Γιατί το Ισραήλ έχει αποτύχει να εξοντώσει τη Χαμάς

Το Τελ Αβίβ αντιμετωπίζει στρατηγικό αδιέξοδο στον πόλεμο του εναντίον της Χαμάς, παρά τις εντατικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές ασφαλείας που επικαλείται η Haaretz, η ισλαμιστική οργάνωση διατηρεί σημαντικές μαχητικές ικανότητες, ακυρώνοντας έτσι τις προθέσεις του Μπενιαμίν Νετανιάχου να την εξολοθρεύσει. Επί πλέον, Ισραηλινός αμυντικός αξιωματούχος δήλωσε, ότι η Χαμάς παραμένει ισχυρή, παρά τις πολύμηνες μάχες στη Λωρίδα. Εν τέλει, ο πόλεμος έχει αποδεκατίσει τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας και όχι την Χαμάς.

Οι ισραηλινές αρχές υπολογίζουν, ότι η Χαμάς έχει περίπου 40.000 μαχητές, αριθμός που είναι ακόμη υψηλότερος από τη δύναμή της πριν από τις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν οι πληροφορίες έκαναν αναφορές για ένα ένοπλο σώμα μεταξύ 20.000 και 30.000 ανδρών. Ενώ ο ισραηλινός στρατός προκάλεσε μεγάλες απώλειες – σχεδόν 15.000 μαχητές σκοτώθηκαν σύμφωνα με αμερικανικούς υπολογισμούς, το κίνημα μπόρεσε να αντισταθμίσει γρήγορα τις απώλειες με νέες στρατολογήσεις και επί πλέον να αυξήσει τη δύναμή του.

Η γενοκτονική τακτική του Ισραήλ τροφοδοτεί με νέους μαχητές τη Χαμάς. Όλοι οι κάτοικοι της Γάζας που έχουν θρηνήσει συγγενικά ή προσφιλή τους πρόσωπα σε συνδυασμό με το αφόρητο της διαβίωσής τους, καθίστανται υποψήφιοι για στρατολόγηση. Η βία φέρνει αδικία και η αδικία βία…

Ανέπαφο το δίκτυο της Χαμάς

Αλλά πέρα από τους αριθμούς, πάνω απ’ όλα η δομή της Χαμάς παραμένει σχετικά ανέπαφη, λαμβάνοντας υπόψη τη δύναμη πυρός που δέχεται. Περίπου το 75% του δικτύου των υπόγειων στοών και η πραγματική υλικοτεχνική και στρατιωτική ραχοκοκαλιά του ομίλου, εξακολουθεί να λειτουργεί. Αυτές οι σήραγγες, οι εν μέρει άθικτες παρά τις προσπάθειες καταστροφής από τον ισραηλινό στρατό, επιτρέπουν στην ομάδα να κινείται, να αποθηκεύει όπλα και να αντιστέκεται στις αεροπορικές επιδρομές. Μερικές από αυτές μάλιστα εξακολουθούν να συνδέουν τη Γάζα με την Αίγυπτο.

Στην πραγματικότητα, αυτό που καταστράφηκε ήταν η Γάζα και ολόκληρη η πολιτική υποδομή της, αλλά όχι ο στρατιωτικός μηχανισμός της Χαμάς, που, αν και σίγουρα αποδυναμώθηκε, κατάφερε να ανασυσταθεί. Η δύναμη πυρός δεν κατόρθωσε να καταστρέψει τις υπόγειες στοές , όπως στο παρελθόν, η δύναμη πυρός των ΗΠΑ δεν μπορούσε να εξουδετερώσει τις σήραγγες των Βιετ Κονγκ, μια πολύ παλιά βιετναμέζικη παράδοση, που χρησιμοποιούταν κυρίως κατά των Κινέζων. Οι στρατοί εισβολής μπορούν να καταστρέψουν σήραγγες (αν το τολμήσουν), αλλά αυτές σκάβονται πιο γρήγορα παρά καταστρέφονται, ενώ οι αντάρτες επανεμφανίζονται μόλις φύγουν οι αντίπαλοι στρατιώτες.

Οι Ταξιαρχίες al-Qassam, η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς, διατηρεί επίσης την ικανότητα να παράγει τοπικά πυραύλους και άλλους τύπους όπλων. Αυτό φανερώνει, ότι παρά τους βομβαρδισμούς και τις χερσαίες εισβολές, η ισλαμιστική ομάδα παραμένει πραγματική απειλή. Από την ισραηλινή πλευρά, στρατιωτικοί αξιωματούχοι αναφέρουν, ότι η πλειοψηφία των μαχητών της Χαμάς αποφεύγει τις άμεσες αντιπαραθέσεις. Κρύβονται σε σήραγγες, κάνοντας την εξουδετέρωση τους εξαιρετικά δύσκολη. Ανέφεραν επίσης, ότι παρά τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης στη Γάζα, η Χαμάς διατηρεί τη δημοτικότητά της.

