Η Άγκυρα κέρδισε στις συνομιλίες Μόσχας-Κιέβου
16/05/2025
Ο Ζελένσκι σε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο Τραμπ, λίγες ώρες μετά τη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, που διήρκεσε λιγότερο από δύο ώρες, δήλωσε ότι είναι πρόθυμος να «λάβει τα ταχύτερα δυνατά βήματα για να φέρει την πραγματική ειρήνη», αλλά η Δύση πρέπει να κρατήσει «σθεναρή στάση». Στην ομαδική κλήση συμμετείχαν επίσης οι ηγέτες της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας.
Μετά την κλήση, ο Ζελένσκι είπε στους δημοσιογράφους ότι «η πίεση προς τη Ρωσία πρέπει να διατηρηθεί». Δήλωσε: «Η θέση μας — αν οι Ρώσοι απορρίψουν πλήρη και αδιάκριτη κατάπαυση του πυρός και το τέλος των δολοφονιών, πρέπει να ακολουθήσουν αυστηρές κυρώσεις.»
Οι κορυφαίοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου καταδίκασαν τη ρωσική στάση, όπως παρουσιάστηκε στην Κωνσταντινούπολη, ως «μη αποδεκτή»:
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, τον Γερμανό Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και τον Πολωνό ηγέτη Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσαν την Παρασκευή σε κοινή ανακοίνωση ότι «η ρωσική θέση είναι σαφώς μη αποδεκτή, και δεν είναι η πρώτη φορά», σύμφωνα με το Reuters.
Ο Στάρμερ πρόσθεσε: «Ως αποτέλεσμα της συνάντησης με τον πρόεδρο Ζελένσκι και της συζήτησης με τον πρόεδρο Τραμπ, ευθυγραμμίζουμε και συντονίζουμε στενά τις απαντήσεις μας και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε.»
Ωστόσο, καμία από τις πλευρές δεν έχει αποκλείσει τη δυνατότητα νέων γύρων άμεσων συνομιλιών Ρωσίας-Ουκρανίας. Σίγουρα η κυβέρνηση Τραμπ επιθυμεί να συμβεί αυτό.
Από την πλευρά της ρωσικής αντιπροσωπείας, ο επικεφαλής Μεντίνσκι ανακοίνωσε ότι «κάθε πλευρά θα παρουσιάσει γραπτώς την οπτική της για μια πιθανή μελλοντική κατάπαυση του πυρός». Η ρωσική ανακοίνωση αναφέρει:
«Είμαστε ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα και έτοιμοι να συνεχίσουμε τις επαφές μας. Συμφωνήθηκε:
Πρώτον: Τις επόμενες μέρες θα πραγματοποιηθεί μεγάλη ανταλλαγή αιχμαλώτων: 1.000 για 1.000 άτομα.
Δεύτερον: Η ουκρανική πλευρά ζήτησε άμεσες συνομιλίες μεταξύ των αρχηγών κρατών. Έχουμε λάβει υπόψη αυτό το αίτημα.
Και τρίτον: Συμφωνήσαμε ότι κάθε πλευρά θα παρουσιάσει γραπτώς την οπτική της για μια πιθανή μελλοντική κατάπαυση του πυρός. Μόλις παρουσιαστούν αυτές οι οπτικές, θεωρούμε σκόπιμο, όπως έχει συμφωνηθεί, να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.»
Η Ουκρανία πιθανότατα θα συνεχίσει να πιέζει την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να εντείνουν την εκστρατεία κυρώσεων και να δεσμευτούν για περισσότερα χρήματα και όπλα.
Οι τέσσερις ηγέτες μιλούσαν στο περιθώριο ευρωπαϊκής συνάντησης στην Τίρανα της Αλβανίας, όπου συμμετείχε και ο Ουκρανός ηγέτης Ζελένσκι και έγινε ομαδική κλήση με τον πρόεδρο Τραμπ.
Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, κάθε πλευρά παρουσίασε την εκδοχή της στα μέσα ενημέρωσης. Η Ουκρανία είπε αρχικά στο CNN ότι, δεν προέκυψε τίποτα ουσιαστικό από αυτές τις πρώτες συνομιλίες.
