισμού- στη Σερβία. Ακόμα και οι πιο ρεαλιστές συνάδελφοί του Ρεπουμπλικανοί διαφωνούσαν ριζικά με τον ΜcCain όταν εκείνος υποστήριξε λυσσασμένα την παρεμβατική βίαιη πολιτική του Δημοκρατικού προέδρου Κλίντον, σε μια περιοχή που άφηνε αδιάφορα τα αμερικανικά συμφέροντα.

Σουνίτες και Σιίτες είναι το ίδιο

Μετά την αλλαγή της χιλιετίας και το ξέσπασμα του πολέμου στο Ιράκ, ο δυναμικός Γερουσιαστής άσκησε κριτική στην κυβέρνηση Μπους. Το λάθος του Μπούς του 2ου, για τον McCain, δεν ήταν η εισβολή αλλά η χαμηλή της ένταση! Δηλαδή πίεζε για περισσότερο στρατό στην μουσουλμανική χώρα για να συνετιστεί. Το 2005 είχε δηλώσει: «Η εξασφάλιση ολοένα περισσότερων τμημάτων του Ιράκ και η πρόληψη της εμφάνισης νέων τρομοκρατικών καταφυγίων θα απαιτήσει περισσότερα στρατεύματα και χρήματα. Θα χρειαστεί χρόνος, πιθανώς χρόνια, και θα σημαίνει περισσότερα θύματα για τις ΗΠΑ. Αυτές είναι το τρομερό τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε. Αλλά με τόσα πολλά να διακυβεύονται, πιστεύω ότι πρέπει να επιλέξουμε τη στρατηγική με τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας».

Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ, την Δύση και περισσότερο για το Ιράκ ήταν η άγνοια του για θεμελιώδη ζητήματα της παγκόσμιας πολιτικής. Πριν χρόνια είχε εκστομίσει μια γκάφα ολκής περιγράφοντας την Αλ Κάιντα ως σιιτική ομάδα. “Σουνίτες, Σιίτες, το ίδιο μου κάνει” είχε δηλώσει. Πάντως, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, λίγους μήνες μόνο πριν τον θάνατό του -και μετά την σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπνων- παραδέχτηκε ότι ο πόλεμος στο Ιράκ ήταν λάθος! Όσον αφορά στην αντιμετώπιση του Ιράν, ε, ένας σοβαρός γερουσιαστής δικαιολογείται να αστειεύεται, όπως δείχνει και το αποκαλυπτικό βίντεο.

Μένοντας στη Μέση Ανατολή, ο McCainn υπήρξε φανατικός υποστηρικτής του Ισραήλ και των επιθέσεών εναντίον των Παλαιστινίων ενώ επικρότησε την πολιτική Τραμπ για μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ. “Από καιρό πίστευα ότι η Ιερουσαλήμ είναι η αληθινή πρωτεύουσα του Ισραήλ“, είχε δηλώσει μετά την επίσημη ανακοίνωση.

Στο ζήτημα της Συρίας χειροκρότησε την αεροναυτική επίθεση των Γαλλοαμερικάνων την Άνοιξη του 2018, επικροτώντας συνεπώς αυτή την απόφαση του Τραμπ. Είχε δηλώσει τότε: “ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής, καλούμε τον πρόεδρο να αναλάβει μεγαλύτερη στρατιωτική δράση για να επιτύχει τους στόχους μας, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής της αεροπορίας της Συρίας και της εγκαθίδρυσης ασφαλών καταφυγίων στη Συρία για την προστασία των Συρίων. Όσο ο Άσαντ κυριαρχεί στο πεδίο της μάχης δεν θα υπάρξει διπλωματική λύση“.

Διαβάζοντας το πολιτικό βιογραφικό του, μου ήρθε στο μυαλό το σχόλιο του Ted Galen Carpenter από το Ινστιτούτο Cato, όταν έγραψε το 2008 πως αν ο McCain ήταν φοιτητής σε σχολή διεθνών σχέσεων θα έπαιρνε “F”. Οι πολιτικές πράξεις κρίνουν το έργο ενός ανθρώπου όχι ο θάνατος του. Η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ στέλνει το μήνυμα ότι η το ευρωπαϊκό μπλογκ θαυμάζει έναν άνθρωπο που υποκίνησε πολέμους και βομβαρδισμούς με χιλιάδες θύματα. Το πρόβλημα είναι ότι η κα Μογκερίνι δεν μιλάει για τον εαυτό της αλλά εκ μέρους των ενταγμένων στην ΕΕ Ευρωπαίων. Ακόμα και αν τα συλλυπητήρια της Μογκερίνι κλείνουν πονηρά το μάτι στο συντηρητικό διατλαντικό κοινό προς αναθέρμανση των ευρωαμερικανικών σχέσεων, ο McCain δεν θα είναι ο μόνος που βαθμολογείται με “F”.