H ουκρανική κρίση είχε λήξει πριν καν ξεσπάσει

Επί πλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επισκιασθεί από εκείνον μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Το άψυχο και κυρίως το έμψυχο δυναμικό της Ουκρανίας αρχίζει να εξαντλείται. Αμερικανοί βουλευτές (πρωτίστως Ρεπουμπλικάνοι) δίνουν προτεραιότητα στη στήριξη του Ισραήλ, ενώ η κοινή γνώμη, στη Δύση διάκειται βαθμηδόν δυσμενώς σε περαιτέρω στήριξη της Ουκρανίας (NBC, 04.11.2023). Τόσον αιθεροβάμονες υπήρξαν Δύση και Ουκρανία, ώστε τρεις φορές ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένκσι εδήλωσε πρόθυμος περί της διευθετήσεως της κρίσεως διπλωματικώς, (Γκομέλ 25.02.2022, Κίεβο 27.03.2022 και Λβοφ 18.08.2022). Τρεις φορές η Δύση εξεβίασε τον Ουκρανό ηγέτη ότι στην περίπτωση αυτήν θα έπαυε πάσα οικονομική και στρατιωτική βοήθεια προς αυτόν. Υπενθυμίζουμε ότι ο τότε πρέσβυς των ΗΠΑ στη Μόσχα (και νυν επικεφαλής της CIA) William Burns είχε προειδοποιήσει: «H ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε ενδεχομένως να χωρίσει την χώρα στα δύο, προκαλώντας βία, έως και εμφύλιο πόλεμο, όπερ ενδεχομένως να εξαναγκάσει την Ρωσία να εισβάλλει».

Η Ρωσία ανταποκρίθηκε θετικά στα ανωτέρω διαβήματα, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος εδήλωσε (30.09.2022) ότι «η Ουκρανία δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί μετά της Ρωσίας, όσον ο πρόεδρος Πούτιν παραμένει στην εξουσία». Τα ανωτέρω επικυρούνται και δια στόματος του πρώην πρωθυπουργού του Ισραήλ Naftali Bennet (The European Conservative, 07.02.2023). Ωστόσο, τόσον ο Ρώσος πρόεδρος όσον και ο Υπουργός Εξωτερικών είχαν προειδοποιήσει (Radio New Zeland, 08.07.2022): «Όσον οι εχθροπραξίες συνεχίζουν, τόσον οι διαπραγματεύσεις θα είναι δυσχερείς».

Σημειωτέον, κατά αξιωματούχους των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφορίων, η Ρωσία, από τις αρχές της κρίσεως, προκαλεί τις ολιγότερο δυνατόν ζημίες και απώλειες αμάχων (William M. Arkin, Putin’s bombers could devastate Ukraine but he’s holding back. Here’s why, Newsweek, 22.03.2022). Πράγματι, παρακολουθώντας προσεκτικά την συμπεριφορά της Ρωσίας επί του πολεμικού πεδίου, το ευρέως διαδοθέν αφήγημα, ότι ο Ρώσος πρόεδρος σκοπεί την ισοπέδωση της Ουκρανίας δια της προκλήσεως της μεγίστης ζημίας δυνατόν σε αστικές ζώνες δεν τυγχάνει ερεισμάτων. Αντιθέτως, παρατηρείται η άκρως προσεγμένη στρατηγική προσέγγιση του πεδίου τούτου υπό της Ρωσίας.

Κατά τις καταθέσεις στο ανωτέρω δημοσίευμα, μέλημα του Ρώσου ηγέτου ήταν η απόκτηση τόσων εδαφών, ώστε να κρατά χαρτί αρκούντως ισχυρό εν όψει διαπραγματεύσεων. Εμείς δεν δεχόμεθα αυτήν την σκέψη, παρά ότι η Ρωσία εισέδυσε δια να προστατεύσει τους Ρώσους της Ανατολικής Ουκρανίας, καταστάντες στόχος αφανισμού υπό του Κιέβου. Πράγματι, την 23.02.2014, κατελύθη υπό της νέας πραξικοπηματικής κυβερνήσεως του Κιέβου ο νόμος Kivalov-Kolesnichenko –υιοθετηθείς υπό του έως τότε νομίμως εκλεγέντος προέδρου Γιανουκόβιτς– περί προστασίας της εθνικής, πολιτιστικής, γλωσσικής και θρησκευτικής ταυτότητος των Ρώσων. Η κατάργηση προκάλεσε διαμαρτυρίες σ’ όλην τη Νότιο Ουκρανία.

