Hot Spot της Ιταλίας η Αλβανία

Όταν στη Χιμάρα οι ομογενείς διοργάνωναν τον περασμένο Αύγουστο συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την φυλάκιση του εκλεγμένου Δημάρχου, στην οποία συμμετείχαν οι Δήμαρχοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και διαδικτυακά ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας προέβαινε σε έναν επικοινωνιακό και διπλωματικό αντιπερισπασμό: Φιλοξένησε σε πολύ μικρή απόσταση απ’ την πλατεία των Σπηλαίων της Χιμάρας, στο κυβερνητικό θέρετρο (μία κληρονομιά του κομουνιστικού καθεστώτος, κτισμένη σε εκκλησιαστικό τμήμα),  τον φίλο και (με το αζημίωτο) σύμβουλο πολιτικών διακυβέρνησης και στρατηγικής, πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας Τόνι Μπλερ. Στην δε Αυλώνα, φιλοξένησε την πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.

Στην περίπτωση του Μπλερ, οι αποζημιώσεις για τις συμβουλές του, καταβάλλονται δια του νομικού γραφείου της συζύγου του. Η κυρία Μπλερ είναι συνήγορος του Έντι Ράμα σε διεθνείς επιδιαιτησίες επιχειρηματικού περιεχομένου για ζητήματα που ανακύπτουν από συμφεροντολογικές και αλαζονικές αποφάσεις της αλβανικής κυβέρνησης. Σε ό,τι, όμως, αφορά την διαιώνιση της στρατηγικής σχέσης της Αλβανίας με την Ιταλία, η Μελόνι φαίνεται πως ζήτησε πολύ υψηλότερο αντίτιμο. Αντίτιμο, που μάλιστα σχετίζεται με ζητήματα εδαφικής κυριαρχίας και ακεραιότητας. Προκειμένου να μην διαρρεύσει το περιεχόμενο των αξιώσεων της Ιταλίδας πρωθυπουργού απ’ τον, όμηρο των πολιτικών του επιλογών, Ράμα, διαδόθηκαν εντέχνως φήμες για δύο σενάρια: Ότι οι διαπραγματεύσεις αφορούν την ενδεχόμενη ίδρυση εγκαταστάσεων πυρηνικής ενέργειας σε αλβανικό έδαφος, ή ότι, μέσω των Στενών του Ότραντο, θα μεταφερθούν νερά από τις πηγές του Μπίστριτσα στην Απουλία.

Ωστόσο, η συμφωνία που τελικά εξετάζονταν αφορούσε την δημιουργία ενός κέντρου φιλοξενίας παράτυπων μεταναστών από χώρες της Βόρειας Αφρικής σε λιμάνι στα βόρεια των Τιράνων, προς αποσυμφόρηση της Λαμπεντούζα, αλλά και του εσωτερικού της ιταλικής επικράτειας. Ο Ράμα σε επίσκεψή του στη Ρώμη, λίγες εβδομάδες αργότερα, συνομολόγησε την συμφωνία που μετατρέπει το Λιμάνι του Σεγκίν (San Giovanni di Medua), που βρίσκεται μεταξύ Λέζια (βυζαντινό Αλέσσιο) και Σκόδρας (Σκουταρά), σε “hot spot” της Ιταλίας.

Τυχοδιωκτισμός Ράμα

Να σημειωθεί ότι, στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι μόνο εμφανής για άλλη μια φορά ο τυχοδιωκτισμός του Ράμα, που διαισθάνεται το κλίμα που διαμορφώνεται εις βάρος του στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ (14-15 Δεκεμβρίου). Είναι εμφανής ότι η Ρώμη είναι, για άλλη μία φορά, αδίστακτη στα ανταλλάγματα που διασφαλίζει. Για την δε Αθήνα, ας αναφερθεί ότι, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας εγκαινίασε σε ένα χωριό της υπαίθρου την προτομή του πατέρα του πρωθυπουργού! Πάντως, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η Ελλάδα δεν συναίνεσε στην κοινή επιστολή της ΕΕ στην έναρξη διαπραγματεύσεων της πρώτης δέσμης ενταξιακών κεφαλαίων προς την Αλβανία, λόγω της υπόθεσης Μπελέρη.

Την δε αλβανο-ιταλική συμφωνία για την μεταφορά προσφύγων που καταφθάνουν στην Ιταλία απ’ τα ανατολικά παράλια της Μεσογείου προς εγκαταστάσεις “προσωρινής” φιλοξενίας, έφεραν στο φως ιταλικά ΜΜΕ, θέλοντας να εξυπηρετήσουν την επικοινωνιακή επιτυχία της πρωθυπουργού Μελόνι έναντι της ασφυκτικής ατμόσφαιρας που δημιουργεί η αδυναμία διαχείρισης του διογκωμένου προβλήματος της λαθρομετανάστευσης. Όμως η συμφωνία Ράμα-Μελόνι έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στο εσωτερικό της Αλβανίας, αλλά και στην Ιταλία. Το Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς καταγγέλλει ότι η συμφωνία παραβαίνει το κοινοτικό πλαίσιο μετανάστευσης και ασύλου και πως στοχεύει στην παραπλάνηση της κοινής γνώμης, μιας και οι λαθρομετανάστες αυτοί θα επιστρέψουν και πάλι στην Ιταλία. Επιπλέον, ζήτησε την διακοπή της ιδιότητας μέλους του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος για το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα του Έντι Ράμα.