Ουκρανική πηγή δήλωσε ότι η ρωσική αντιπροσωπεία «δεν είχε εντολή να λάβει σημαντικές αποφάσεις» και ότι «δεν είναι έτοιμη να αποφασίσει κάτι ουσιαστικό για το τέλος του πολέμου.»
Η Wall Street Journal περιέγραψε ότι «Οι συνομιλίες, στο παλάτι Ντολμαμπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη, έγιναν κατόπιν πίεσης του προέδρου Τραμπ, που μέχρι τώρα ασκήθηκε κυρίως, στον πρόεδρο Ζελένσκι, για να επέλθει τέλος στον πόλεμο.»
Ωστόσο, «Μόλις ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις, η Ρωσία εξαπέλυσε βολές βαλλιστικών πυραύλων κοντά στην ουκρανική πόλη Ντνίπρο, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους.»
Το Reuters συμφωνεί, επίσης, στην εκτίμηση ότι «δεν υπάρχει κανένα εμφανές σημάδι προόδου προς τη μείωση του χάσματος μεταξύ των πλευρών», και μια ουκρανική πηγή χαρακτήρισε τις απαιτήσεις της Μόσχας «μη αποδεκτές».
Καμία πλευρά δεν έχει μέχρι στιγμής κάνει σημαντικές παραχωρήσεις, και ζητήματα όπως ο μόνιμος έλεγχος της Κριμαίας και των τεσσάρων ανατολικών περιοχών παραμένουν ακανθώδη σημεία για τη Μόσχα.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με τον ανταποκριτή της WSJ Yaroslav Trofimov:
Η Ρωσία απαίτησε στην Κωνσταντινούπολη να αποσύρει η Ουκρανία τα στρατεύματά της από τέσσερις περιοχές — περιοχές που η Μόσχα προσπαθεί να κατακτήσει χωρίς επιτυχία από το 2022 — ως προϋπόθεση για την κατάπαυση του πυρός. Πρόκειται για έκταση διπλάσια από το Λίβανο και με πάνω από ένα εκατομμύριο Ουκρανούς κατοίκους. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί.
Οι περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα προσαρτήθηκαν το 2022 και κηρύχθηκαν μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν ακόμη πλήρη έλεγχο.
Δεν φαίνεται να υπήρξε πρόοδος για την επίτευξη της κατάπαυσης πυρός 30 ημερών που υποστηρίζουν Τραμπ και Ζελένσκι. Η Μόσχα βλέπει αυτό ως τακτική για να ξαναεξοπλιστούν και να ανασυγκροτηθούν οι ουκρανικές δυνάμεις, που έχουν μεγάλη ανάγκη από επιπλέον προσωπικό και πυροβολικό.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι η Ουκρανία δεν θα παραδώσει τα εδάφη της, καθώς «αυτή είναι ουκρανική γη» και δεν είναι καν έτοιμος να συζητήσει την Κριμαία.
Η Τουρκία θεωρείται μεγάλη κερδισμένη στις συνομιλίες Ρωσίας–Ουκρανίας:
Διπλωματικός – Μεσολαβητής εμπιστοσύνης
Η Άγκυρα κατάφερε να εδραιωθεί ως ουδέτερος μεσολαβητής, που διατηρεί σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία. Οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη το 2022 και σήμερα ενίσχυσαν το κύρος της, ως σύνδεσμο Ανατολής και Δύσης.
Ανάδειξη γεωπολιτικής ισχύος
Ενισχύθηκε ο στρατηγικός ρόλος της Τουρκίας, ως χώρα-κλειδί για την ασφάλεια στη Μαύρη Θάλασσα και στα Βαλκάνια. Αυτό της δίνει διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα απέναντι στο ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Ρωσία.
Ενίσχυση της εικόνας Ερντογάν
Η προσωπική εμπλοκή του Τούρκου προέδρου στις διαμεσολαβητικές προσπάθειες ενίσχυσε κατά πολύ την εικόνα του, ως παγκόσμιου παίκτη και εγγυητή σταθερότητας.