Οι συμφωνίες του Μινσκ και εντεύθεν

H Ρωσία ήλπιζε ότι δια των Συμφωνιών του Μινσκ (15.02.2015) –υιοθετηθεισών υπό του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Απόφαση 2202/2015) και προσβλεπουσών σε είδος τι συνομοσπονδίας μεταξύ Δημοκρατιών του Ντονμπάς και λοιπού Ουκρανίας– το ζήτημα θα επελύετο. Εμάθαμε, όμως, εκ των υστέρων, δια στόματος της Μέρκελ (Der Spiegel, 24.11.2022), ότι το Κίεβο δεν υπέγραψε τις ανωτέρω Συμφωνίες δια να τις εφαρμόσει, αλλά δια να κερδίσει χρόνο, ώστε να καταστήσει τον στρατό του ετοιμοπόλεμο, όπερ η Γερμανίδα καγκελάριος επιβεβαίωσε δια νεωτέρας συνεντεύξεώς της (Die Zeit, 08.12.2022).

Ενδιαμέσως, δε, την 1.07.2021, το Κίεβο δεν ελησμόνησε να υιοθετήσει και νόμο περί των Αυτοχθόνων Λαών της Ουκρανίας, ενθυμίζοντος τους ρατσιστικούς νόμους της Νυρεμβέργης της 10ετίας του 1930. Μεταχειρίζετο τους Ρώσους ως πολίτες δευτέρας κατηγορίας (Jacques Baud, Ukraine entre guerre et paix, εκδ. Max Milo, 2023, σελ. 36 επ.). Ο Oleg Seminsky (Ουκρανός βουλευτής και μέλος του προεδρικού κόμματος “Υπηρέτες του Λαού”) εδήλωνε (A.P. News, 02.07.2021): «Οι Ρώσοι δεν είναι αυτόχθων λαός υπό την έννοια του νόμου. Επομένως, δεν θα μπορούν να απολαμβάνουν πλήρως πάντων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, ως ορίζονται υπό του Διεθνούς Δικαίου και προβλέπονται στο Σύνταγμα και τους λοιπούς νόμους της Ουκρανίας».

Κατά το ανωτέρω διάστημα (αρχές 2014 – αρχές 2022) τα σφυροκοπήματα στο Ντονμπάς έβαιναν αυξανόμενα, με 10.000 αμάχους φονευθέντες και 4.000 στρατιωτικούς. Ουδείς ομιλεί περί αυτών. Ενδεικτικό υπήρξε το αποκαλυπτικό φωτογραφικό υλικό που απέστειλε (17.02.2022) η Μαρία Ζαχάροβα (εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών) στην τότε Αμερικανίδα εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Τσάκι περί τάφων αμάχων στο Ντονμπάς. Τότε, οι επιθέσεις στο Ντονμπάς ενετάθησαν έτι περαιτέρω (βλ. γράφημα κατωτέρω).

Στις 21.02.2022, η Ρωσία αναγνωρίζει τις αυτοανακηρυχθείσες Δημοκρατίες του Ντονμπάς, την δε επομένη εκυρώθη Συνθήκη Φιλίας, Συνεργασίας και Κοινής Βοηθείας μετά των Δημοκρατιών τούτων. Στις 24.02.2022, η Ρωσία εισήλθε στο Ντονμπάς. Σε διάγγελμά του την αυτήν ημέρα, ο πρόεδρος Πούτιν είπε: «Σκοπός της εν λόγω επιχειρήσεως, είναι η προστασία των πληθυσμών εκείνων, οι οποίοι επί οκταετία υπόκεινται σε ταπεινώσεις και σε γενοκτονία διεξαγομένη υπό του καθεστώτος του Κιέβου». Ουσιαστικώς, η Ρωσία εφήρμοσε την αρχή περί Ευθύνης Προστασίας (Responsibility to Protectή R2P), υιοθετηθείσα υπό της Γενικής Συνελεύσεως του ΟΗΕ σε Συνάντηση Κορυφής στις 24.10.2005 (Α/ΡΕΣ/60/1, σελ. 30). Επίσης, εφήρμοσε την πρόβλεψη του άρθρου 51 του Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών, δυνάμει του οποίου «καμιά διάταξη αυτού του Χάρτη δεν θα εμποδίζει το φυσικό δικαίωμα στην ατομική ή συλλογική νόμιμο άμυνα, στην περίπτωση όπου Κράτος-Μέλος των Ηνωμένων Εθνών δέχεται ένοπλη επίθεση, μέχρις ότου το Συμβούλιο Ασφαλείας λάβει τα αναγκαία μέτρα δια να διατηρήσει την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».