Στην Αλβανία η αντιπολίτευση, μη κυβερνητικές οργανώσεις και ΜΜΕ κατηγορούν την κυβέρνηση ότι εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα σε ξένη χώρα, προσβάλει την έννομη και συνταγματική τάξη και εν τέλει δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο στις διεθνείς σχέσεις και στην δημόσια ασφάλεια. Επιπλέον την κατηγορούν πως δυσχεραίνει την προοπτική έναρξης διαπραγματεύσεων για την ενσωμάτωση στην ΕΕ. Κι αυτό διότι και η Κομισιόν, εμμέσως πλην σαφώς, διαμηνύει ότι η συμφωνία Ράμα-Μελόνι έχει καταρτιστεί εν αγνοία των αρμοδίων υπηρεσιών των Βρυξελλών, επισημαίνοντας πως παραβλέπει το ισχύον κοινοτικό πλαίσιο και ότι εγκυμονεί κινδύνους για την συνεκτική αντιμετώπιση του φαινομένου λαθραίας εισδοχής στο χώρο της ΕΕ.

Αναλυτικότερα η συμφωνία προβλέπει την λειτουργία από τις αρχές του 2024 εγκαταστάσεων στο Σεγκίν, στις οποίες θα μεταφέρονται πρόσφυγες που επιδιώκουν να εισέλθουν στην Ιταλία, χωρίς να έχει εξετασθεί το καθεστώς τους. Η χωρητικότητα του Κέντρου θα είναι για 3000 άτομα, των οποίων το αίτημα παροχής άδειας προσωρινής διαμονής ή ασύλου θα εξετάζεται εντός προθεσμίας 28 ημερών. Συνολικός αριθμός διεκπεραίωσης ανά έτος εκτιμάται στις 36.000 έως 40.000 άτομα. Ισχύς της συμφωνίας είναι τα πέντε έτη, με δυνατότητα ανανέωσής της. Εντός του καταυλισμού, θα υφίσταται δύναμη ανδρών των ιταλικών δυνάμεων ασφαλείας, οι οποίοι και θα εξετάζουν τα στοιχεία και τις αιτήσεις των προσφύγων αιτούντων άσυλο. Οι δυνάμεις δημόσιας τάξης της Αλβανίας θα δημιουργούν εξωτερικά περίμετρο ασφαλείας και δεν θα διαθέτουν αρμοδιότητα εντός του καταυλισμού.

Δηλώσεις Μπερίσα

Σε συνέντευξη τύπου ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πρώην πρωθυπουργός Σαλί Μπερίσα ανέφερε ότι παράμετροι της συμφωνίας Αλβανίας-Ιταλίας για την παραχώρηση εδάφους στην δεύτερη προς συγκρότηση κέντρου φιλοξενίας παράτυπων μεταναστών, προσεγγίζουν την συμφωνία της κυβέρνησής του με την Ελλάδα για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Ιόνιο. Ο σημερινός πρωθυπουργός της Αλβανίας, ως επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης το 2009, είχε προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας, αξιώνοντας και εν τέλει πετυχαίνοντας την ακύρωση της διακρατικής συμφωνίας, με επιχείρημα την έλλειψη αρμόδιας εξουσιοδότησης για τη διαπραγμάτευση απ’ τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Αλβανίας, κάτι που σύμφωνα με τον Μπερίσα δεν απαιτούνταν στην πραγματικότητα. Όμως, όπως είπε, «σεβαστήκαμε» την απόφαση.

Επιπλέον υπογράμμισε ότι συνεχίζει να υπεραμύνεται της συμφωνίας με την Ελλάδα, ως ακέραιη και δίκαιη. Η απόφαση ωστόσο του Συνταγματικού Δικαστηρίου αποτέλεσε οδηγό ώστε να καταρτιστεί σχετικός νόμος που προσδιορίζει με σαφήνεια τον τρόπο κατάρτισης διεθνών συμφωνιών, στις περιπτώσεις που αυτές αφορούν κυριαρχικά και εδαφικά δικαίωματα της Αλβανίας. Στην περίπτωση της συμφωνίας με την Ιταλία για την ίδρυση και λειτουργία του “hot spot” στο Σεγκίν, ο σχετικός Νόμος και το Σύνταγμα έχουν ουσιαστικά παραβιαστεί. Και είναι απόδειξη των πολιτικών των δύο σταθμών της κυβέρνησης του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Έντι Ράμα.