Γιατί θα γυρίσει μπούμερανγκ μια μαζική επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν

Γι’ αυτό και πιέζουν το εβραϊκό κράτος να μην απαντήσει, δεδομένου ότι η ιρανική επίθεση κατά 99% αναχαιτίστηκε. Για την ακρίβεια, σχεδιάστηκε έτσι, ώστε να μην προκαλέσει απώλειες και κατ’ αυτόν τον τρόπο να μην προκύψει γενίκευση. Στο Ισραήλ, όμως, η κυρίαρχη πτέρυγα στο πολιτικό σύστημα (και σε μεγάλο βαθμό και στην κοινωνία) θεωρεί ότι σήμερα έχει την ευκαιρία να πλήξει μαζικά το Ιράν, κάτι που επιδιώκει εδώ και πολλά-πολλά χρόνια.

Στο παρελθόν, μάλιστα, είχε επιδιώξει να συμπαρασύρει και τους Αμερικανούς σε μία τέτοια περιπέτεια. Το είχαν καταφέρει –μέσω των νεοσυντηρητικών επί κυβέρνησης Μπους Jr– στο Ιράκ. Με το ψεύτικο πρόσχημα ότι το καθεστώς του Σαντάμ κατείχε βιολογικά και χημικά όπλα και ετοιμαζόταν να κατασκευάσει πυρηνικά, έσυραν τις ΗΠΑ σε έναν αδιέξοδο και κοστοβόρο πόλεμο. Όπως είναι γνωστό, μετά την εύκολη κατάκτηση της Μεσοποταμίας, στη συνέχεια οι αμερικανικές δυνάμεις κόλλησαν στο ιρακινό “ναρκοπέδιο”.

Σήμερα, οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν γενίκευση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, όχι μόνο λόγω της δεδομένης εμπλοκής τους στον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και επειδή σωστά εκτιμούν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα βλάψει τα σφαιρικά συμφέροντά τους. Εξ ου και ο Μπάιντεν δήλωσε ξεκάθαρα στο Νετανιάχου πως οι Αμερικανοί είναι αντίθετοι με μία επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν και σίγουρα δεν πρόκειται να συμμετάσχουν.

Η μετεξέλιξη της σημερινής σύγκρουσης σε πόλεμο θα έκλεινε αυτομάτως στα Στενά του Ορμούζ, από τα οποία διακινείται το 20% του πετρελαίου παγκοσμίως. Το κλείσιμο των Στενών θα συρρίκνωνε σε βαθμό ασφυξίας την διεθνή προσφορά (λόγω και των κυρώσεων σε Ρωσία, Βενεζουέλα και Ιράν) και κατ’ επέκταση θα εκτόξευε σε πρωτοφανή ύψη την τιμή του βαρελιού, γεγονός που θα ήταν το πολυτιμότερο δώρο στη Ρωσία.

Το τρίγωνο ΗΠΑ-Ισραήλ-Ιράν 

Η κατάληξη της ιρανικής επίθεσης τη νύκτα του περασμένου Σαββάτου έχει δημιουργήσει την εντύπωση πως το Ιράν είναι ανίκανο να πλήξει το Ισραήλ, ενώ αντιθέτως, το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να καταφέρει καταστροφικά πήγματα στο Ιράν. Η πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική, ειδικά εάν δεν εμπλακούν οι ΗΠΑ. Για ένα μεγάλο διάστημα, το εβραϊκό κράτος τις πίεζε να “καθαρίσουν” αυτές για δικό του λογαριασμό στο Ιράν, όπως έκαναν με το Ιράκ του Σαντάμ.

Δεν του αρκούσε που στέκονται στο πλευρό του. Απαιτούσε από τους Αμερικανούς να βλέπουν τη γεωπολιτική συνάρτηση της Μέσης Ανατολής με τα ισραηλινά μάτια. Την αποστολή αυτή προωθεί το εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ μέσα από ένα ολόκληρο πλέγμα επιρροής των αμερικανικών θεσμών. Όπως προανέφερα, το είδαμε να γίνεται πράξη στην περίπτωση του Ιράκ επί Σαντάμ.

Ο πυρήνας του εβραϊκού επιχειρήματος ήταν και παραμένει ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν απειλεί άμεσα την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ. Σύμφωνα με την θεώρηση του εβραϊκού κράτους, εάν η Τεχεράνη καταστεί πυρηνική δύναμη η δική του ασφάλεια θα τεθεί σε ζωτικό κίνδυνο. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όμως, έχει σταματήσει εδώ και χρόνια – σύμφωνα τουλάχιστον με τις επιθεωρήσεις του αρμόδιου διεθνούς οργανισμού ατομικής ενέργειας.

