Η ανώμαλη προσγείωση του Τζόνσον στην …αγέλη

Την εικόνα ενός ανθρώπου που το πάθημα τού έγινε μάθημα επιχείρησε να δώσει ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος επέστρεψε στα καθήκοντά του, μετά από εβδομάδες νοσηλείας. Στην πρώτη εμφάνισή του έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ, ο Βρετανός πρωθυπουργός προσπάθησε να προετοιμάσει τους Βρετανούς για την αργή επαναφορά στην κανονικότητα, αλλά και για την ανάγκη να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις το αμέσως επόμενο διάστημα.

Ο Τζόνσον, ο οποίος έλαβε με καθυστέρηση μέτρα για τον περιορισμό εξάπλωσης της επιδημίας, προσβλήθηκε από την Covid-19 τον περασμένο μήνα και χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Τις τελευταίες εβδομάδες, μετά από εισηγήσεις της ιατρικής ομάδας του αποσύρθηκε για ξεκούραση, αναθέτοντας, προσωρινά, τα πρωθυπουργικά καθήκοντα, στον  υπουργό Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός επέστρεψε το απόγευμα της Κυριακής από το Τσέκερς, μια περιοχή έξω από το Λονδίνο, όπου βρίσκεται η πρωθυπουργική εξοχική κατοικία. Το Τσέκερς, ωστόσο, δεν θεωρείται και ιδιαίτερα “γουρλίδικο” για τους Βρετανούς πρωθυπουργούς, τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια.

Εκεί, είχε αποσυρθεί η Τερέζα Μέι για να συντάξει το πρώτο σχέδιό της για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, το γνωστό και ως “σχέδιο Τσέκερς”. Από την στιγμή όμως που το παρουσίασε, δεν μπόρεσε να “σταυρώσει” υπουργό στην κυβέρνησή της, αφού ο ένα μετά τον άλλον παραιτούνταν, οδηγώντας τελικά και την ίδια στην παραίτηση.

Με “σχέδιο Τσέκερς”

Η κατάσταση έχει αλλάξει βεβαίως. Ο Τζόνσον πέτυχε, κατά κάποιον τρόπο, το Brexit, έχει όμως στη δική του επιστροφή από το Τσέκερς να αντιμετωπίσει άλλα εξίσου σοβαρά, ίσως και σοβαρότερα, ζητήματα: την επιδημία που με περισσότερους από 20.000 νεκρούς εξακολουθεί να θέτει σε δοκιμασία το Ηνωμένο Βασίλειο, την κριτική επειδή καθυστέρησε να πάρει και την ανυπομονησία του να προχωρήσει στην κατάργησή τους για να προλάβει την οικονομική καταστροφή.

Αυτήν την ανυπομονησία, την οποία έχουν και πολλοί υπουργοί του, επιχείρησε να τιθασεύσει ο Τζόνσον στις πρώτες δηλώσεις του. Ωστόσο, δεν παρέλειψε να αναφέρει, ότι η κυβέρνησή του θα παρουσιάσει, τις επόμενες ημέρες, το σχέδιό της για την χαλάρωση των μέτρων. Ένα σχέδιο που επεξεργάστηκε βεβαίως ο ίδιος, στο Τσέκερς…

Ο Βρετανός πρωθυπουργός ευχαρίστησε τους πολίτες για την τήρηση των μέτρων και προειδοποίησε για την ανάγκη λήψης «δύσκολων αποφάσεων». Δεν δεσμεύθηκε πάντως για το «πόσο αργά ή γρήγορα» θα αρχίσει η σταδιακή άρση των περιορισμών. Αυτό που τόνισε, έχοντας το μυαλό στην έντονη κριτική που δέχεται όλο αυτό το διάστημα, είναι ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν με διαφάνεια, με διάλογο και με την καθοδήγηση των ειδικών. «Θα βασιστούμε περισσότερο από ποτέ στην επιστήμη για να μας ενημερώνει, όπως κάναμε εξ αρχής» είπε χαρακτηριστικά, μόνο που αυτό το «εξ αρχής» αμφισβητείται από πολλούς στη Βρετανία.

