Η Ακροδεξιά, η Ευρωζώνη και οι εκλογές στην Ιταλία

Σύνταξη SLpress.gr  – 

“Τοξικά” στοιχεία στην οικονομία της Ευρωζώνης καλλιεργούν το έδαφος για την ανάπτυξη του εθνικισμού, εκτιμά η εφημερίδα Washington Post σε δημοσίευμά της σχετικά με την Ιταλία και τις πρόσφατες εκλογές. Παρατηρώντας ότι οι πιέσεις του ευρώ σε ορισμένα πρώην κομμουνιστικά κράτη, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Τσεχία ,κάνουν την καθημερινότητα απελπιστική, σκιαγραφεί ως ένοχο το κοινό νόμισμα.

Το ευρώ εμπόδισε σε ορισμένα από αυτά τα κράτη να αναπτυχθούν και κυρίως τα εμπόδισε να ελέγχουν και να αποφασίζουν για την εθνική οικονομική τους μοίρα. Αυτό είναι ένας “τοξικός” συνδυασμός. Η κεντροαριστερά δεν μπορεί να αντεπεξέλθει με αποτέλεσμα να χάνει έδαφος, το οποίο κερδίζει η ακροδεξιά.

Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Ιταλία. Η πολιτική της σκηνή ανέκαθεν είχε προβλήματα. Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι στο μεγάλο κεντροδεξιό κόμμα, ηγείται ο δισεκατομμυριούχος των μέσων ενημέρωσης Σίλβιο Μπερκουσκόνι, ο οποίος έχει κατηγορηθεί για διαφθορά και σεξουαλικά σκάνδαλα.

Το πολιτικό κέντρο της χώρας έχει στην ουσία καταρρεύσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 τα δυο μεγάλα κόμματα της Ιταλίας είχαν αποσπάσει το 70% των ψήφων. Το 2013 αυτό το ποσοστό έπεσε στο 47% και την περασμένη Κυριακή έφθασαν μόλις το 33%. Μεγάλος χαμένος ήταν το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο στην ουσία δεν είχε να αντιμετωπίσει σοβαρούς αντιπάλους από τα αριστερά του.

Το χαμένο έδαφος των μεγάλων κομμάτων του παρελθόντος κέρδισαν οι λαϊκιστές, με πρώτο το “Κίνημα των 5 Αστέρων”. Το κόμμα αυτό που ιδρύθηκε από έναν κωμικό, είναι ενάντια στους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, είναι αόριστα αντίθετο με τη μετανάστευση, έχει παίξει με την ιδέα να εγκαταλείψει η Ιταλία το ευρώ και αρνείται πεισματικά να λάβει μέρος σε κυβέρνηση συνασπισμού, παρά το γεγονός ότι αναδείχθηκε από την κάλπη ως το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας.

Το δεύτερο κόμμα η Λέγκα του Βορρά είναι ένα αυτονομιστικό κόμμα, το οποίο έχει επανεμφανιστεί ως αυστηρά αντιμεταναστευτικό. Είναι ευρωσκεπτικιστικό, με την έννοια ότι θεωρεί πως το ευρώ «ήταν, είναι και παραμένει ένα λάθος», όπως χαρακτηριστικά έχει δηλώσει ο ηγέτης του Ματέο Σαλβίνι. Το κόμμα προτείνει ενιαίο φόρο 15%, επιθυμεί στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία, ζητά την άρση των κυρώσεων στην Βόρεια Κορέα και κινείται στο περιθώριο της ακροδεξιάς.

Τίποτε από αυτά δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη. Η σημερινή Ιταλία είναι σε χειρότερη θέση από ό,τι ήταν όταν έμπαινε στο ευρώ το 1999. Το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει μειωθεί, χωρίς κανένας να μπορεί να εξηγήσει με σαφήνεια γιατί. Μέρος του προβλήματος πάντως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εφημερίδας, είναι η γραφειοκρατία και η διαφθορά.

Η συρρίκνωση της οικονομίας έφερε τους πολίτες να ανταγωνιστούν ποιος θα πάρει μεγαλύτερο μερίδιο από την οικονομική πίτα που μειωνόταν συστηματικά μέσα στην 20ετία. Κυρίως έφερε αρκετούς αντιμέτωπους με τους μετανάστες, θεωρώντας πολλές φορές πως ένας παράνομος μετανάστης δεν έχει αξία. Αυτό συνέβη κυρίως με την ακραία αντιμεταναστευτική και ταυτόχρονα φιλοχριστιανική ρητορική της Λέγκας του Βορρά, που έφθασε να γίνει το δεύτερο κόμμα στη χώρα.

Αν πιστεύετε ότι η κεντροαριστερά θα αντιδρούσε ζητώντας κίνητρα για να ανακάμψει η οικονομία, θα πρέπει να υπολογίσετε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα το κάνει. Το σημαντικό είναι να κατανοηθεί ότι αυτό που επηρεάζει το κόστος δανεισμού της χώρας και τις τράπεζές της θα μπορούσε να συντρίψει την οικονομία της Ιταλίας αν η κυβέρνηση προσπαθούσε να αψηφίσει τους κανόνες για το έλλειμμα της Ευρωζώνης.

Χαρακτηριστική ήταν η πίεση που άσκησε  η ΕΚΤ στον Μπερλουσκόνι το 2011, κάτι που επέτρεψε το κόστος δανεισμού της χώρας να εκτοξευθεί στα ύψη. Στην Ευρωζώνη αυξάνονται διαρκώς τέτοια φαινόμενα. Κεντροαριστερά και Κεντροδεξιά ακολουθούν χωρίς αντίρρηση της αντιλαϊκές πολιτικές που υπαγορεύουν οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ. Ένα νέο κόμμα που εμφανίζεται στον χώρο της Αριστεράς, έχει συνήθως μια ευκαιρία να κυβερνήσει με σκοπό να αλλάξει τα πράγματα. Εκτός κι αν δεν τα καταφέρει.

Τότε εμφανίζεται η απειλή της Ακροδεξιάς, που καταφέρεται εναντίον του τρόπου που η Ευρώπη εξαναγκάζει να γίνουν αποδεκτοί οι πρόσφυγες και δεν αφήνει το κράτος να ξοδέψει χρήματα για τους πραγματικούς Ιταλούς, ή Γάλλους. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό συνήθως για να το φέρει στην κορυφή της προτίμησης των ψηφοφόρων, αλλά όχι επαρκές για να σχηματίσει κυβέρνηση.

Στην Ιταλία το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και ο η Λέγκα του Βορρά ελέγχουν λίγο περισσότερο από τις μισές έδρες στο νέο Κοινοβούλιο. Τα υπόλοιπα κόμματα είναι μειοψηφία για να σχηματίσουν κυβέρνηση. Για τον σχηματισμό της θα χρειαστούν συμμαχίες με λαϊκιστικά κόμματα. Και με δεδομένο ότι το “Κίνημα των 5 Αστέρων” έχει αποκλείσει την συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνασπισμού, τότε η Λέγκα του Βορρά δείχνει να είναι η πιο πιθανή επιλογή.

Η ενδυνάμωση της ξενοφοβίας δεν είναι ακριβώς αυτό που επεδίωκε η ΕΕ πριν 60 χρόνια. Η ιδέα της Ευρώπης έπρεπε να θεραπεύσει, ή τουλάχιστον να μετριάσει τον εθνικισμό, όχι να την προκαλέσει.