Γιατί μας αφορούν τα γεγονότα στη Χιλή – Ο “εχθρός λαός”

Για τα ελληνικά ΜΜΕ τα γεγονότα στη Χιλή παραμένουν άγνωστα. Στα περισσότερα διεθνή ΜΜΕ μόλις πριν 3 μέρες βρήκαν το δρόμο τους στους τίτλους ειδήσεων και δειλά- δειλά στις αναλύσεις. Οι λόγοι είναι προφανείς: ο πρόεδρος της Χιλής ανήκει στους εκλεκτούς των ΗΠΑ και των καπιταλιστικών ελίτ. Η καταστολή αλά Πινοσέτ και αλά Ισραήλ -συχνά με εκπαιδευτές από το Ισραήλ- η χρησιμοποίηση του νομικού οπλοστασίου της κατάστασης εξαίρεσης, η προσπάθεια ελέγχου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η σιωπή των ΜΜΕ αποτελούν την υλική αποτύπωση της ιδεολογικής θεώρησης από τις ελίτ, των μαζών ως εχθρών, όποτε οι τελευταίες μετατρέπονται σε λαούς.

Όσο οι άνθρωποι παραμένουν ιδιώτες-καταναλωτές και διαχέονται σε μάζες χωρίς ιστορικότητα, οι ελίτ περηφανεύονται για το φιλελευθερισμό τους. Όποτε αποκτούν ιστορική γείωση και συνθέτουν λαϊκά συμβάντα για διαφόρους λόγους, τότε έρχεται «λαϊκισμός» –νέος υπέρτατος ιδεολογικός εχθρός– και νομιμοποιεί την επίθεση και την τρομοκρατία των ελίτ εις βάρος των εχθρών-λαών.

Αντιστοίχως, όταν οι κυβερνήσεις των εθνικών κρατών και ιδίως εκείνων που βιώνουν ισχυρές σχέσεις εξάρτησης αναπαράγουν αυτήν την εξάρτηση επιβραβεύονται ποικιλοτρόπως. Σε κάθε άλλη περίπτωση αντιμετωπίζουν επιχειρήσεις αλλαγής καθεστώτος με «πολύχρωμες επαναστάσεις ή και άμεσες επεμβάσεις.

Τα γεγονότα στη Χιλή αλλά και αλλού ερμηνεύονται αν κοιτάξουμε στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, ως το ηγεμονικό μοντέλο καπιταλισμού, σήμερα και μελλοντικά. Βιώνουμε έναν καπιταλισμό θεμελιακά κρισιακό, ανισόρροπο, κοινωνικά διαλυτικό και εμφατικά βραχυπρόθεσμης στόχευσης ως προς τις κινήσεις κεφαλαίων και την κερδοφορία τους. Μιλούμε για το έσχατο στάδιο καπιταλισμού πριν να οδεύσουμε σε μετά-ανθρώπινα εκμεταλλευτικά μοντέλα.

Η φιλοδοξία των ελίτ για την περαιτέρω εξέλιξη του καπιταλισμού είναι μια παγκοσμιότητα όπου χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη και στην 4η βιομηχανική επανάσταση, η συσσώρευση πλούτου θα είναι πρωτοφανής ως προς το μέγεθος και την ανισοκατανομή. Η ανθρώπινη εργασία θα συρρικνωθεί ως προς το ρόλο της έως και θα εξοριστεί, ενώ οι ελίτ θα μεταβαίνουν σε μετά-ανθρώπινες συνθήκες ευδαιμονίας. Προϋπόθεση αυτών είναι σήμερα, το κοινωνικό στοιχείο -απονευρωμένο και ανιστορικό- να αποκοπεί απολύτως από το πολιτικό.

Εξ ου και η εμπέδωση του “εχθρού-λαού” ως κυρίαρχου ιδεολογήματος: παρότι στη συντριπτική πλειοψηφία κοινωνικών αντιδράσεων λείπει -δυστυχώς- το πρόγραμμα και το κόμμα που θα δώσει επαναστατική διέξοδο, κάθε λαϊκό κίνημα, στο βαθμό που έχει ένα έστω εν μέρει, κοινωνικά χειραφετητικό και εθνικοανεξαρτησιακό επίδικο γεννά φόβο στις ελίτ. Αυτό συμβαίνει επειδή σηματοδοτεί μια ρηγμάτωση μέσα από την οποία το κοινωνικό μπορεί να διεισδύσει εκ νέου στο πολιτικό, εν δυνάμει μετατρέποντας την πολιτική ζωή, από ένα παιχνίδι κοινοβουλευτικού κρετινισμού σε μια ιστορική και ουσιαστικά δημοκρατική διαδικασία. Ε, αυτό το φοβούνται πολύ οι ελίτ.

Η στρατιωτικοποίηση του αστικού πολυκομματισμού

Η Χιλή σε αυτό το πλαίσιο –όπως έγινε και το ΄73– αποτελεί σημαντικό κρίκο μιας αλυσίδας γεγονότων –-συμπεριλαμβανομένου και του σύντομου ελληνικού καλοκαιριού του ’15– που έχουν να κάνουν με την περιστολή ή και με την ανοιχτή καταστολή των ελευθεριών των λαών. Το σημαντικό στοιχείο με τη Χιλή, πέρα από όσα δραματικά συμβαίνουν στο έδαφος είναι η ευκολία με την οποία ο αστικός πολυκομματισμός στρατιωτικοποιείται και χρησιμοποιεί μεθόδους δικτατορίας, χωρίς να καταλύει τη συνταγματική λειτουργία ως προς την εκλογική της διάσταση- ή τουλάχιστον όχι ακόμα.

Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να προσθέσουμε –μεταξύ άλλων- τα προηγούμενα της Βραζιλίας –όπως και άλλων κρατών– όπου τα μαγειρέματα των εκλογικών καταλόγων και η συνέργεια των ανωτάτων δικαστικών διασφαλίζουν τον αποκλεισμό υποψηφίων και κρισίμου μέρους εκλογέων. Να αναφέρουμε επίσης τους εκβιασμούς και την εξαγορά του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Τις εξωτερικές επεμβάσεις σε Βενεζουέλα και αλλού, ως μέρη ενός εξουσιαστικού πολύπτυχου το οποίο διασφαλίζει την εμπέδωση της ΤΙΝΑ «μέσα» και των σχέσεων εξάρτησης «έξω».

Ωστόσο οι ανισορροπίες του συστήματος εξουσίας θα συνεχίσουν να γεννούν αντιδράσεις διαρκώς, όπως ήδη γίνεται. Ο 21ος αιώνας είναι μέχρι σήμερα ένας αιώνας διαρκώς υποβόσκουσας κρίσης και συχνών εξάρσεων αυτής. Τέτοιες αντιδράσεις θα προκύψουν και εδώ στην Ελλάδα, εκ νέου.

Κάτω από την επίπλαστη εικόνα νεοφιλελεύθερης “κανονικότητας”, την οποία φιλοτεχνούν κυβέρνηση και αντιπολίτευση από κοινού, η ελληνική κοινωνία θα κληθεί στο άμεσο μέλλον να διαχειριστεί μια γεωπολιτική ανασφάλεια ή και κρίση, από κοινού με διάψευση των προσδοκιών για έξοδο από την οικονομική κρίση. Αυτό θα συμβεί παρά την αγωνία της ελληνικής κοινωνίας να σταθεί ξανά στα πόδια της και άρα να βιώσει μια ομαλότητα. Να μην εκπλαγούμε λοιπόν αν τότε γίνει “της Χιλής” και εδώ.