Αριθμός σφυροκοπημάτων στο Ντονμπάς καταγραφέντων υπό του Οργανισμού δια την Ασφάλεια και την Συνεργασία δια την Ευρώπη

Αύγουστος 2020-Φεβρουάριος 2022

Πηγή: Crisisgroup.org/content/conflict-ukraines-donbass-visual-explainer & Jacques Baud, ένθ’ ανωτ., σελ. 47.

Σημείωση: Στις 24.03.2021, ο πρόεδρος Ζελένσκι εξέδωσε διάταγμα (Νο 117/2021), δια του οποίου διατάσσεται η ανάκτηση της Κριμαίας και του Ντονμπάς και η εξαπόλυση στρατευμάτων προς τις εν λόγω περιοχές. Τότε μόνον, τον Απρίλιο του 2021, εν όψει του αυξανόμενου κινδύνου των Ρώσων της Ουκρανίας, οι Ρώσοι απέστειλαν στρατεύματα προς την μεθόριο μετά της Ουκρανίας.

Προστασία των Ρώσων της Ουκρανίας

Συνεπώς, σκοπός της ρωσικής επιχειρήσεως ήταν και είναι η προστασία των Ρώσων της Ουκρανίας. Ορθώς, λοιπόν, αναλυτής του αμερικανικού πρακτορείου Defense Intelligence Agency συνάγει (Newsweek, ένθ’ ανωτ.), ότι «η καταστροφή είναι μεν εκτεταμένη, ωστόσο η καρδιά του Κιέβου εθίγη αμυδρώς… Ο Πούτιν δεν επιτίθεται σκοπίμως κατά αμάχων». Ομοίως, συνταξιοδοτηθείς αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ διατείνεται ότι «εάν δεχθούμε πως η Ρωσία βομβαρδίζει αδιακρίτως, τότε δεν αξιολογούμε αντικειμενικώς την κρίση». Έτερος συνταξιοδοτηθείς αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ δηλοί: «Καταλαμβάνομαι από αγανάκτηση προ του αφηγήματος, ότι η Ρωσία σκοπίμως στοχεύει αμάχους, ότι ισοπεδώνει πόλεις… Τέτοια διαστρέβλωση της πραγματικότητος αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην εξεύρεση λύσεως». Επίσης, σημειούται ότι κατά τον παρασημοφορηθέντα ήρωα του Ιράκ (1991) συνταγματάρχη Δρ. Douglas MacGregor (YouTube 01.11.2023), οι Ρώσοι «δεν επιθυμούν να κυβερνήσουν επί των Ουκρανών».

Σήμερα, οι ΗΠΑ εξαντλούν τα αποθέματά τους σε πυρομαχικά, δι’ έναν εξ αρχής χαμένο σκοπό, του Πολωνού προέδρου Andrzej Dida δηλούντος (Financial Times 20.09.2023) ότι «η Ουκρανία ομοιάζει μετά πνιγμένου συμπαρασύροντος μαζί και τον διασώστη του». Το Δόγμα Ομπάμα (2015) προέτασσε την ανάμιξη των ΗΠΑ στο Εξωτερικό υπό τον όρο ότι δεν τίθενται υπό διακύβευση τα αποθέματά τους. Επίσης, επί της Ουκρανίας κανών ήταν η σε κάθε περίπτωση μη εμπλοκή, εκ του ότι η Ρωσία θα ήσκει πάντοτε εκεί κυριαρχία επί της κλιμακώσεως (escalatory dominance) (The Atlantic Απρίλιος 2016). Απορίας άξιο είναι πώς ο νυν πρόεδρος Μπάιντεν εδιαφοροποιήθη τόσο της γραμμής αυτής, καίτοι αντιπρόεδρος επί προεδρίας Ομπάμα!

Τέλος, τίθεται το εξής: Εάν υποτεθεί ότι το Κίεβο ανακτά τα εδάφη, οι πληθυσμοί των οποίων δικαιωματικώς απεφάνθησαν δια δημοψηφισμάτων (23-27.09.2022) βάσει του άρθρου 1, παρ. 2 του Καταστατικού του ΟΗΕ περί αυτοδιαθέσεως, υπέρ της προσδέσεώς τους στην Ρωσία, πώς, κατόπιν της δολίας αθετήσεως των Συμφωνιών του Μινσκ και των υιοθετηθέντων εντεύθεν ρατσιστικών νόμων του Κιέβου, αναμένεται ομαλή συνύπαρξη αυτών μετά του λοιπού της Ουκρανίας;