Ακόμα, όμως, κι αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα δεν έχει περιθώριο να τα χρησιμοποιήσει για επιθετικούς σκοπούς. Το ισλαμικό καθεστώς έχει αποδείξει μέχρι τώρα ότι δεν δρα τυχοδιωκτικά. Αλλά κι αν είχε μία τέτοια τάση, δεν θα χρησιμοποιούσε ποτέ τα πυρηνικά όπλα του για να επιτεθεί στο Ισραήλ. Ξέρει ότι μία τέτοια επίθεση θα ισοδυναμούσε αυτομάτως με πλήρη καταστροφή του Ιράν. Στην μη ορατή περίπτωση, λοιπόν, που η Τεχεράνη αποκτούσε πυρηνικά όπλα θα τα αποκτούσε για λόγους αποτροπής κι όχι για επιθετικό σκοπό.

Κατά συνέπεια, η όλη διελκυστίνδα αφορά όχι τη χρήση πυρηνικών όπλων, αλλά τη διαπραγματευτική ισχύ και την επιρροή, που μπορεί να ασκήσει στην περιοχή μία πυρηνική δύναμη. Οι Ισραηλινοί, οι οποίοι παρανόμως έχουν κατασκευάσει δικά τους πυρηνικά όπλα, επιδιώκουν να καταστρέψουν, όχι απλώς τις όποιες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά τις ευρύτερες στρατιωτικές υποδομές του, ώστε να πάψει να αποτελεί περιφερειακή δύναμη.

Οι συνέπειες μιας ισραηλινής επίθεσης

Η εμμονή των Ισραηλινών με το Ιράν πηγάζει από μία απολύτως ακραία αντίληψη για το τι απειλεί την εθνική ασφάλεια της χώρας τους. Πάσχουν από το σύνδρομο ότι απειλείται η ύπαρξή τους και ως εκ τούτου ότι πρέπει να καταστρέφουν κάθε αντίπαλο κράτος της Μέσης Ανατολής, το οποίο είναι αρκούντως ισχυρό. Είναι αληθές ότι τις πρώτες δεκαετίες μετά την ίδρυσή του, το Ισραήλ δέχθηκε επανειλημμένες στρατιωτικές επιθέσεις από τα γειτονικά αραβικά κράτη. Από ένα χρονικό σημείο και πέρα, όμως, ειδικά μετά τη συμφωνία με την Αίγυπτο, η υπαρκτή εκείνη απειλή έπαψε να υφίσταται. Και να ήθελαν, ούτε η Συρία, ούτε η Ιορδανία μπορούν να απειλήσουν κατ’ ελάχιστο το Ισραήλ.

Το Τελ Αβίβ διαχρονικά εκμεταλλεύεται στο έπακρο την ακραία ρητορική παλαιότερα του Ιράκ επί Σαντάμ και την τελευταία 20ετία του Ιράν ότι επιδιώκουν τον αφανισμό του εβραϊκού κράτους. Παραβλέπει, όμως, πως ειδικά το Ιράν δεν έχει κάνει οτιδήποτε για να κάνει πράξη την απειλητική ρητορική του. Όλες αυτές τις δεκαετίες, όμως, η εν λόγω αντι-Ισραήλ ρητορική λειτουργεί σαν επιχείρημα του Τελ Αβίβ για να δικαιολογεί τις δικές του επιθετικές ενέργειες.

Αυτό συμβαίνει και τώρα. Τα γεγονότα θα δείξουν εάν το Ισραήλ θα πραγματοποιήσει μία νέα επίθεση κατά του Ιράν, τροφοδοτώντας και κλιμακώνοντας την σύγκρουση, ή θα υποκύψει στην πίεση των ΗΠΑ και θα μείνει στις απειλές. Ακόμα και η πιο επιτυχής ισραηλινή αεροπορική και πυραυλική επίθεση εναντίον των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, όμως, δεν πρόκειται να τους προκαλέσει καταλυτικά πλήγματα.

Και βεβαίως, η απάντηση της Τεχεράνης θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματική από την πρόσφατη μάλλον προσχηματική επίθεση. Το ιρανικό πυραυλικό οπλοστάσιο είναι και αριθμητικά μεγάλο και προηγμένης τεχνολογίας. Ακόμα και η εξελιγμένη ισραηλινή αεράμυνα θα υποστεί ρήγματα από μία πραγματική μαζική πυραυλική επίθεση κορεσμού. Εκτός αυτού, η ναρκοθέτηση (δεν μπορεί να εμποδιστεί από τον αμερικανικό στόλο) και κατ’ επέκταση το κλείσιμο των στενών του Ορμούζ θα προκαλούσε –όπως προανέφερα– έμφραγμα στην παγκόσμια οικονομία, αλλά θα ευνοούσε πολύ τη Ρωσία.

Μία μαζική ισραηλινή επίθεση στο Ιράν θα είχε βαρύτατες πολιτικές παρενέργειες. Αν και οι μοναρχίες του Κόλπου δεν έχουν τις καλύτερες σχέσεις με την Τεχεράνη, θα εξωθούνταν να καταγγείλουν το Ισραήλ και να ακυρώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Και βεβαίως θα τροφοδοτούσαν ένα νέο κύμα αντιαμερικανισμού στον ισλαμικό κόσμο, παρότι οι ΗΠΑ θα είχαν πάρει αποστάσεις από τον ισραηλινό βομβαρδισμό.