Ένας πόλεμος χωρίς ξεκάθαρη νίκη

Ενώ ο δηλωμένος στόχος της ισραηλινής κυβέρνησης για την εξάλειψη της Χαμάς παραμένει, οι ανθρωπιστικές συνέπειες αυτού του πολέμου είναι καταστροφικές. Σύμφωνα με τις παλαιστινιακές υπηρεσίες υγείας, περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους – περισσότεροι από 186.000 σύμφωνα με το διάσημο βρετανικό ιατρικό περιοδικό The Lancet – η πλειοψηφία των οποίων ήταν άμαχοι. Ο πληθυσμός, εκτοπισμένος, ζει σε δραματικές συνθήκες, που επιδεινώνονται από τις στερήσεις που συνδέονται με τον αποκλεισμό. Μετά από 20 μήνες μαχών, ο στόχος του Ισραήλ να εξαλείψει τη Χαμάς φαίνεται όλο και πιο άπιαστος. Η ένοπλη ομάδα παραμένει ριζωμένη, δομημένη και ικανή να αντισταθεί σε έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς στον κόσμο. Εν τω μεταξύ, η Γάζα βυθίζεται στην ερήμωση, χωρίς προοπτική ανάπαυλας ή διαρκούς πολιτικής λύσης.

Τα στιγμιότυπα από την παράδοση των τριών ομήρων στο προσωπικό του Ερυθρού Σταυρού είναι ενδεικτικά. Οι άνδρες της Χαμάς βγαίνουν από τις σήραγγες και τα ερείπια της Γάζας για να δείξουν, ότι δεν έχασαν ποτέ τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της περιοχής. Βίντεο που προέρχονται από τη Γάζα δείχνουν τους άνδρες της Χαμάς, να κυκλοφορούν με λευκά βανάκια.

Τα βίντεο δείχνουν μεγάλες ομάδες ενόπλων να χαιρετούν το πλήθος ή να στέκονται και να κάθονται πάνω σε οχήματα που τους περιφέρουν στους δρόμους, σε μία επίδειξη δύναμης. Τα βίντεο ασφαλώς προορίζονται για προπαγάνδα, αλλά το συνολικό μήνυμα είναι σαφές. Η Χαμάς αναδύεται από τις σήραγγες στη Γάζα και από τα ερείπια, δείχνοντας, ότι είναι ακόμη ισχυρή. Η ομάδα δεν εξαφανίστηκε ποτέ και δεν διαλύθηκε ποτέ. Τον Μάρτιο του 2024, η Washington Post ανέφερε ότι «ο IDF (Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις) υποστηρίζει ότι «διέλυσε» 20 από τα αρχικά 24 τάγματα της Χαμάς. Η διάλυση δεν σημαίνει ότι καταστρέφεται». Πράγματι, η διάλυση δεν σήμαινε ότι καταστράφηκε.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται… 

Εν κατακλείδι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη. Η Χαμάς έχει κάνει το ίδιο πράγμα μετά και από άλλους πολεμικούς γύρους, όπως το 2009 και το 2014. Η οργάνωση εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, κυρίως στη Γάζα. Συνέχισε να κερδίζει υποστήριξη στη δεκαετία του 1990, αντιτιθέμενη στην ειρηνευτική συμφωνία του Όσλο. Μετά τη Δεύτερη Ιντιφάντα, αναδείχθηκε ισχυρότερη, παρά το γεγονός, ότι έχασε πολλούς από τους ηγέτες της από ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές.

Στη συνέχεια, η Χαμάς κατέλαβε το 2007 την εξουσία στη Γάζα, μετά τη νίκη στις παλαιστινιακές εκλογές. Όπως και στο Βιετνάμ, δύο παράγοντες θα βάλουν τέλος σε αυτή τη σφαγή: Η αποφασιστικότητα των Παλαιστινίων να παραμείνουν στη γη τους και η αυξανόμενη αγανάκτηση της δυτικής κοινής γνώμης.

Η αποστολή του Νετανιάχου στη Γάζα, να λιμοκτονήσει και να βομβαρδίσει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους 2,1 εκατομμύρια Παλαιστίνιους του θύλακα, έχει γίνει τόσο σαφής, τόσο προφανής, που ακόμη και η κακώς κατονομασμένη διεθνής κοινότητα δεν μπορεί πλέον να την αγνοήσει. Επί πλέον δεν μπορεί να αγνοηθεί η επιλογή των Παλαιστινίων που είναι η απόφαση να αντισταθούν, γιατί, «το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον».