Γιατί ο Νετανιάχου βιάζεται να παγιώσει τον άξονα με τις μοναρχίες του Κόλπου

Σε αγώνα δρόμου επιδίδεται ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου για να προωθήσει την ομαλοποίηση των σχέσεων της χώρας του με τα αραβικά κράτη, ειδικά με τις μοναρχίες του Κόλπου, δύο μήνες πριν την αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ από τον Λευκό Οίκο. Ο Νετανιάχου μετά τη μυστική επίσκεψη που πραγματοποίησε στη Σαουδική Αραβία, δήλωσε ότι θα επισκεφθεί σύντομα το Μπαχρέιν μετά από πρόσκληση του πρίγκιπα Σαλμάν αλ-Χαλίφα.

Το Ισραήλ επιταχύνει τις εξελίξεις για να παγιώσει τον αντί-ιρανικό άξονα, που προωθήθηκε με τη διαμεσολάβηση του Τραμπ, καθώς ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναμένεται να υιοθετήσει προς το Ιράν την πολιτική του Μπάρακ Ομπάμα. Το Ιράν αποτελεί τον κύριο παράγοντα των συμφωνιών ειρήνης του Ισραήλ με Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Μπαχρέιν, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι προαλείφεται και ομαλοποίηση των σχέσεων του εβραϊκού κράτους με την Σαουδική Αραβία.

Τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν αποτελούν το τρίτο και τέταρτο αραβικό κράτος που προχωρούν στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, μετά την Αίγυπτο και την Ιορδανία, που το πραγματοποίησαν το 1979 και το 1994 αντίστοιχα. Η κοινή απειλή του σιίτικου Ιράν  αναμένεται να ενισχύσει και τις αμυντικές σχέσεις του Ισραήλ με τα δύο αραβικά κράτη. Το Ιράν αποτελεί ιστορικό εχθρό για το Ισραήλ, που θεωρεί ότι απειλεί την εθνική του υπόσταση και σημαντικό περιφερειακό ανταγωνιστή για Εμιράτα και Μπαχρέιν.

H συμμαχία του Ισραήλ με τα Εμιράτα μια πλούσια σε πετρέλαιο χώρα και με σημαντική περιφερειακή επιρροή θεωρείται ιστορική, καθώς μπορεί να επηρεάσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή. Τα δύο κράτη έχουν ήδη συμφωνήσει να απομακρύνουν τους περιορισμούς της βίζας για τους πολίτες τους και έχουν υπογράψει διμερείς συμφωνίες για επενδύσεις, τουρισμό, απευθείας πτήσεις, καθώς και για τηλεπικοινωνίες και ασφάλεια.

Επιπλέον, τα Εμιράτα προσπαθούν να αποκτήσουν τα αμερικάνικα μαχητικά αεροσκάφη F-35, που ενδεχομένως θα επηρεάσουν και την ευρύτερη στρατιωτική ισορροπία. Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα της  περιοχής που έχει στο οπλοστάσιο της, τα αμερικανικά F-35. Ωστόσο, η ισραηλινή κυβέρνηση υποχώρησε σε πιέσεις Αμερικανών για πώληση αεροσκαφών F-35 στα Εμιράτα, καθώς οι ΗΠΑ την διαβεβαίωσαν ότι θα διατηρηθεί η στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου στο Μπαχρέιν 

Το Μπαχρέιν ακολούθησε τα Εμιράτα στην ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, σηματοδοτώντας τη στρατηγική του ευθυγράμμιση εναντίον του Ιράν. Ο υπουργός Εξωτερικών του Μπαχρέιν Αμπντελατίφ αλ-Ζαγιάνι επισκέφθηκε πριν μια εβδομάδα το Ισραήλ και ο Νετανιάχου ετοιμάζεται να ανταποδώσει την επίσκεψη στο Μπαχρέιν.  Ο υπουργός Εξωτερικών του Μπαχρέιν έχει επισημάνει αναφορικά με το Παλαιστινιακό ότι «μια δίκαιη, περιεκτική και διαρκής λύση δύο κρατών θα είναι το θεμέλιο» μιας περιφερειακής ειρήνης.

Η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν αλλάζει τα δεδομένα, καθώς το Ισραήλ δεν είναι πλέον μόνο του απέναντι στο Ιράν, αλλά εντάσσεται σε ένα αντί-ιρανικό άξονα. Τα δυο αραβικά κράτη θεωρούν ότι αποκτούν ισχυρό στρατιωτικό σύμμαχο, που εκτιμάται ότι διαθέτει 90 πυρηνικές κεφαλές και ότι έχει παράγει αρκετό πλουτώνιο για κατασκευή 100-200 όπλων.

Η θετική εξέλιξη στις σχέσεις του Ισραήλ με τα δυο αραβικά, εκτός από τη στρατηγική της σημασία, ανατρέπει και το ιδεολογικό, ηθικό και πολιτιστικό ταμπού που επικρατούσε σχετικά με το εβραϊκό κράτος. Υπάρχει μια νέα γενιά ηγετών σε ορισμένες χώρες του Κόλπου που διαφοροποιούνται με την παλαιότερη, καθώς δεν έχουν την ίδια συμπάθεια προς τους Παλαιστίνιους και έχουν άλλες προτεραιότητες σε εσωτερικό και εξωτερικό επίπεδο. Άλλωστε και ο Αραβικός Σύνδεσμος που μονίμως καταδίκαζε τις ισραηλινές ενέργειες του Ισραήλ, δεν επέκρινε την αραβοϊσραηλινή εξομάλυνση.

Ο ρόλος του Μπάιντεν

Ο Νετανιάχου επείγεται για την παγίωση του αντί-ιρανικού άξονα γιατί γνωρίζει ότι ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν σκοπεύει να επαναφέρει τις ΗΠΑ στη Συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, από τις οποίες τις απέσυρε ο Τραμπ. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θα πρέπει, σύμφωνα με Ισραηλινούς αναλυτές, να επισημάνει στον Μπάιντεν ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να βιαστούν να επανέλθουν στη συμφωνία χωρίς σημαντικές αλλαγές, καθώς πολλές από τις διατάξεις της δεν θα ισχύουν σε πέντε χρόνια.

Παράλληλα, ο Νετανιάχου θα πρέπει να συνεχίσει τη διαδικασία ομαλοποίησης των σχέσεων του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο, ώστε να διευρύνει τον αντί-ιρανικό άξονα. Ωστόσο, ο Νετανιάχου θα πρέπει να γνωρίζει, ότι αν η νέα κυβέρνηση του Μπάιντεν δώσει προτεραιότητα σε αυτό, θα πρέπει να προσφέρει και ανταλλάγματα σχετικά με τους Παλαιστίνιους, όπως το να σταματήσουν οι κατασκευές ισραηλινών οικισμών.