Η Απογραφή στη Βόρεια Μακεδονία έχει πολιτικές επιπτώσεις

H Στατιστική Αρχή στη Βόρεια Μακεδονία ανακοίνωσε τα επίσημα αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού, Νοικοκυριών και Κατοικιών για το 2021. Για πρώην κομμουνιστικές χώρες και για τα κράτη που προέκυψαν μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η απογραφή δεν είναι διαδικασία ρουτίνας. Η δικαία αμφισβήτηση των κρατικών στοιχείων, όπως χαλκεύτηκαν για να υπηρετήσουν πολιτικές σκοπιμότητες, σε συνδυασμό με εθνικούς ανταγωνισμούς στην περιοχή καθιστούν την τυπική στατιστική διαδικασία ουσιαστικό εργαλείο πολιτικών και κυρίως εθνικών επιδιώξεων.

Ας αναφερθεί ότι στα Σκόπια η υλοποίηση απογραφής αποτυγχάνει συνεχώς απ’ το 2002, αποτελώντας πρωτοτυπία για χώρα υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ, που έχει δεσμευτεί στην τήρηση απογραφικών προδιαγραφών. Ωστόσο, η Απογραφή που έγινε τον Σεπτέμβρη, με Νόμο που είχε συμφωνηθεί από τον τότε πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ και τα αλβανικά κόμματα έφερε αποτελέσματα που προς το παρόν λειτουργούν κατευναστικά στο εσωτερικό της Βόρειας Μακεδονίας.

Εντούτοις δυσκολεύουν την εξωτερική πολιτική και ειδικά την ενταξιακή προοπτική της. Τα αποτελέσματα δείχνουν αύξηση των πολιτών αλβανικής καταγωγής, γεγονός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προσχηματικά από τον βασικό τους πολιτικό εκπρόσωπο Αχμέτι ως επιχείρημα αποδοχής των αποτελεσμάτων. Η απογραφή, όμως, “εξαφάνισε” τους βουλγαρικής καταγωγής και συνείδησης πολίτες.

Μεταξύ των δύο εθνικών συνιστωσών της Βόρειας Μακεδονίας, Σλάβων και Αλβανών (μουσουλμάνοι), οι αναλογίες είναι 54-58,5% Σλάβοι και 24-29% Αλβανοί σε πληθυσμό που διαμένει μόνιμα στη χώρα (1.836.700). Ο συνολικός εγγεγραμμένος πληθυσμός ανέρχεται σε 2.097.300. Τα νούμερα που αναφέρονται σε άλλες μειονότητες στο σύνολο τους μπορεί να έχουν κάποια σημασία (13% περίπου), αλλά λόγω των πολυάριθμων υποδιαιρέσεων δεν έχουν ειδικό ενδιαφέρον.

Ας σημειωθεί η αντίδραση εκπροσώπων της τουρκικής μειονότητας, η οποία δηλώνει αντίθετη με το ποσοστό (3-4%) που κατέγραψε η Στατιστική Αρχή. Πρόκειται για αντίδραση χωρίς αντίκτυπο, δεδομένου ότι άλλος είναι μάλλον ο στόχος της εντατικής δραστηριότητας της Τουρκίας στην περιοχή. Οι πολυποίκιλοι σε ταμπέλες και ονομασίες τουρκικοί φορείς ενδιαφέρονται κυρίως για την ενίσχυση του Ισλάμ. Ο στόχος αυτός μάλλον έχει επιτευχθεί. Σύμφωνα με την Απογραφή, που υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση και υπό την επίβλεψη της ΕΕ, η θρησκευτική διαστρωμάτωση του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας έχει ως εξής: 46% των πολιτών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και 32% μουσουλμάνοι!

Βούλγαροι και Βόρεια Μακεδονία

Ο αριθμός των πολιτών που δήλωσαν βουλγαρική καταγωγή είναι αμελητέος. Η Σόφια είχε καταστήσει σαφές ότι ενδιαφερόταν για τα αριθμητικά μεγέθη της βουλγαρικής μειονότητας στη Βόρεια Μακεδονία και συνέδεε άμεσα τα αποτελέσματα της Απογραφής με την άρση του βέτο για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας. Η Απογραφή, λοιπόν, προφανώς επηρεάζει όλη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.

Το βουλγαρικό βέτο προκαλεί δυστοκία στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων και της Αλβανίας, καθώς η ΕΕ δεν θέλει να χωρίσει την διαδικασία για τα δύο κράτη. Τη θέση αυτή συμμερίζονται και τα Τίρανα, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός Ράμα σε ερωτηματολόγιο που απευθύνει σε όλους τους Αλβανούς πολίτες, τους ζητάει να τον “συμβουλέψουν” εάν πρέπει να αλλάξει θέση.

Η Γαλλία που προεδρεύει της ΕΕ έχει ανακοινώσει για τον ερχόμενο Μάιο σύνοδο κορυφής με θέμα τα Δυτικά Βαλκάνια. Η εν λόγω διαδικασία, όμως, υπό το πρίσμα της κατάστασης που διέρχεται η Ευρώπη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, προσλαμβάνει διαστάσεις δυσανάλογες της πραγματικής της αξίας. Η Σόφια ανέμενε ότι ο αριθμός όσων θα δήλωναν βουλγαρική μειονότητα στη Βόρεια Μακεδονία θα ήταν πολύ μεγαλύτερος, ώστε η Σόφια να μπορεί να ζητήσει συνταγματική κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους.

Ο Βούλγαρος Πρόεδρος Δημοκρατίας είχε δηλώσει ότι από την Απογραφή ανέμεναν άνω των 200.000 πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας να δηλώσουν Βούλγαροι, ενώ τα αποτελέσματα της Απογραφής αναφέρουν περίπου 4.000. Το Κόμμα “Υπάρχει Τέτοιος Λαός“, που είναι εταίρος στον συνασπισμό που κυβερνά τη Βουλγαρία, εξέφρασε την απογοήτευση του, αμφισβητώντας τα αποτελέσματα. Δήλωσε, μάλιστα, ότι υπό τις συνθήκες αυτές δεν δύναται να υπάρξει μεταβολή στη θέση της Σόφιας για άρση του βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας…