Γιατί γίνεται πόλεμος στη Μέση Ανατολή – Η βαθύτερη αιτία
07/10/2024Ένα χρόνο μετά την φρικτή τρομοκρατική ενέργεια της Χαμάς κατά ισραηλινών πολιτών και την τυφλή, χωρίς καμιά αναλογικότητα, απάντηση του Ισραήλ, παραμένουν σημαντικά ερωτήματα: Γιατί έγινε; Ποιο γεωπολιτικό περιβάλλον θα γεννήσει ο πόλεμος;
Η ενέργεια της Χαμάς, από την οποία ξεκίνησε ο τωρινός πόλεμος, δεν εξηγείται λογικά, παρά μόνο, με την αναζήτηση εξωτερικών επιρροών. Οι διεθνείς αναλύσεις καταλήγουν ότι η ενέργεια υποδείχθηκε για να διακοπεί η προσέγγιση του Ισραήλ με τις μοναρχίες του Κόλπου (Συμφωνίες του Αβραάμ). Επίσης, για να υπονομευθεί η οδός Ινδία-Σαουδική Αραβία-Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα-Ευρώπη, γνωστή ως οδός IMEC. Η οδός αυτή θεωρείται ανταγωνιστική του κινεζικού “Δρόμου του Μεταξιού”.
Ο γνωστός κινεζικός δρόμος είναι στρατηγική επιλογή του Πεκίνου και παρέχει οφέλη στην Κίνα και στις χώρες από τις οποίες διέρχεται. Αυτή η συσπείρωση χωρών γύρω από την Kίνα ενοχλεί τις ΗΠΑ. Ο “Δρόμος του Μεταξιού” διέρχεται και από το Ιράν και από την Τουρκία. Ο IMEC παρακάμπτει και τις δύο χώρες. Είναι μια ένδειξη των αμερικανικών επιλογών στην περιοχή και η αντίδραση της Άγκυρας υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την εμμονή της Άγκυρας πως ό,τι συντελείται στον χώρο αυτό πρέπει να περιλαμβάνει και την Τουρκία.
Η διαμάχη δείχνει αντιπαράθεση του Ισραήλ με τους γείτονές του, αλλά αυτή είναι μόνο η επιφάνεια. Η αντιπαράθεση είναι μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας. Η αναμενόμενη αυτή αντιπαράθεση δεν θα πάρει την μορφή μετωπικής σύγκρουσης. Θα γίνεται δια αντιπροσώπων, σταδιακά και δεν θα σταματήσει. Η τρέχουσα μεσανατολική κρίση αποτελεί μια μορφή της.
Ο πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας έχει αρχίσει
Εκτός από συγκρούσεις πληρεξουσίων, η αμερικανοκινεζική διαμάχη θα έχει και άλλες μορφές: Οικονομικές, πολιτικές, πολιτιστικές, διπλωματικές. Ο πόλεμος, δηλαδή, ΗΠΑ-Κίνας έχει αρχίσει. Απλώς, έχει διαφορετική μορφή από τους κλασικούς πολέμους. Το στυλ των κλασικών πολέμων –με την προσθήκη νέων μέσων– το διατηρεί η Ρωσία στην Ουκρανία. Η Ουκρανία λειτουργεί ως πληρεξούσιος των ΗΠΑ. Η Ρωσία (η τρίτη από τις τρείς μεγάλες δυνάμεις) δεν βρήκε πληρεξούσιο για την αντιπαράθεση αυτή. Συμμετέχει η ίδια. Οι ΗΠΑ κοντόφθαλμα επέλεξαν να αντιπαρατεθούν και με την Κίνα και με τη Ρωσία ταυτόχρονα για την παγκόσμια κυριαρχία, παραβλέποντας την συμβουλή του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι να συμμαχήσουν με την μια για να αντιπαρατεθούν στην άλλη.
Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, ακόμη και αν χαμηλώσει η έντασή του, δεν θα τελειώσει αν δεν διαμορφωθεί το νέο, επιθυμητό, για τους Αμερικανούς και το Ισραήλ, περιβάλλον. Αυτό το περιβάλλον περιλαμβάνει:
- Δημιουργία μιας πιο σαφούς κουρδικής κρατικής υπόστασης (εκτός Τουρκίας, αν και ο Ερντογάν ανησυχεί). Ο κουρδικός παράγων εκτός του ότι θα είναι φιλικός με το Ισραήλ (οι αντιπαραθέσεις του με το Ιράν, την Χαμάς και τη Χεζμπολάχ είναι γνωστές), βρίσκεται πάνω στα κινεζικά σχέδια του Δρόμου του Μεταξιού και μπορεί να τον ανακόψει.
- Ανατροπή του σημερινού καθεστώτος του Ιράν, την οποία το Ισραήλ θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωσή του. Οι δηλώσεις του Νετανιάχου δεν έγιναν τυχαία.
- Επαναπροσέγγιση του Ισραήλ με όσες αραβικές χώρες είναι φιλικά διακείμενες προς την αμερικανική πολιτική στην περιοχή μέσα από τις γνωστές Συμφωνίες του Αβραάμ.
- Αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους.
Αν κάτι από αυτά δεν ικανοποιηθεί, η διαφαινόμενη νίκη του Ισραήλ θα είναι πύρρεια. Το Ισραήλ έβγαλε από την ατζέντα του το παλαιστινιακό κράτος, αλλά χωρίς την δημιουργία του, δεν θα μπορέσει να ησυχάσει. Η Ελλάδα αποφεύγει τις δηλώσεις στη διαμάχη αυτή και καλά κάνει. Σε κρατικό επίπεδο οι δρώντες θεωρούν ότι η Αθήνα έχει πάρει την θέση των ΗΠΑ-Ισραήλ με την παροχή του εναέριου χώρου στο Ισραήλ και των βάσεων στις ΗΠΑ. Το σημαντικότερο είναι ότι άρχισε να θολώνει, σε μέρος του αραβικού κόσμου, η εικόνα του Έλληνα, όπως έχει προσληφθεί από την Ελληνιστική εποχή.