Ο Τζόνσον κάλεσε τους πολίτες να «χαλιναγωγήσουν την ανυπομονησία» τους, προειδοποιώντας ότι ο κίνδυνος παραμένει υψηλός, κι ξεκαθάρισε ότι η άρση του lockdown δεν θα είναι άμεση. Τόνισε μάλιστα, ότι το ζητούμενο, τώρα που η καμπύλη διάδοσης του ιού δείχνει να “επιπεδοποιείται”, είναι η αποφυγή ενός δεύτερου κύματος. Κάτι που, όπως είπε, θα σήμαινε οικονομική καταστροφή.

Η “μετάλλαξη” και οι νέες πιέσεις

Στο ξέσπασμα της επιδημίας, ο Βρετανός πρωθυπουργός ήταν αρχικά αντίθετος στην επιβολή καραντίνας, υποστηρίζοντας ως μέθοδο αντιμετώπισης την θεωρία της “ανοσίας της κοινότητας” ή της “αγέλης”. Η στάση του άλλαξε, όταν δέχθηκε αναφορές που προέβλεπαν το ενδεχόμενο να πεθάνουν έως και 250.000 άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν δεν ληφθούν μέτρα. Έτσι, στις 23 Μαρτίου επέβαλε το αυστηρότερο lockdown που έχει επιβληθεί στη χώρα σε καιρό ειρήνης.

Σήμερα ο Τζόνσον είναι αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο τα μέτρα που επέβαλε να προκαλέσουν την βαθύτερη ύφεση που αντιμετώπισε η βρετανική οικονομία εδώ και τρεις αιώνες (!), καθώς και τη μεγαλύτερη αύξηση χρέους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια ώρα, οι αρχικές επικρίσεις των κοινωνικών φορέων και των κομμάτων της αντιπολίτευσης για την καθυστέρηση στη λήψη μέτρων έχουν “μεταλλαχθεί” και εστιάζουν πλέον στις περιορισμένες ικανότητες της χώρας να διεξάγει διαγνωστικά τεστ και στις ελλείψεις εξοπλισμού κυρίως για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.

Μεσούσης της υγειονομικής κρίσης οι Εργατικοί άλλαξαν ηγεσία και ο νέος επικεφαλής, Κιρ Στράμερ, παρά την αρχική στήριξη, κατηγόρησε την κυβέρνηση για όλα τα παραπάνω. Ο Στράμερ ζήτησε μάλιστα από τον Τζόνσον να παρουσιάσει ένα σχέδιο σχετικά με το «πότε και πως» θα χαλαρώσουν τα μέτρα. Κάτι που ζήτησαν βεβαίως και αρκετοί “σπόνσορες” του Συντηρητικού Κόμματος.

Ο Τζόνσον θα ήθελε μια πιο γρήγορη επαναφορά στην κανονικότητα. Από το Τσέκερς, άλλωστε, έδειξε την υποστήριξή του στον Τραμπ που επιδιώκει επίσης μια γρήγορη επανεκκίνηση της αμερικανικής οικονομίας. Ωστόσο, ο φόβος ενός δεύτερου κύματος έξαρσης της επιδημίας στη Βρετανία σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα μέτρα περιορισμού αποδίδουν (τις τελευταίες ημέρες καταγράφεται ο χαμηλότερος αριθμός νέων θανάτων και κρουσμάτων από τα τέλη Μαρτίου) βάζουν “φρένο” στις όποιες τολμηρές επιδιώξεις του.

Το κλίμα για την παραμονή των περιοριστικών μέτρων προετοίμασαν εξάλλου, στη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, ο μέχρι χθες εκτελών χρέη  πρωθυπουργού, υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ, ο υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ και ο εθνικός διευθυντής των υπηρεσιών υγείας (NHS) της Αγγλίας, Στίβεν Πόουις. Το θέμα τώρα είναι να “χαλιναγωγήσει” και ο Τζόνσον, ουσιαστικά όμως, τον παρορμητισμό και την “ανυπομονησία” του.