Το πλήγμα σε πυρηνικό σταθμό 

Το σημαντικότερο είναι ότι μία μαζική ισραηλινή επίθεση όχι μόνο δεν είναι σε θέση να καταστρέψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά θα το εξωθούσε να επαναδρομολογήσει και να επιταχύνει την κατασκευή πυρηνικών όπλων, αφού θα έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι αυτός είναι ο δρόμος της αποτελεσματικής αποτροπής. Το παράδειγμα της Βόρειας Κορέας το αποδεικνύει. Σύμφωνα με ειδικούς, ακόμα και οι πιο ισχυροί ισραηλινοί βομβαρδισμοί το μέγιστο που μπορούν να προκαλέσουν είναι σοβαρές ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις και κάποια καθυστέρηση στην υλοποίηση του πυρηνικού προγράμματος. Όχι, όμως, σε βαθμό που να το ή να το καθυστερήσουν πολύ.

Το είχε ομολογήσει ο πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες (Απρίλιος 2009). Το είχε ομολογήσει και ο τότε αρχηγός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων ναύαρχος Μάϊκ Μούλεν, δηλώνοντας για την αποτελεσματικότητα αμερικανικών βομβαρδισμών: «Η στρατιωτική επιλογή πρέπει να παραμείνει στο τραπέζι. Αλλά τα αποτελέσματα αυτής θα είναι περιορισμένα. Πιστεύω ότι τα πολιτικά μέσα είναι το καλύτερο εργαλείο για την εξασφάλιση της περιφερειακής ασφάλειας» (Δεκέμβριος 2009). Ο δε τότε υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γκέϊτς είχε αναγνωρίσει δημοσίως ότι ακόμα και ο πιο επιτυχής αμερικανικός βομβαρδισμός θα καθυστερήσει την κατασκευή ιρανικών πυρηνικών όπλων το πολύ για τρία χρόνια.

Με άλλα λόγια, ένας μαζικός βομβαρδισμός θα οδηγήσει με χρονική καθυστέρηση σ’ αυτό που η Δύση και το Ισραήλ θέλει να αποτρέψει: τη μετατροπή του Ιράν σε πυρηνική δύναμη. Ο βομβαρδισμός με συμβατικά όπλα μπορεί από στρατιωτικής απόψεως να μην είναι καταλυτικός, αλλά από οικολογικής θα είναι. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, εάν βομβαρδισθεί ο πυρηνικός σταθμός στο Μπουσέρ, κατά πάσα πιθανότητα θα εκλυθούν μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών υλικών με καταστροφικές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή.

Σε μία μεγάλη περίμετρο γύρω από τον πυρηνικό σταθμό θα πεθάνουν πολλοί άμαχοι, λόγω της έκθεσης στη ραδιενέργεια. Το έδαφος θα δηλητηριασθεί για εκατοντάδες χρόνια. Εκτός αυτών, λόγω των ανέμων και αναλόγως της φοράς τους, το ραδιενεργό νέφος θα πλήξει με καταστροφικό τρόπο τις γειτονικές χώρες. Με άλλα λόγια, ο ισλαμικός κόσμος θα έχει ισχυρό λόγο να υπερβεί τις εσωτερικές αντιθέσεις του και να στραφεί με μίσος εναντίον του Ισραήλ, αλλά και των ΗΠΑ.

Πυρηνικά όπλα 

Η μόνη αποτελεσματική στρατιωτική λύση στο πρόβλημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος είναι το ακραίο σενάριο το Ισραήλ να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα. Τέτοιου είδους κλιμάκωση, όμως, είναι πολιτικά απαγορευτική. Θα προσέδιδε μία ποιοτικά διαφορετική διάσταση στην όλη κρίση με απρόβλεπτες παρενέργειες στις διεθνείς ισορροπίες. Είναι προφανές ότι εάν το Ισραήλ περνούσε το πυρηνικό κατώφλι, το γεωπολιτικό τοπίο θα άλλαζε ριζικά και συνολικά με απρόβλεπτες συνέπειες. Τότε ναι, θα ετίθετο σε αμφισβήτηση η ίδια η ύπαρξη του Ισραήλ.

Δεν πρόκειται για φανταστικό σενάριο. Υπενθυμίζω ότι το 1981 το Ισραήλ είχε βομβαρδίσει έναν ατομικό αντιδραστήρα στο Ιράκ. Η περίπτωση του Ιράν, όμως, είναι πολύ διαφορετική, μεταξύ των άλλων και επειδή το παγωμένο πυρηνικό του πρόγραμμα είναι πολύ πιο προχωρημένο. Στην ελάχιστα πιθανή περίπτωση, πάντως, που το Ισραήλ χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα, υπό την επίδραση του σοκ, η αντίδραση της διεθνούς κοινής γνώμης κατά πάσα πιθανότητα θα εκδηλωνόταν ένα αντιπολεμικό “τσουνάμι”, που θα στρεφόταν με καταλυτικό τρόπο και εναντίον των ΗΠΑ. Είναι και γι’ αυτούς τους λόγους που η Ουάσινγκτον προσπαθεί τώρα πιεστικά να αποτρέψει μία νέα ισραηλινή επίθεση.